ห้องที่ ๑๓๙ : นายเริกหมื่นพากยโวหาร


           พระพรตชวนพระน้อง จรลี ลงเอย
สรงสระธารวารี รื่นเร้า
ชมทรายกรวดพรายสี แสงเพชร พลอยแฮ
ชมประทุมเทิดเต้า เต่งตั้งตูมงาม
           สรงเสรจเสดจเข้าพลับ พลาทรง สถิตย์นา
พลพวกยักษ์ลิงลง เล่นป้วน
ท้าวทศคิริวงษ องคต
สุครีพหณุมานล้วน เล่นน้ำสำราญ
           ฝ่ายมารชาวด่านลี้ เหลือตาย มาแฮ
ถึงนครหานาย สี่นั้น
ต่างแถลงว่าลิงกาย เผือกผ่อง มานา
หักด่านผลาญยักษ์ชั้น นอกม้วยในมรณ์
           สองมนุษยนายทัพทั้ง โยธา มากแฮ
ตั้งค่ายเฃามยุรา ฤทธิห้าว
เสนีสี่สดับอา ดูรด่วน
รีบสู่วังทูลท้าว แทตย์ถ้วนทุกประการ
           ปางจอมจักรวรรดิเจ้า มลิวัน
สดับเหตุเหนขับขัน ทุกข้อ
โหรทายเมื่อกูฝัน เหนสบ สมเอย
แต่ชาติชายจะท้อ เทพย์เจ้าจะหยัน
           ตรัสเหวยขุนราพร้าย เรวพลัน
เกณฑ์รักษาทวารขันธ์ เขื่อนป้อม
เสนีรับรีบผัน ผายเร่ง กันนา
เกณฑ์พวกพลมารล้อม รอบชั้นเชิงเทิน
           ราษฎรฦๅข่าวด้วย อาดูร
เพราะเพื่อไพนาสูร แส่เสี้ยน
จึ่งหลานอัชบาลยูร เหยียบย่ำ ยักษนา
เมืองมลิวันจะเพี้ยน แผกปิ้มเปนพง
          ยามงายพระพรตไท้ เสดจคลา
ออกพระโรงเสนา แน่นเฝ้า
จึ่งดำหรัสปฤกษา ทหารเอก ทั่วเอย
เราจะรบฤๅจะเร้า จะรั้งฟังไฉน
           ไวยวงษทูลว่าให้ ทูตถึง ก่อนรา
แม้มิยอมจริงจึง จะปล้น
ตรัสถามว่าใครพึง เปนทูต ดีนา
ทูลว่านิลนนท์ล้น ฦกล้ำฉลาดแหลม
           ตรัสสั่งอาลักษณ์ให้ เขียนสาสน์
เสรจสั่งนิลนนท์หาญ ระเห็จฟ้า
ถึงเมืองมลิวันทยาน อยุดเลื่อน ลอยเฮย
ตรงช่องบัญชรหน้า นารถเจ้าจตุเศียร
           ร้องเหวยจักรวรรดิน้อม เศียรฟัง
สาสน์กนิษฐพระทรงสังข สั่งใช้
กูเปนทูตมาหวังชูชีพ เองแฮ
จักรวรรดิเหนลิงไว้ สง่ากริ้วตวาดเสียง
           เหวยลิงมาหยิ่งข้อน เคืองหู
ไยมิลงนบกู ก่อนนี้
อวดเปนทูตไฉนสู บทราบ กิจนา
แต่ชื่อบบอกชี้ ชาติเชื้อเดียรฉาน
           เหวยมารกูนี้ชื่อ นิลนนท์
เองบ่อสำนึกตน แต่กริ้ว
กูทหารนรายน์รณ เรืองเดช
ยังบเคยนบนิ้ว นอบน้อมยอมใคร
           ว่าพลาง ๆ น้อมอ่าน สาสนทรง
นามพระพรตฤทธิรงค์ เลิศแล้ว
อนุชาพระหริวงษ สวัสดิ์แบ่ง ภาคนา
มาปราบอสุรราบแผ้ว ผ่องให้ภพเกษม
          ท่านผิดคิดด้วยเด็ก เดียงสา
จับพิเภกตรึงตรา ตรุไว้
ยังกลับยกไพนา สูรผ่าน เมืองเอย
ทำบเกรงเดชไท้ ท่านท้าวอวตาร
           จึ่งพระหริรักษ์ให้ เรามา
เราก็ยังกรุณา อยู่บ้าง
ท่านคิดผิดมาสา รภาพผิด เสียเฮย
ตั้งสัตยต่อมล้าง โทษพ้นชนม์มลาย
           จักรวรรดิ์สดับเดือดเยื้อง ทยานยัก ท่าแฮ
กูเพื่อนทศภักต์รหลัก โลกย์สท้าน
พิเภกดุจกนิฐรัก กูเรียก หานา
ยังกลับยกออกต้าน ต่อต้องจองจำ
           มันบคิดเจ้าพี่ มีคุณ มันนา
กลับบอกอุบายหนุน มนุษย์ด้วย
มันหวังจะชิงบุญ สมบัติ พี่นา
จนทศภักต์รญาติม้วย หมดนี้ดีไฉน
           นิลนนท์ตอบโตเสรจ สารพัน
ขุนยักษยังดึงดัน เดือดคลุ้ม
พานรก็ชักขรรค์ แสดงฤทธิ เรืองแฮ
กวัดแกว่งเปนควันกลุ้ม กลบทั้งเมืองมาร
           ชาวเมืองแตกตื่นทั้ง หญิงชาย
ว่าเกิดไฟเวยวาย วิ่งก้ม
บางจูงลูกหลานยาย ตาเก็บ ของนา
วิ่งปทะปะกันล้ม ทับขว้ำถลำหงาย
           ลางจูงเมียรักรั้ง รูบสวย
หนุ่ม ๆ รุมกันฉวย ฉุดคว้า
ผัวมุว่ามึงมวย ตีต่อย กันฤๅ
พลางจดหมัดครูท้า ท่าทิ้งทอดแห
          สุรางค์นางนาฎท้าว อสุรี
วางกระจกจับหวี วิ่งเร้น
พนักงานเครื่องดีดสี เซงแซ่ อยู่นา
โขลนจาพากันเต้น ตืนสิ้นสมฤดี
           ลิงโถมโจมเข้าหัก ยอดปรา สาทแฮ
คีบกลับพลับพลาถวาย บาทไท้
ทูลเสรจพระอนุชา ชมชอบ ลิงเอย
เรืองเดชหาไหนได้ ดุจนี้ดีขยัน
           ขุนยักษยลชั้นยอด ปรางหัก
อัปรยศนิกรยักษ ยิ่งเศร้า
ใช้มารชื่อฤทธิจักร จรรีบ ไปเอย
ทูลราชโอรสเจ้า ว่าท้าวแทตย์เชิญ
           สุริยาภพรู้ รีบคลา มาเอย
นบบาทพระบิดา บอกแจ้ง
ลิงทหารมนุษย์มา ดูหมิ่น
จงพอไปยุทธแย้ง มนุษย์ให้ประไลยลาญ
           โอรสรับพจน์น้อม คำนับ ทูลนา
มิยากใจไปจับ มนุษย์นั้น
พระชนกชื่นชมรับ ฃวัญประสิทธิ พรเฮย
ลูกรับกลับวังซั้น สั่งให้เตรียมพล
           เสนีรับสั่งแจ้ง จัดพล
ยักษพยุหพหล ฮึกกล้า
ไหยรถคชเคยชน ชนะศึก มากแฮ
รถเทียบเกยทองถ้า ลูกท้าวธจะจร
           สุริยาภพเข้า โสรดสรง เสรจแฮ
ทรงเครื่องยุทธ์งามยง ย่างย้าย
จับหอกเมฆพัททรง สถิตย์รถ รัตนเอย
ให้เคลื่อนพลพยุหผ้าย อยุดพื้นสมรภูมิ์

