ห้องที่ ๑๑ : ขุนโอวาทวรกิจ


          ทรพีสดับถ้อยเทวบุตร
โจนจากฝั่งสมุทมุนคว้าง๑
สู่พสุธารุดเรวรีบ มาแฮ
หมายจิตรคิดจักมล้างชีพเจ้าจอมผา
          รีบรัดตัดทุ่งข้ามคีรี
โดยจิตรเปรมปรีดีผองแผ้ว๒
ลองเชิงเสี่ยวฃวิดสีลุจย์หัก สบั้นเฮย
ลุถิ่นไกรลาศแล้วอยุดยั้งยืนทยาน
          เงยภักตร์พอพบเจ้าจอมไศล
ทรงลักษณ์งามวิไลยเลิศแล้ว
องค์ประดับดาษอุไรเรืองรุ่ง อร่ามแฮ
เนายอดบรรพตแพร้วเพริดพร้อยวชิรฉาย
          จึ่งมีวัจนะเอื้อนอัดถ์ประจักษ
ดูก่อนเทพยบริรักษแหล่งหล้า
ฦๅข่าวว่าสิทธิศักดิ์ใครเทียบ เทียมนอ
เรามหิงษแต่ฤทธิกล้าอยากแย้งรณรงค์
          ปางไทเทเวศร์เจ้าจอมสวรรค์
ยินอรรถวัจนะอันอยาบช้า
จึ่งเผยพจน์เทพบัญชาตรัส
เหม่ ๆ มึงนี่ท้ากล่าวถ้อยทารุณ
          เผยอยกยศเขย่งอ้างอวดหาญ
ทุดถ่อยทรพีพาลพูดเพ้อ
หยามอยาบหยิ่งทยานจักยุทธ กูฤๅ
ยืนชงักแหงนฉเง้อยื่นหน้าท้าทาย
          เหวย ๆ มึงไป่รู้สึกตัว
อวดฤทธิจิตรเมามัวโม่ห์กลุ้ม
บิตุเรศบังเกิดหัวห่อนคิด คุณแฮ
บาทเท่าบิดาสุ้มเสี่ยวสิ้นชีวาสัญ
          กูเปนที่พึ่งทั้งไตรภพ
ทั่วเทพประจักษ์จบจะแจ้ง
แม้กูออกรุกรบรณยุทธ ยงนา
โลกยจักสรวญเสแสร้งเยาะเย้ยไยไพ
          แม้เองหวังอวดอ้างศักดา เดชเฮย
กูจักบอกมรรคาเฃตรด้าว
ไปสู่ขิดขินธา๓นีราช นามฤๅ
จอมกระบินทร์มหิศรห้าวฤทธิล้ำฦๅขจร
          เขาเปนโอรสท้าวโกษีย์
ปรากฎนามพาลีเลื่องหล้า
แม้มึงจักราวีวรเดช เขาฤๅ
จงพ่ายฤทธิอย่าช้าชีพม้วยดับสูญ
          ไปเกิดเปนบุตรท้าวแทตย์ฃร
เรืองฤทธิอริสยอนสยบเกล้า
นามมึงชื่อมังกรกรรฐฉกาจ เก่งเฮย
แม้ยุทธพระกฤษณเจ้าชีพสิ้นศรผลาญ
          ทรพียินถ้อยท่านสาบสรรค์
เหิมอึกโดยโมหันธ์ห่อนแจ้ง
พระสาบคิดสำคัญพระขยาด ตนนา
เบิ่งภักตร์สูป่าแสร้งเสี่ยวไม้ประไลยลาญ
          ทรพีลีลาศเต้าตามรวาง เขาเฮย
พบปะสิ่งใดขวางขวิดสบั้น
ข้ามโขดศิขรทางลัดทุ่ง เทินนา
พฤกษใหญ่เกะกะกั้นกีดหน้าขวิดระเนน
          ส่งเสียงอุโฆษก้องไพรสาร
เขาขวิดเท้าถีบทยานห่อนยั้ง
รีบรุดดุจลมพานภูมิ์ฝุ่น ฟุ้งแฮ
ป่าสนั่นลั่นทั้งสัตวร้ายขจายหนี
          คณาสัตวลัดหลีกส้อนสงัดเสียง
สารแรดมฤคเมียงแมกไม้
ฝูงพิหคตกใจเพียงพินาศน์
ต่างตื่นบินไขว่ไขว้เกลื่อนกลุ้มเวหน
          ทรพีลัดเลียบห้วยเหวละหาน
ตรอกโตรกชโงกธารเถื่อนถ้ำ
ลองเชิงละเลิงทยานฤๅอยุด ยั้งแฮ
เรวดุจไฟกัลป์ซ้ำเสี่ยวพื้นปัถพี
          บัดใจลุเฃตรเข้าสวนพา ลีเฮย
บงหมู่พวกพลสวาพรั่งพร้อม
