ห้องที่ ๘๑ : พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ


           มณโฑอรรคเรศรทั้งสใภ้นาง
ทราบข่าวอินทรชิตวางชีพแล้ว
รันทดหฤไทยพลางลีลาศ
ขึ้นสู่ปราสาทแก้วแห่งท้าวทศเศียร
          ถึงสถิตยที่ใกล้ศพอสุรี
พิศสกลอินทรีย์เลือดย้อย
เศียรกรห่อนจักมีติดกับ กายนา
สองก่นกำสรดสร้อยโศกดิ้นแดยัน
          นางมณโฑว่าโอ้เอารส แม่เอย
หมู่อมิตรทุกทิศหมดปราบได้
เวรใดด่วนเด็ดปลดปลิดชีพ พ่อเฮย
กายแม่หมายมอบให้แก่เจ้าเผาผี
          กันยุมาว่าอกโอ้บดิศร
เรืองฤทธิเดชกำจรจบหล้า
ฤๅควรพ่ายมนุษย์บรปักษชีพ มลายเฮย
พระสลัดสละข้าบาททั้งสองดไนย
          สองนารีร่ำไห้จนสลบ ลงเอย
ปางปิ่นอสุรภพผ่านเผ้า
กรรแสงสุดแรงซบภักตรนิ่ง แน่นา
ฝ่ายพวกกำนัลเถ้าแก่แสร้โศกศัลย์
          ท้าวนางต่างด่วนเข้าอย่งาน นวดเอย๑
ชะโลมลูบสุคนธ์ธารชื่นชื้น
ทั่วองค์พระจอมมารกับนาฎ สองนา
สามกระษัตริย์กลับฟื้นสติตั้งดำรงองค์
          มณโฑกลับร่ำรื้อรำพรรณ
ถึงพระโอรสอันมอดม้วย
อ้าพ่อบ่ควรบันไลยจาก แม่เลย
เปนเหตุทั้งนี้ด้วยชนกเจ้าใหลหลง
          เชื่อกนิฐนาฎพร้องพจนา
แสนเสน่ห์นางสีดาคลั่งไคล้
พามาอยู่ลงกากลก่อ เพลิงเฮย
เฉกชักปรปักษให้ล่มล้างเมืองมาร
          เกิดการรณยุทธด้วยรามลักษณ์
ราญรุกบุกหาญหักรบเร้า
ผลาญชีพพระลูกรักจากอก แม่เอย
พระจะอาไลยเจ้าสักน้อยฤๅมี
          ยี่สิบโสตรสดับถ้อยเทวี
ดาลเดือดดังอัคคีคลอกหล้า
หมายมาดพิฆาฏสีดาเด็ด สวาศนา
จับพระขรรค์คมกล้าเสด็จท้องพระโรงคัล
          บรรฦๅสิงหนาทก้องโกลา หลเฮย
เหวยส่ำอสุรเสนาเหล่านี้
เรวเร่งจัดโยธาขบวนยาตร
กูจะรีบลาศลี้บั่นเกล้าสีดา
          ปวงยักษ์ยลราชแค้นจักผลาญ นางนา
เปาวนาสูรมารมาตยไท้
เหนราพบ่หาญทานราเมศ ได้แฮ
ทราบตรหนักพระจักได้เผด็จด้าวลงกา
          แม้ว่านางม้วยจักได้อนงค์ ใดนอ
ถวายพระหริวงษทรงจักรแก้ว
พงษยักษจักปลดปลงชีวิตร หมดเฮย
ดำริหดังนี้แล้วเบี่ยงถ้อยทูลแถลง
          ซึ่งพระองค์จักมล้างนางวาย ชีพฤๅ
ใช่ดนัยจักกลายกลับฟื้น
ไตรโลกย์ทั่วทั้งหลายจักติ เตียนแฮ
พระอย่าตริแต่ตื้นชอบซึ้งจึ่งควร
          อันศรีเสาวลักษณล้ำเลิศสมร นี้ฤๅ
งามยิ่งนางอับศรหกฟ้า
ควรเปนปิ่นนิกรสนมนาฎ
ชูพระเกียรดิ์เกริกหล้าแหล่งด้าวแดนอสูร
          ฟังทูลสูญสร่างแค้นหวนคิด
กามป่วนก่วนกามพิศม์ผ่าวร้อน
ขรรค์ตกดุจใครปลิดจากหัดถ์ ท่านนา
