วายุบุตรกราบบาทไท้		ทูลลา จรแฮ
สู่บุตรพระสุริยา		กล่าวถ้อย
ยอเกียรดิพระจักรา		เรืองฤทธิ
บเนิ่นนำน้าคล้อย		เคลื่อนเฝ้าบาทบงษุ์
ถึงถวายอัญชุลิตน้อม		ประนตบาท
จึ่งพระตรีภูวนารถ		ท่านพร้อง
ดูกรบุตรภาณุมาศ		มีเหตุ ใดฤๅ
จึ่งมละนิเวศน์ต้อง		อยู่ร้างแรมไพร
สุครีพทูลแต่ดั้ง		เดิมที
กากาจกับทรพี		รบร้า
ผิดนัดปากถ้ำมณี		ข้าผนึก เสียนอ
พี่โกรธขับไล่ข้า		จากด้าวเนาพนานต์
คาบหนึ่งข้าบาทได้		ชลอผา หลวงแฮ
ความชอบพระอิศรา		โปรดเกล้า
รางวันวิเชียรดา		เรศแก่ ข้านอ
กากาจเกียจกันเคล้า		คู่ข้าเคียงถนอม
เสียสัตย์ถูกสาบเบื้อง		บทมาลย์
ควรพระจักประหาร		ชีพมล้าง
ตรัสว่าจุ่งคิดการ		ไปล่อ มาเทิญ
เราจะสอบคำอ้าง		เหตุดั้งเดิมดู
สุครีพทูลตอบไท้		ธิบดี
อันจะสู้พาลี		ยากล้ำ
ได้พรพระอิศรมี		ฤทธิเลื่อง โลกย์แฮ
ใครรบเสียแรงก้ำ		กึ่งแพ้ไภยตัว
พระเหนสุครีพท้อ		ทางยุทธ นาแฮ
ตระบัดพระทรงครุธ		ท่านพร้อง
จักสรงเทพยอาวุธ		รินรด ให้นา
สามรรถบำบัดป้อง		ปิดร้ายไภยบร
ตรัสพลางแผลงเดชด้วย		ฤทธิรอน
สี่พระหัดถ์ทรงศร		เหนี่ยวน้าว
แผลงเปนสุระจันทร		ดาเรศ รายแฮ
ไพโรจเรืองจรัสด้าว		เดชด้วยดาลแสดง
ทั้งสองพานเรศรได้		เหนตระหนัก นรายน์แฮ
วายุบุตรทูลพระจัก		กฤษณแก้ว
สองน้าจะโหมหัก		หาญต่อ กันนา
สุดคิดข้าทูลแล้ว		หลีกลี้ลาจร
สุครีพทูลท่านไท้		ธิบดินทร์
เชิญสู่บุรขีดขิน		เฃตรด้าว
พระชวนอนุชลิน		ลาลาศ มานา
สุครีพรีบนำท้าว		มุ่งเมื้อมาเมือง
ถึงประทับยับยั้งร่ม		นิโครธา
สุครีพบังคมลา		บาทไท้
พระสรงเทพย์สาตรา		เสร็จรด กระบี่แฮ
ออกโอฐอวยพรให้		ฤทธิร้าเรืองณรงค์
สุครีพลาเลื่อนขึ้น		เวหาศ เหินแฮ
ลอยลิ่วตรงปราสาท		เรียกร้อง
เหวย ๆ หน่อเทวราช		เร่งออก มาเฮย
ตัวท่านวันนี้ต้อง		มอดม้วยมฤตยู
พาลีดาลเดือดได้		ยินอนุช เรียกนา
จับพระขรรคาวุธ		วิ่งคว้าง
ดาราวิเชียรฉุด		ช้าก่อน พระเอย
เหนจักมีพวกอ้าง		จึ่งกล้าท้าณรงค์
พาลีตอบนาฎน้อง		นฤมล พี่เอย
ฤๅย่านอ้ายทรชน		เช่นนี้
แสนโกฎิ์สมุทคน		จักช่วย มันนา
จักฆ่าบให้ลี้		หลีกพ้นคมขรรค์
ตรัสพลางรีบเผ่นขึ้น		รณรงค์