บางเหล่าตักธารารดพฤกษ อยู่แฮ
นายไพร่อยู่แน่นล้อมแวดเฝ้าอุทธยาน
          ทรพีขวิดพฤกษล้มแหลกยับ
มะม่วงมะปรางสัปรดม้วย
มังคุดทุเรียนพลับจีนหัก โค่นแฮ
ลางสาดเงาะสละกล้วยเกลื่อนพื้นพสุธา
          วานรต่างตื่นร้องเรียกกัน
ควายเถื่อนเข้าสวนพลันอย่าช้า
ช่วยกันจับตัวมันสนจมูก ขี่แฮ
หยิบเชือกกรูกันว้าวิ่งเข้าจับกระบือ
          บางกบี่ฉวยบ่วงคล้องกบือสบัด
บางไล่ต้อนตบหัดถ์โห่เร้า
บางก็แล่นลอบสกัดทางถิ่น ถนนเฮย
บางหมู่เมียงย่องเข้าแย่งยื้อยุดหาง
          ทรพีเสี่ยวล้มลุกโดดถลา
ลิงเจบจับสาตราวุธถลึ้ง
แทงถูกทั่วกายาหอกยู่ เยินแฮ
ลิงยิ่งขบเขี้ยวขึ้งเคียดแค้นคือไฟ
          ทหารลิงจ้องน่าไม้รดมยิง
ถูกทั่วกายมหิงษ์ห่อนบู้
นายหมวดบอกเหล่าลิงทหารเร่ง เรวเฮย
ลิงไพร่พร้อมกันสู้ยุทธแย้งยิงกระบือ
          ลางลิงแล่นโลดเลี้ยวทลวงฟัน
ถูกกระบือเซหันห่อนเข้า
กระบี่ล่ากระบือถลันกบี่หลบ กบือแฮ
กระบี่ตีกระบือเร้ารบสู้เสียงระเบง
          สวาหักหินทิ้งทุ่มถูกกา ษรแฮ
กบือไล่กบี่ถลาพลาดล้ม
ลุกทะลึงโลดผวาจิตรหวั่น หวาดแฮ
ไม้ตกจากมือก้มเกบไม้ตามอง
          ล้วนมีอาวุธพร้อมเพรียงกัน
กบือขวิดกบี่ฟันฟาดกลิ้ง
โลดทะลึ่งแล่นถลันหลีกหลบ กันนา
อาวุธหลุดมือทิ้งวิ่งแต้กลัวตาย
          ต่างตนต่างย่อท้อถอยหลัง
มหิงษ์นี่ทรงกำลังเลิศแท้
อาวุธไม่เข้าหนังเหนียวฉกาจ ฉกรรจ์นา
มาดรบเราคงแพ้นึกแล้วหลีกหนี
          ลางเหล่าปีนป่ายขึ้นพฤกษา
แอบกิ่งซ่อนกายามิดเมี้ยน
ต่างตื่นต่างแตกมาชุกซ่อน สกนธ์เฮย
ล้มลุกคลานป้วนเปี้ยนป่วยปิ้มอาสัญ
          ทรพียลกบี่ทั้งสวนศรี
แตกพ่ายพาพลลีลาศเต้า
ยิ่งพิโรธพวกไพรีเรวรีบ ตามเฮย
จนกระทั่งทวารเข้าสู่ท้องทางถนน

จบห้องที่ ๑๑


  เนื้อความกล่าวถึงทรพีไปท้ารบพระศิวะ พระศิวะให้ไปรบกับพาลีโอรสพระอินทร์ที่กรุงขีดขิน แล้วสาปให้ทรพีพ่ายแพ้ ตายแล้วไปเกิดเป็นมังกรกรรฐ์บุตรของพญาขร และต้องตายด้วยศรของพระนารายณ์ ทรพีฟังคำสาปแล้วก็ไม่สำนึกรู้ สำคัญว่าพระศิวะเกรงกลัว ก็ยิ่งฮึกเหิม จึงไปบุกทำลายสวนของพาลีและต่อสู้กับพลวานร พลวานรสู้ไม่ได้พากันหนี ทรพีไล่ตามไปจนถึงเมืองขีดขิน
⬆ ๑ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “มุ่นคว้าง”
⬆ ๒ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “ผ่องแผ้ว”
⬆ ๓ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “ไปสู่ขีดขินธา”

คำอภิธานศัพท์

คำศัพท์ คำอธิบาย
จอมไศลพระอิศวร ผู้สถิตอยู่ที่เขาไกรลาส