ห้องที่ ๕๒ : พระยาราชสัมภารากร


          ทศเศียรเสียฉัตรทั้งเสียมกุฎ ตรัสเอย
เพราะพิเภกแนะมนุษย์เชื่อใช้
ใครหนอจักปลอมยุทธพิฆาฏลักษณ์ รามแฮ
เปาวะนาสูรไหว้บาทแล้วทูลแถลง
          เหนแต่ไมยราพเจ้าบาดาล
ทรงสดับสั่งสองหลานรีบเต้า
เชิญไมยราพมาผลาญอริราช นี้นอ
ภาคิไนยนอบเกล้ากราบแล้วลาจร
          นญวิควายุเวคชั้นมาทรง แสะเฮย
ไวยะไกรษรยงยิ่งม้า
นิลพาหุดุรงค์อดิเรก เรวแฮ
จรมุ่งบาดาลหล้าล่วงดั้นดินดล
          เสนานำสู่ไท้แทตยถาม เหตุเฮย
นญวิคทูลศึกลามล่วงด้าว
ทราบมนุษย์ลักษณ์รามราพโกรธ ตรัสแฮ
สองเร่งกลับทูลท้าวพรุ่งแจ้งเราจร
          สองกลับไมยราพท้าวถามคดี เดิมเฮย
จิตรกูฎจิตรไพรีกราบเกล้า
ข้าอายุโกฎิปียังไป่ ทราบนา
เชิญพระบาทเสดจเฝ้ามาตุไท้ ทูลถาม
          ตรัสสั่งตรีพัทเร้าเรวจัด พหลเฮย
เทียมรถสิงห์สหัศเทียบพร้อม
ไมยราพจากปรางบัดบันลุ วังแฮ
รีบสู่ชนนิศรน้อมนอบเกล้ากล่าวความ
          ทศเศียรเชิญช่วยล้างหลานอัช บาลเฮย
ฤๅก่อนต่างช่วยขจัดศึกบ้าง
นางหวาดหริวงษหัดถ์ปิดโสตร สองแฮ
ไมยราพทวนถามอ้างอรรถนี้เยียไฉน
          ฟังบุตรสุดเรื่องแล้วนางจันทร์ ประภาเฮย
เล่าเรื่องดึกดำบันบัดห้าม
แม้ไป่เชื่อจักอันตรายชีพย์ กระมังพ่อ
ไมยราพใจไป่คร้ามขอดคิ้วเคืองผาย
          อสุรบุตรยุดรถซ้ำฟาดประชด แม่รา
รถแหลกสิงห์ตายหมดสิบร้อย
กลับวังสั่งมาตยปนตจัดทัพ เสรจแฮ
เสดจรีบทรงรถคล้อยคลาศด้าวโดยทาง
          ลุลงกาสู่ท้าวสองตรัส ผจญแฮ
ไมยราพอาษาตัดเศิกร้าย
ทศภักตร์ส่งยักษ์จัด๑กระยาโภชน์ แล้วเฮย
ตั้งเครื่องเนื่องกันย้ายแยกเลี้ยงมารพล
          สองพระแผนเผ่าพร้อมเสวยไชย บานนา
อรอะนงคนางในเนื่องฟ้อน
บำเรอราชอสุรไทยลยั่ว เสวยเอย
รำร่ายชายเนตรฉอ้อนอ่อนพลิ้วเพลงรบำ
          เสรจเสวยไมยราพไท้ทูลลา ไปเฮย
ถึงสุรกาญจน์ภูผาสั่งซั้น
จิตรการเร่งปลูกมาพักพิ ธีนอ
สามสิบเก้าห้องชั้นแท่นตั้งดาดแดง
          เส้ากะโหลกโขมดตั้งรองกทะ
เพลาโตงกโหราคละเห็ดหว้าน
บรรณรู้นิทราประจบเจ็ด สิ่งแฮ
ผาบดมรกฎกร้านธูปทั้งเทียรเพยีย
          ทรงแดงเฉียงพัตรซร้อนสอดธุรำ
รังรัดโกปินำมุ่นเกล้า
สรวมสายประคำสำหรับเช่น ชฎิลเฮย
เจิมเสรจจับกล้องเข้าที่ตั้งพิธีการ
          ไมยราพขึ้นแท่นให้โหมกูณฑ์
นั่งสมาธิ์อ่านมนต์มูลมากซ้ำ
เนตรหลับนับลมคูณพันคาบ
เดชเวทมัวเมฆคล้ำอุโฆษครื้นดินสเทือน
          เกิดสองอรแน่งน้อยในกลาง กูณฑ์เฮย
ขุนยักษหน่ายสองนางหวดม้วย
เกิดคู่คชสีห์พลางพลุกประ กันนอ
กริ้วตระหวาดฟาดด้วยพระกล้องสูญกาย
          เกิดสองสีหราชผ้ายโผยุทธ กันนอ
ไมยราพจับสิงห์ฉุดผ่าท้อง
ควักดวงหะไทยอุดดมฤกษ
ผสมบดโอสถต้องเศกอั้นพันปราณ
          เสร็จบดโอสถแล้วลองทา ยาเฮย
ขวาบาทเกิดพยัคฆาภ๒ขบเขี้ยว
บาทซ้ายเกิดวิลาร์ลายเลื่อม ขนแฮ
เฉวียงหัตถ์เปนนาคเกี้ยวครุธยั้งใดสดำ
          บัดเศกโอสถไล้ลูบกาย ทั่วนา
ไมยราพรูปเงาหายเช่นเร้น
อำมาตย์ไพร่พลหลายเลงแท่น เปล่าแล
โดยฤทธิพิทยาเม้นหม่นคล้ำแสงสูริย์
          บ่อเหนราชไพร่อื้ออลวน
เมิลมาตย์ไพล่พลรณราชยิ้ม
บัดสรงสุชลมนต์ยาส่าง
ทรงเครื่องกระหยิ่มพริ้มพรั่งพร้อมพลเหน
          เสรจพิธีท่านได้โอสถ แล้วเฮย
เตรียมตรวจพหลรถเร่งเร้า
จวนจวบอัษฎงคตเรวรีบ มาฮา
ดลเฃตรนิเวศน์เข้าสถิตย์ห้องปรางผธม
          ยามรุ่งไมยราพเคลิ้มหลับนิมิตร ฝันเฮย
ว่าพระจันทร์ลอยสถิตย์ถิ่นฟ้า
ดารกเลื่อนลอยปิดศศิเสื่อม สูญแฮ
ดาวดั่งแสงสุริย์จ้าปจักษท้าวดื่นผธม
          เสรจสรงทรงเครื่องแม้นแมนผจง
ดังเวสสุวรรณ์องค์อาจกล้า
อสุระราชยาตราตรงมาประทับ แท่นเฮย
มวญหมู่มาตยาข้าบาทเฝ้าถวายกร
          ตรัสเรียกโหรใหญ่ให้ทำนาย
ทรงเล่าสุบินขยายถี่ถ้อย
โหรตรวจพระเคราะห์หลายคาบทราบ ทูลแฮ
ว่าพระวงษ์ผู้น้อยจักขึ้นแทนองค์
          ไมยราพทราบเรื่องร้อนวิญญา
ตรัสสั่งขุนโหรารีบเร้า
จงสอบทุกชาตาดวงญาติ เรานอ
ให้ทราบความตามเค้าอย่าช้าจงปชุม
          กรมโหรนายไพร่พร้อมยังศา ลาเอย
รีบลอกดวงชาตาญาติไท้
สอบปูมตรวจเทวากำเนิด จรแฮ
เหนว่าไวยวิคได้โยคทั้งเกณฑ์อุดม
          นำดวงไวยวิคเฝ้าโหรบัด ทูลแฮ
กุมลักษณคือพฤหัศเลิศล้ำ
ราหูอยู่เมศจัดเปนเอก
ศะศิสิบเอจซ้ำปเสริฐแท้ถึงเกณฑ์
          ฟังโหรไมยราพใช้เสนา เรวเฮย
อสุรนนทสูรคลาจับได้
ไวยวิคกับพิรากวนกรุ จำแฮ
กิจเสรจกราบทูลไท้อสุรเข้าคืนปราง