สองจับสัปรยุทธยง		ยวดแกล้ว
จวบพระกฤษณุบง		บชัด ตัวนา
จับธะนูน้าวแล้ว		เงือดเงื้องงฉงน
สุครีพยุทธเพลี่ยงแพ้		รำบาน
กากาจถาโถมทยาน		จับได้
จักฆ่าคิดสงสาร		อนุชร่วม ครรภ์แฮ
ขว้างสู่จักรวาฬไซ้		เสรจแล้วมาเมือง
สุริยบุตรกลับโกรธพ้อ		พระราม ไฉนเฮย
ลวงฬ่อเราสงคราม		เกือบม้วย
จักรรัตน์ตรัสตอบตาม		แคลงเคลือบ ตัวนา
สุดที่สังเกตด้วย		พี่น้องลกลกัน
ตรัสพลางฉีกผ้าผูก		กรกระบินทร์
สุครีพคมลาลิน		ลาศเต้า
จรถั่นถับขีดขิน		ขันยุทธ บองเอย
กากาจยินอนุชเร้า		เรียกร้ารณรงค์
ออกจากปราสาทขึ้น		อำพร
สองต่อยุทธราญรอน		ฤทธิ์ห้าว
จวบองค์พระทรงศร		ศรพาด เพ่งนา
บงกระบี่ถนัดน้าว		เหนี่ยวโน้มธนูแผลง
ศรแสดงแผลงเดชด้วย		ฤทธี
จรจรตอกพาลี		จับไว้
โลดลงสู่ปัถพี		ร้องแผด เสียงแฮ
เหวยชฎิลโหตไร้		ชั่วช้าสาธารณ์
ควรฤๅเราพี่น้อง		ผิดกัน
ใช่กิจของนักธรรม์		ถ่อยนี้
มาพลอยฆาฏชีวัน		เราเหตุ ใดนา
บวชบอายบาปลี้		ลอบล้างเราไฉน
หริวงษทรงสวัสดิเอื้อน		โองการ ตอบเฮย
เรานรายน์อวตาร		ปราบหล้า
ท่านเสียสัตยสาบาล		ต่อมหิ ศวรแฮ
ครั้งรับดาราท้า		โทษต้องจำตาย
เสร็จแสดงวรเกรียติด้วย		ฤทธิรงค์
กรสี่กุมสังขทรง		จักรแก้ว
พาลีเหลือบเหนองค์		ออกโอฐ อกเอย
จำละชีพจำแคล้ว		คลาศด้วยสาบสรร
ออกปากฝากอนุชทั้ง		นัดดา
องคตอีกดารา		เพื่อนไร้
จงพระโปรดกรุณา		อนุเคราะห์ ผดุงแฮ
ทั้งสี่ขอถวายใต้		บทเบื้องบาทมูล
พระทรงสังเวศเอื้อน		ลดทัณฑ์
ฃอเลือดพอแมลงวัน		อิ่มท้อง
บวงสรวงเทพยสาตรพลัน		ยกโทษ ท่านนา
จักส่งคืนนิเวศป้อง		ปกเกล้าพลเมือง
พาลีอัญชลิตแล้ว		ทูลถวาย เหตุแฮ
คมสาตรพาดกายอาย		เทพไท้
ถึงกรรมหากจาตาย		ดีกว่า คงเอย
เสียชีพชูชื่อไว้		ชั่วฟ้าดินชม
ทูลเสรจสู่อนุชแล้ว		โศกา
โอฐอ่อนสอนอนุชา		ชอบด้วย
ตามแบบราชวัตรา		นุวัตร สิ้นเอย
เสรจสั่งวางศรม้วย		ชีพเมื้อพิมานแมน
สุครีพกอดศพกลิ้ง		เกลือกดู อนาถแฮ
ข่าวทราบดาราพธู		รีบเต้า
องคตอีกชมภู		พานพวก สนมนา
โดยด่วนสู่ศพเศ้รา		โศกแส้สนั่นเสียง

จบห้องที่ ๒๖