จบห้องที่ ๑๓๙

  เนื้อความกล่าวถึงทหารยักษ์หน้าด่านที่รอดตายเข้าไปทูลท้าวจักรวรรดิว่าหนุมานหักด่านเข้ามาได้ และบัดนี้มนุษย์ตั้งทัพอยู่ที่เขามยุรา พอรุ่งเช้า พระพรตปรึกษาการศึกกับเหล่าทหาร ท้าวไวยวงษา (สุครีพ) ทูลให้แต่งนิลนนท์เป็นทูตไปเจรจาก่อน นิลนนท์เหาะไปเมืองมลิวัน อ่านสารของพระพรตแจ้งให้ท้าวจักรวรรดิยอมรับผิดเรื่องจับพิเภกจองจำ และยกเมืองให้ไพนาสูรครอง แล้วจึงจะยกโทษให้ ท้าวจักรวรรดิกริ้วโกรธว่าพิเภกอกตัญญู ช่วยเหลือพวกมนุษย์จนญาติมิตรของทศกัณฐ์ล้มตายหมดสิ้น ทั้งสองฝ่ายตอบโต้กัน ในที่สุดนิลนนท์กวัดแกว่งดาบเป็นควันปกคลุมทั้งเมือง แล้วโผนขึ้นหักยอดปราสาท เอาเท้าคีบเหาะกลับมาถวายพระพรต ท้าวจักรวรรดิเห็นยอดปรางค์หักก็อัปยศยิ่งนัก สั่งให้ฤทธิจักรไปเชิญสุริยาภพผู้เป็นโอรสเข้ามาเฝ้า แล้วให้ยกทัพไปรบศัตรู สุริยาภพสั่งจัดทัพ ถือหอกเมฆพัทเตรียมออกรบ จากนั้นก็เคลื่อนทัพออกจากเมือง

ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “นิลนนท์ตอบโต้เสรจ”
ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “โขลนจ่าพากันเต้น ตื่นสิ้นสมฤดี”
ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “จงพ่อไปยุทธแย้ง”

คำอภิธานศัพท์

คำศัพท์ คำอธิบาย
เมฆพัทหอกเมฆพัทเป็นอาวุธวิเศษที่พระอิศวรประทานให้สุริยาภพโอรสท้าว จักรวรรดิ สุริยาภพใช้หอกเมฆพัทสังหารพระสัตรุศ