แรงรักชักจิตรย้อนกลับกลุ้มรุมรึง
          คืนสติดำหรัสใช้เสนา ยักษ์เอย
นำศพพระลูกยารีบเร้า
ไปนิละกาฬาบรรพต นามนอ
กูกับอรรคเรศรเจ้าจักผ้ายประชุมเผา
          มโหทรรับถ้อยพระพรหมพงษ์
เชิญศพอินทรชิตลงโกษแล้ว
ตั้งบนราชรถทรงเกณฑ์แห่ พร้อมนา
เดินกระบวนด่วนแคล้วลุเข้าเฃตรเขา
          พระพงษจัตุรภักตร์ทั้งมหิษี ท้าวเฮย
สุณิสานารีพรักพร้อม
กับสาวสุรางค์ลีลาศจาก วังนา
มวนหมู่มาตย์มารล้อมแวดไท้ไคลคลา
          ดลไศลสิบภักตรผู้ผ่านถวัลย์ ราชเอย
ยุระยาตรขึ้นบนบรรพตยั้ง
ดำหรัสสั่งกุมภัณฑ์พวกพนัก งานเฮย
ให้ยกโกษศพตั้งที่ชั้นชุมเพลิง
          มหิศรสุรเดชเจ้าบุรี ราพฦๅ
แกว่งหอกเกิดอัคนีโชติแพร้ว
ชวนองค์อรรคเทพีกับสุณิ สาแฮ
ปลงศพพระลูกแก้วก่นเศร้ากรรแสง
          เสร็จเผาเอารสเจ้าจอมพหล มารเอย
จวนจวบพระสุริยนลับไม้
กลับวังสั่งเตรียมพลจักยาตร ยุทธแฮ
อำมาตยรับพจนไท้เทียบพื้นพลากร
          สิบขุนกองน่าให้ควบคุม พลเฮย
ครบสิบกองสาตรกุมทุกผู้
สิบรถดนัยจุมพลราพ
เปนทัพขันต่อสู้เศิกเสี้ยนสบสยอน
          โยธีสี่เหล่าล้วนชำนาญ ยุทธนอ
เคยสู่สู้ศึกหาญฮึกห้าว
ราชรถอลังการประทับเทียบ เกยแฮ
พร้อมพหลพลท่าท้าวแทตยเจ้าเสดจจร
          ราตรีสุเรศรเจ้าธานินทร์
สถิตยแท่นผธมถวิลเทวศไห้
ถึงกุมภกรรฐอินทรชิต
ชลเนตรนองเนตรไท้สุดแค้นแสนศัลย์
          ตริการยุทธไป่ได้นิทรา เลยนา
จวบสุริยาภาผ่องแผ้ว
เสด็จสู่สนานวารีอ่า องค์เอย
ทรงสาตรครบหัดถ์แล้วยาตรขึ้นเกยไชย
          สถิตยเหนือราชรถแก้วแกมกาญจน์
คลายคลี่นิกรมารจากด้าว
โอรสสิบรถชาญเชิงรบ
เถลิงรถนำรถท้าวธิราชผู้บิตุรงค์
          เดินพลดลทุ่งท้องสนามรบ
ตรัสสั่งเสนาสงปทัพตั้ง
ในที่ครุธนามสบตำหรับ ยุทธแฮ
คอยท่าอมิตรทั้งพี่น้องมาผจญ

จบห้องที่ ๘๑

  เนื้อความกล่าวถึงทศกัณฐ์ นางมณโฑ และนางกันยุมาคร่ำครวญถึงอินทรชิตจนสิ้นสติไป เมื่อฟื้นขึ้นมา นางมณโฑก็กล่าวโทษทศกัณฐ์ที่ไปลักนางสีดามาจึงเกิดสงครามจนทำให้อินทรชิตต้องสิ้นชีพ ทศกัณฐ์โกรธหมายจะไปสังหารนางสีดา แต่อำมาตย์เปาวนาสูรทูลทัดทานว่าหากนางสีดาตาย พระรามก็จะยกทัพมาปราบจนสิ้นวงศ์ยักษ์ และทูลว่านางสีดานั้นคู่ควรที่จะเป็นชายาของทศกัณฐ์มากกว่า ทศกัณฐ์เชื่อคำเปาวนาสูร เมื่อจัดพิธีศพอินทรชิตที่ภูเขานิลกาฬาแล้ว ทศกัณฐ์ก็สั่งให้จัดเตรียมทัพและให้สิบรถโอรสทั้งสิบของทศกัณฐ์เป็นแม่ทัพ