จบห้องที่ ๕๒

  เนื้อความกล่าวถึงทศกัณฐ์เสียทั้งฉัตรและมงกุฎ โกรธพิเภกที่บอกให้ข้าศึกรู้ ก็คิดหาผู้ที่จะลอบไปเพียงลำพังฆ่าพระรามพระลักษณ์ เปาวนาสูรทูลว่ามีแต่ไมยราพเจ้าเมืองบาดาล ทศกัณฐ์จึงสั่งนนยวิกและวายุเวกหลานทั้งสองให้ไปเชิญไมยราพมาช่วยตัดศึก ไมยราพรับคำแล้วไปถามจิตรกุฏและจิตรไพรีย์ถึงเรื่องราวแต่เดิม แต่เสนาทั้งสองไม่รู้ ไมยราพจึงไปถามนางจันทรประภาผู้เป็นมารดา นางเล่าเรื่องว่าแต่เดิมทั้งสองเมืองเคยเป็นมิตรกัน เมื่อทศกัณฐ์ได้ครองกรุงลงกาก็ประพฤติผิดทำนองคลองธรรม ปู่ของไมยราพจึงห้ามมิให้พ่อของไมยราพคบกับกรุงลงกาอีกต่อไป นางจันทรประภาห้ามไมยราพไปช่วยทศกัณฐ์รบเพราะเกรงว่าจะสิ้นชีวิต ไมยราพโกรธจับรถศึกฟาดประชดมารดา แล้วไปเฝ้าทศกัณฐ์ที่กรุงลงกาและอาสาช่วยรบ ต่อจากนั้นไมยราพกลับไปทำพิธีหุงยาปลุกเสกกล้องปัทธำมราชที่เขาสุรกาญจน์เมืองบาดาล หลังจากเสร็จพิธีและทดลองฤทธิ์ยาจนเป็นที่พอใจแล้วก็กลับเข้าเมือง คืนนั้นไมยราพฝัน โหรทำนายว่าพระญาติผู้น้อยจะได้ขึ้นครองเมืองแทน ไมยราพสั่งให้ดูดวงชะตาบรรดาญาติวงศ์ พบว่าเป็นไวยวิก จึงให้คุมขังไวยวิกและนางพิรากวนผู้เป็นมารดาไว้
⬆ ๑ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “ทศภักตร์สั่งยักษ์จัด”
⬆ ๒ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “ขวาบาทเกิดพยัคฆา”

คำอภิธานศัพท์

คำศัพท์ คำอธิบาย
โกปินำผ้าปิดของลับ มีสายรัดใต้สะโพก
มาฬกพลับพลา, โรงพิธี