ห้องที่ ๙๒ : พระพินิตพินัย


           รามสรงทรงเครื่องแล้วออกพลา กรแฮ
ถามพิเภกโหรารอบรู้
ราบเสียพิธีคลาเคลื่อนคิด ไฉนฤๅ
จึงไม่ออกศึกสู้พิเภกนอ้มทูลความ
          ยามว่าพรุ่งนี้จักโรมรำ บานนา
กับสัทธาสูรอำนาจร้าย
อิกกับวิรุณจำบังล่อง หนแฮ
เชิญเสดจยกพลผ้ายเพื่อมล้างมารหาญ
          องค์อวตารสดับข้อคำนวน ทูลแฮ
สั่งสุครีพเกณฑ์กบวนทัพแกล้ว
เจ็ดสิบเจ็ดสมุทควรขจัดศึก สองเฮย
สุครีพจัดพลแล้วรุ่งเช้าทูลฉลอง
          สองกษัตริยสดับเสด็จเข้าสรงสลิล แล้วนา
ทรงเครื่องเสร็จจับศิลปสาตรพร้อม
สองเถลิงรถเทวินทร์ขุนกบี่ กบวนเฮย
พยุหแห่แหนห้อมโห่สท้านสเทือนไหว
          พิไชยรถม้าเผ่นผ้ายพลหลาม มาเอย
ถึงที่สงครามรามสั่งทแกล้ว
อยุดตั้งทัพไชยนามครุธเหนี่ยว นาคนา
ตั้งกระบวนมั่นแล้วพิเภกเฝ้ากราบทูล
          สัทธาสูรได้เวทเรียกวรา วุธเอย
โปรดสั่งหณุมานคลาสกัดก้าว
ลวงราพเรียกเทวาวุธเหวี่ยง รับแฮ
มันไม่เหนสาตรท้าวสอดแคล้วมนตไปลย
          ทรงสดับตรัสสั่งให้หณุมาน ไปเฮย
วานเรศขอบริวารเหาะได้
ห้าร้อยกับลิงหลานอินทรออก ช่วยเอย
พระโปรดอนุญาตให้เร่งมล้างอสุรา
          ลูกลมลาแล้วออกกับอง คตเอย
พาพวกเบญจสดงค์เดชกล้า
ลอดพนัศลัดลงทางใหญ่ รวมแฮ
พลกระบี่พร้อมหน้าอยุดใต้ไทรสฐาน
          หณุมานกล่าวถ้อยกับบุตรพา ลีเอย
พระกฤษณ์ใช้เรามารบเร้า
จำจักผ่อนผันหากลเล่ห์ ลวงเฮย
สวานิกายกับเจ้าจักให้เหาะคอย
          ลอยสดับยักษเรียกให้เทวัญ
โยนเครื่องอาวุธพลันรวบไว้
อย่าให้ตกสักอันคอยพี่ เรียกนา
ยินจึ่งซัดสาตรให้ตกต้องมารทหาร
          หลานอินทรยินสั่งพร้อมกันเหาะ
แมกเมฆลอยคอยเฉพาะพักฟ้า
หณุมานฤมิตเหมาะลิงป่า แล้วเฮย
ปีนป่ายรุกขรอร้าราพร้ายออกสนาม
          ส่วนสามอสุเรศร์เข้าสรงเสวย เสร็จแฮ
ท้าวสัทธาสูรเผยพจนเร้า
ว่าพระสหายเอ๋ยจักออก รบนา
จงพระหลานตามเต้าต่อเบื้องขบวนหลัง
          ทศกรรฐ์ฟังชอบเอื้อนอวยไชย์
สหายยกพลไกรไปรีบร้อน
ล่วงเฃตรนครไคลลุพนัศ พนมนา
ภาคินัยราชตอ้นหยุหเต้าตามหลัง
          สัทธาสูรตั้งเคี่ยวขัปพหล เหนแฮ
ฟานเผือกวิ่งผ่านฉงนจิตรท้าว
อยุดทัพแทบไพรสณฑ์สวาออก ถามนา
ยักษยกพลหาญห้าวแห่ห้อมไปไหน
          เฮยลิงไพรใคร่รู้ฤๅถาม
กูจักไปณรงค์รามเร่งมล้าง
ยักษเหวยเวทเดชทรามสู้ฤทธิ์ นรายน์ฤๅ
ไหนจักรอดราวอ้างอวดสู้มฤตยู
          อ้ายสูรู้อวดอ้าง๑อับปรี
เองไป่รู้กูมีเวทล้ำ
แม้นมนุษย์สองศรีซมเซ่อ สู้เฮย
กูเรียกเทพสาตรห้ำหั่นให้บรรไลย
          ลิงทำไถลว่าท้าวอวดฤทธิ์ เวทฤๅ
เชิญเศกให้ประสิทธิ์ประเสริฐแกล้ว
เราเหนประจักษ์จิตรจึ่งจัก เชื่อนา
ยักษว่าอยากยลแล้วเรียกด้วยวราคม
          เทพวงษพรหมเมศถ้วนราษี
กลัวพระเวทอสุรีเรียกร้อง
ต่างโยนหอกดาบตรีทวนกฤช ง้าวแฮ
ลงเกลื่อนกลาดดาษห้องแห่งฟ้าดังฝน
          ปวงพลพานเรศรทั้งองคต เหนแฮ
รับเทพสาตรได้หมดแมกจ้อง
คอยฟังพโยรสเรียกจัก โยนเฮย
สาตรจึ่งไม่ตกต้องแผ่นพื้นพสุธา
          วายุบุตรจึงเยาะเจ้าอัษฎงค์
เราบ่อเหนสาตรลงแหล่งใต้
ออยักษช่างยกองค์เอกอวด เท็จเฮย
เราเรียกบ้างคงได้สาตรเย้ยยักษา
          สัทธาสูรสอดแคล้วแคลงมนต์ เสื่อมแฮ
กระทืบบาทขบทนต์โกรธกล้า
เฮยลิงหยิ่งยกตนจงเรียก เร็วนา
แม้สาตรไม่ลงหล้าจักเคี้ยวมังษ์มึง
          ลิงสมจิตรจึ่งแสร้งเศกหวัง ลวงเฮย
ทำเรียกเทเวศดังกึกก้อง
องคตกบพลฟัง๒ถนัดซัด โยนแฮ
อาวุธว่อนตกต้องต่างม้วยมารทหาร
          หณุมานนฤมิตรแม้นจตรภักตร์๓
โจนจู่โจมโถมหักรถกลิ้ง
สารถีพระยายักษ์ตกราช รถแฮ
เศียรผงกยกดังกิ้งก่ารอ้งเรียกพหล
          พลมารขานโห่ล้อมรอบพา นเรศเฮย
พุ่งชรัดยิงแทงสวาสาตรลื้น
องคตขับพลถลาลงช่วย ปหารแฮ
ยักษ์พินาศกลาดพื้นพนัศสิ้นพลหาญ
          มารตนเดียวเคี่ยวสู้ศรตี สวาเฮย
วายุบุตรกวัดแก่วงตรีไล่จ้ำ
โถมถีบถูกอสุรีแผลงสาตร ศรแฮ
ลิงหักศรมารห้ำกบี่ปล้ำชิงคทา
          สองสวาโรมราพล้มปัถพี
วายุบุตรโจนจับทวีบาทสบิ้ง
ฟาดกับแผ่นธรณีอสุรดับ ชีพแฮ
ฟันท่อนรอนกายกลิ้งบั่นเกล้าอสุรา
          หิ้วเหาะมากับด้วยองคต พลแฮ
ถึงทัพลงประนตนอบเฝ้า
ทูลความแต่ต้นหมดจนตลอด ปลายเฮย
ถวายสัทธาสูรเกล้าแก่ไท้อธิบดี
          จักรียลศิระเสี้ยนสมประสงค์
ยกย่องหณุมานองคตล้น
ปรีชาเชี่ยวชาญยงยุทธ์ย่อม ไชยเฮย
หาทั่วจักรวาฬค้นชนิดนี้มีไหน

