พลอัษฎงค์แหลกล้ม		เหลือลาญ ชีพแฮ
เล็ดลอดสู่จิตรการ		กล่าวถอ้ย
ว่าปิ่นอัษฎงค์ราญ		ศึกชีพ มลายแฮ
นายจิตรการทราบคล้อย		เคลื่อนเฝ้าทูลรบิล
จอมบุรินทร์จาฤกรู้		โกรธา ยิ่งแฮ
โผนเผ่นขึ้นนิลพา		หุห้าว
เร่งพลรีบเร็วมา		ถึงที่ รบแฮ
เหนมนุษยวานรท้าว		กระทืบม้าสังพหล
เหวยพลมารเร่งเข้า		โจมจับ มนุษยเฮย
กองจิตรการรับขับ		แสะร้า
แยกเปนปีกกากลับ		ตีตลบ หลังแฮ
ฟอนฟาดลิงเสียถ้า		แทตย์กลุ้มรุมณรงค์
สิบแปดมงกุฎได้		ทฤษดี
ลิงพ่ายพลอสุรี		ไล่สท้าน
โกรธประหนึ่งอัคนี		เผาพฤกษ์ พลุ่งแฮ
ต่างเผ่นโผนออกต้าน		ต่อดว้ยอสุรินทร
นิลขันฟันอสุรกลิ้ง		ตายกลาด เกลื่อนนา
นิลเอกจับอัศวฟาด		คว่างคว้าง
ปิงคลาสุรเสนฆาฏ		เข่นยักษ มรณแฮ
ม้ามอดมารม้วยบ้าง		หลีกลี้หนีซอน
จอมนครทฤกได้		ยลพลา แหลกแฮ
พิโรธดำริห์หา		เหตุแก้
อัดใจร่ายเวทกา		ยาวับ หายเฮย
โลดไล่แทงลิงแพ้		พ่ายล้มลาญปราณ
อวตารเหนหลากดว้ย		โยธี
ตายแตกอุตลุดหนี		ตื่นเต้า
ไม่เหนราพจักรี		ตรองกริ่ง ใจนา
ถามพิเภกน้อมเกล้า		กล่าวถอ้ยทูลแถลง
จงแผลงพรหมมาศล้าง		แสะอรินทร์ เสียเทอญ
ทรงสดับจับศรศิลป์		เหนี่ยวน้าว
แผลงผลาญอัศวนิล		พาหุ ลเอียดเอย
พลพินาศกลาดด้าว		กระบี่ฟื้นคืนคง
เอกองค์ราพร้ายวิ		รุณจำ บังแฮ
เสียแสะเสียพลดำ		ริห์เร้น
เปลื้องพัตรโพกบริกำม์		เกิดรูป พยนต์นา
ถือหอกขับอัศวเต้น		ต่อต้านต่างสกนธ์
ร่ายมนต์ดานมืดคลุ้ม		ธาตรี
อสุรลอบเหาะลี		ลาศเต้า
ถึงอังกาศคิรี		พักพบ สวาแฮ
คอนหาบผลไม้เฃ้า		สู่หอ้งคูหา
อสุราหมายแม่นแม้น		นักพรต เนาฤๅ
ร่ายเวทกำบังบด		สู่ถ้ำ
ยลโฉมอรงามชด		เฉกเทพ ธิดานา
แลเลิศลักษณล้ำ		เล่ห์แม้นสาวสวรรค์
โดยพลันคลายเวทให้		เห็นสกนธ์
จึงกล่าวสารอนุสนธิ์		เพราะพร้อง
เราหนีพระภุชพล		ฃอพัก แหล่งแม่
ภอรุ่งจักลาน้อง		แน่งน้อยอย่าถวิล
วานรินทรฟังพจน์ให้		สเทินจิตร นางนา
ยินพระนามจักรกฤษณ		นึกได้
ชรอยราพหลบศรสิทธิ์		มาสู่ เรานา
เห็นเลศเราแกล่ใกล้		จักพ้นทุกข์รทม
ทรามชมสนองถ้อยราพ		กำธร ท่านเอย
จักพักสำนักนิ์นอน		ที่นี้
เราเห็นไม่พ้นศร		ราเมศร์ แผลงนา
เชิญท่านไปหลบลี้		แหล่งให้ไกลเรา
นงเยาวสงเคราะห์ชี้		ทางจรัล เทิญแม่
นางแนะเขาวินัน		ตกเต้า
ราพรีบถับไศลพลัน		นฤมิตร กายแฮ
เลกเล่หตัวไรเข้า		แทรกส้อนฟองชล
ฝ่ายพยนต์รูปราพร้าย		รำบาน อยู่นา
แกว่งหอกควบไหยทยาน		ยุทธกล้า
แทงลิงแตกขจายผลาญ		ชีพมอด มว้ยแฮ
พานเรศต่างรุมร้า		รูปนั้นฤๅหนี
พระตรีภูวนารถน้าว		ศรพลาย วาตแฮ
แผลงภาพยนต์มลาย		แหลกแล้ว
เกิดเปนตระบัดตาย		สามคาบ คืนนา
ฉงนจิตรพระจักรแก้ว		กล่าวถ้อยถามโหร
พิเภกโอนศิรน้อม		ทูลยุบล พระเอย
รูปราพภาพยนต์		เศกซร้อม
ตัวมันเหลื่อมไปดล		อังกาศ ไศลนา
ฃอพระแผลงฃ่ายลอ้ม		รูปร้ายมารยา
โปรดบัญชาสั่งให้		หณุมาน
