ลูกขัด

วิธีการบรรเลงของเครื่องดนตรีประเภทดำเนินทำนอง โดยแบ่งเครื่องดนตรีออกเป็น ๒ พวก และผลัดกันบรรเลงคนละที เช่นเดียวกับลูกล้อ แต่ลูกขัดนี้เมื่อพวกหน้าบรรเลงไปหมดวรรคตอนแล้ว พวกหลังมิได้บรรเลงตามทำนองที่พวกหน้าได้บรรเลงไปแล้วเหมือนลูกล้อ แต่จะบรรเลงทำนองที่ผิดแผกแตกต่างไปอีกอย่างหนึ่ง ทำนองที่ผลัดกันบรรเลงนี้ไม่มีกฎเกณฑ์บังคับเช่นเดียวกับลูกล้อว่าจะต้องสั้นยาวเท่าใด แล้วแต่ผู้แต่งจะประดิษฐ์ขึ้น (ดู ลูกล้อ ประกอบ)

 คำว่า ลูกล้อ ลูกขัด นี้ อาจเปรียบเทียบได้กับการพูดของคน ถ้าคนพูดทีหลังพูดตามคนพูดก่อนเรียกว่า เลียน หรือ ล้อ เมื่อเป็นการบรรเลงดนตรีก็เรียกว่า “ลูกล้อ” แต่ถ้าคนแรกพูดอย่างหนึ่ง คนหลังพูดไปอีกอย่างหนึ่งไม่เหมือนกัน เช่นนี้เรียกว่า “ลูกขัด”