จบห้องที่ ๙๒

  เนื้อความกล่าวถึงพระรามตรัสถามพิเภกว่าเหตุใดทศกัณฐ์จึงไม่ออกรบ พิเภกทูลว่าท้าวสัทธาสูรและวิรุณจำบังจะเป็นแม่ทัพออกรบในวันรุ่งขึ้น ท้าวสัทธาสูรได้มนตร์เรียกอาวุธจากเทวดา ส่วนวิรุญจำบังล่องหนได้ พระรามจึงสั่งให้สุครีพจัดทัพ พิเภกทูลให้ส่งหนุมานไปคอยสกัดอาวุธท้าวสัทธาสูร หนุมานขอให้องคตและพลวานรอีก ๕๐๐ ไปช่วย องคตและพลวานรจึงเหาะขึ้นไปแฝงกายในเมฆคอยรับอาวุธของเทวดาและรอให้หนุมานเรียกให้โยนอาวุธ จากนั้นหนุมานจึงไปลวงท้าวสัทธาสูรให้หลงกลเรียกอาวุธจากเทวดา แต่เมื่อเทวดาโยนอาวุธให้ องคตและพลวานรที่คอยอยู่ก็เก็บอาวุธไว้ หนุมานเยาะเย้ยท้าวสัทธาสูรและอ้างว่าตนเรียกอาวุธได้จริง แล้วหนุมานก็เรียกอาวุธ องคตและพลวานรจึงโยนอาวุธลงมาฆ่าทหารยักษ์ตาย แล้วหนุมานเนรมิตกายเป็นพรหมจตุรพักตร์เข้าต่อสู้กับท้าวสัทธาสูรและตัดเศียรถวายพระราม