ตามฆาฏอสุรลาญ		ชีพแล้ว
ภาพยันตจักบันดาล		เปนพัตร อยู่แฮ
สดับพยากรแผ้ว		ผ่องพ้นพันทวี
จักรีกรายหัดถ์น้าว		ศรทรง แผลงแฮ
เปนข่ายเพชรเวียนวง		เจดชั้น
สั่งบุตรพระพายจง		จรพิฆาฏ มารเฮย
วายุบุตรรับสั่งซั้น		เสริดแท้ถึงดอย
ลอยแลอังกาศล้ำ		เลิศคีรี
ลงพักพื้นธรณี		เนตรไซ้
ดูรอยบาทยักษี		สบส่ำ สวาแฮ
หามหาบคอนผลไม้		มี่อื้ออึงมา
วายุบุตรอยุดกลาวถอ้ย๑		ถามพา นรแฮ
เองหาบผลพฤกษ์มา		มากล้ำ
จักไปแห่งใดหวา		ฤๅเหล่า เองเอย
ขนส่งใครในถ้ำ		เร่งแจ้งความจริง
ลิงป่าเกรงกราบเบื้อง		บาทกบินทร์ บอกแฮ
ข้าส่วยวานรินทร		นาฎเจ้า
ในถ้ำมณีนิล		อังกาษ นานนา
ต้องส่งผลเฌอเช้า		ค่ำน้อมนางเสวย
กระบินทร์ยินเอ่ยอ้าง		นามยุพาน
เปรมกระมลเบิกบาน		ชื่นช้อย
ดังได้วิมานสฐาน		ฤดีดว่น เดินแฮ
ตามเหล่าลิงป่าคล้อย		สู่ถ้ำยืนถวิล
เข้าหายุพินด้วยเพศ		พานร นี้ฤๅ
นางไม่ชื่นสโมสร		สิช้า
เสียการพระสี่กร		กูจัก นิมิตรเอย
เป็นมนุษยหนุ่มหน้า		แน่งน้อยเฉลิมศรี
ถามเทวีอาจรู้		ราพไป ใดนา
หญิงชิดชายพิศไสมย		มาทแม้น
ประสงคสิ่งใดใด		โดยฦก ตื้นฤๅ
คงทราบไม่ยากแค้น		คิดแล้วอัญชลี
นึกคุณตรีเนตรเจ้า		จอมไกร ลาศเอย
หนึ่งนึกคุณภูวไนย		นารถน้าว
หน่วงจิตรร่ายเวทไสย		สาตรสิทธิ์ ฤทธิ์แฮ
กลายกลัปเท่ห์เล่ห์ท้าว		เทพไท้ในสวรรค์
ผิวพรรณภักตรผ่องพริ้ม		เพราพราย
มงกุฎทรงโชติฉาย		เฉิดเกล้า
ทอดกรกรีดกรุยกราย		กระหยับ ย่างนา
งามดุจเลขาเข้า		สู่ถ้ำศีขรินทร

จบห้องที่ ๙๓
  เนื้อความกล่าวถึงเมื่อวิรุณจำบังรู้ว่าท้าวสัทธาสูรถูกสังหารก็ยกทัพเข้าไล่จับพลวานร พวกสิบแปดมงกุฎเห็นดังนั้นจึงออกต่อสู้รับศึก วิรุณจำบังเห็นว่าจะเพลี่ยงพล้ำจึงร่ายเวทกำบังกายไล่สังหารฝ่ายวานร พระรามเห็นเหล่าวานรล้มตายแต่ไม่เห็นวิรุณจำบัง จึงถามพิเภก พิเภกทูลให้พระรามแผลงศรพรหมมาศสังหารพลยักษ์และชุบชีวิตพลวานร ฝ่ายวิรุณจำบังก็เปลื้องผ้าโพกศีรษะเอามาผูกเป็นหุ่นพยนต์ถือหอกออกรบแทน ส่วนตนเหาะหนีไปยังเขาอังกาศ พบนางวานรินทร์ก็ขอหลบอยู่ด้วยโดยบอกว่าหนีพระรามมา นางวานรินทร์ได้ยินวิรุณจำบังเอ่ยนามพระรามก็ยินดีที่นางจะได้พบพระรามและพ้นคำสาป จึงให้วิรุณจำบังไปซ่อนตัวที่เขาวินันตกะ วิรุณจำบังไปถึงก็เนรมิตกายเท่าตัวไรซ่อนอยู่ในฟองน้ำ ฝ่ายหุ่นพยนต์ไล่แทงพลวานรจนแตกทัพและตายเกลื่อน พระรามแผลงศรพลายวาตแต่ก็ทำลายหุ่นพยนต์ไม่ได้ พิเภกจึงทูลให้พระรามแผลงศรเป็นตาข่ายล้อมหุ่นพยนต์ และให้สั่งหนุมานตามไปสังหารวิรุณจำบัง เมื่อวิรุณจำบังตายหุ่นพยนต์ก็จะหายไป หนุมานไปถึงถ้ำอังกาศ แปลงร่างเป็นหนุ่มน้อยเข้าไปหานางวานรินทร์เพื่อถามที่ซ่อนวิรุณจำบัง

คำศัพท์	คำอธิบาย
จอมบุรินทร์จาฤก	เจ้าเมืองจารึก คือ วิรุญจำบัง
จิตรการ	น่าจะหมายถึง จิตตการ, ผู้สังเกตการณ์