  เนื้อความกล่าวถึงหนุมานพาสุครีพมาเฝ้าพระราม พระรามตรัสถามเหตุที่สุครีพจากบ้านเมืองไปอยู่ในป่า สุครีพจึงทูลความตั้งแต่ครั้งพาลีรบกับทรพี พาลีไม่กลับมาตามที่กำหนดนัด ตนจึงปิดปากถ้ำตามคำสั่งของพาลี แต่พาลีกลับขับไล่ตนออกจากเมือง และคราวที่ตนอาสาชะลอเขาพระสุเมรุให้ตรง พระอิศวรประทานนางดาราเป็นรางวัลฝากพาลีมาให้ แต่พาลีกลับครองนางไว้เสียเอง และทูลว่าพาลีผิดคำสัตย์ควรที่พระรามจะฆ่าเสีย พระรามจึงให้สุครีพไปล่อพาลีมาเพื่อจะได้สอบถามเหตุ สุครีพทูลว่าพาลีได้พรพระอิศวรมีฤทธิ์เดชแกล้วกล้า ใครต่อสู้ด้วยจะเสียกำลังไปกึ่งหนึ่ง พระรามเห็นสุครีพกลัวจึงบอกสุครีพว่าจะเอาน้ำสรงพระแสงศรรดให้เพื่อป้องกันตัว ฝ่ายหนุมานทูลพระรามว่าน้าทั้งสองจะรบกันก็สุดที่จะแก้ไขจึงขอทูลลา จากนั้นสุครีพก็พาพระรามและพระลักษณ์ไปเมืองขีดขิน พระรามรดน้ำสรงพระแสงศรให้สุครีพแล้ว สุครีพก็เหาะไปที่ปราสาทท้าพาลีออกมารบ พระรามเห็นทั้งสองเหมือนกันจนไม่อาจแผลงศรให้ไปต้องพาลีได้ จนกระทั่งสุครีพเพลี่ยงพล้ำถูกจับได้แต่พาลีสงสารไม่ฆ่า จึงจับสุครีพขว้างไปถึงขอบจักรวาล เมื่อสุครีพกลับมาก็พ้อพระรามว่าลวงตนให้ถูกพาลีฆ่า พระรามจึงบอกว่าทั้งสองเหมือนกันจนไม่อาจสังเกตได้ และผูกผ้าไว้ที่ข้อมือสุครีพให้ขึ้นไปรบกันอีก ครั้งนี้พระรามจำผ้าที่ผูกข้อมือสุครีพได้ จึงแผลงศรไปที่อกพาลี พาลีจับศรไว้แล้วลงมาต่อว่าพระรามเป็นนักบวชแต่มาลอบล้างชีวิต พระรามจึงบอกว่าตนเป็นพระนารายณ์อวตารมาปราบยุคเข็ญ และอ้างถึงพาลีเสียสัตย์ที่ให้ไว้แก่พระอิศวรมีโทษถึงตาย แล้วสำแดงฤทธิ์เป็นพระนารายณ์สี่กร พาลีเห็นแล้วก็รู้ตัวจำต้องตายตามคำสัตย์ แล้วทูลฝากสุครีพ องคต หนุมาน และนางดารา พระรามสงสารจึงขอให้พาลีสละเลือดเพียงให้แมลงวันกินอิ่มเพื่อล้างโทษและจะให้กลับไปครองเมืองต่อไป แต่พาลีทูลว่าคมศรต้องตัวเป็นรอยแผลจะเป็นที่อับอายแก่เทวดาทั้งหลาย จึงขอตายเพื่อรักษาคำสัตย์ให้ฟ้าดินสรรเสริญ แล้วสั่งสอนสุครีพให้ปฏิบัติราชการชอบด้วยราชประเพณี

คำศัพท์	คำอธิบาย
สุริยบุตร	ลูกพระอาทิตย์ คือ สุครีพ, ดูที่ บุตร์รวี