คำที่แผลงเรียกคำบอกหน้าพาทย์ธรรมดาให้ฟังเข้าใจยากขึ้น เป็นกลวิธีอย่างหนึ่งที่เมื่อได้ฟังคำแผลงหน้าพาทย์แล้ว จะต้องคิดก่อนจึงจะทราบว่าหมายถึงเพลงหน้าพาทย์ใด เพราะชื่อเพลงหน้าพาทย์กับคำบอกหน้าพาทย์แผลงจะมีความหมายคล้ายคลึงกัน (ดู เพลงหน้าพาทย์ ประกอบ)
สมัยโบราณนิยมใช้คำบอกหน้าพาทย์แผลงในการแสดงหนังใหญ่ แต่ถ้าเป็นการพากย์โขนมักนิยมบอกชื่อเพลงหน้าพาทย์นั้นโดยตรง นอกจากบางกรณีที่ผู้พากย์ และเจรจาคุ้นเคยกับนักดนตรีก็จะใช้คำบอกหน้าพาทย์แผลง เช่น
| ชวย หรือ ทวย | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงเชิด |
| นางพญาดำเนิน | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงช้า |
| บาทสกุณี | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงเสมอตีนนก |
| ผัวตาย | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงช้าด้วยเพลงแม่ม่ายคร่ำครวญ |
| แม่ลูกอ่อนไปตลาด | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงเร็ว |
| ไม่ได้ไม่เสีย | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงเสมอ |
| ลูกกระสุน | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงกลม |
| สาดทราย | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงกราวนอกหรือกราวในแล้วแต่กรณี |
| สี่ศอก | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงวา |
| แสวงหา | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงช้า |
| เหลืองอ่อน | หมายถึง | ให้บรรเลงเพลงสีนวล |