ห้องที่ ๗๒ : ขุนวิสุทธากร


           วิรุญมุขเมื่อต้องตีประ จานแฮ
เจ็บปวดปิ้มจะละชีพแคล้ว
ลิงปล่อยน่าค่ายทะเวศคร่ำ ครวญนา
ถึงกราบอินทรชิตแล้วโอษฐเอื้อนคดีถวาย
          อินทรชิตสดับแค้นสุดทน
เพียงพิศม์อัคนิลนอกร้อน
สั่งหลานลุ่งแปลงสกนธ์ดุจบิตุ ลาเฮย
แสดงเดชทายสาตรต้อนพยุหเข้าประจัญบาน
           วิรุญมุขรับแล้วเศกพรหมมนต์
นฤมิตรเปลี่ยนแปลงตนบ่ช้า
เช่นอินทรชิตยลบแผก ผิดเฮย
พระหัดถ์เทิดศรกล้ากลั่นแกล้วกลางณรงค์
           อินทรชิตร่ายเวทป้องกำบัง กายนา
กุมนาคบาศระเห็จยังเมฆส้อน
จิตรหมายมุ่งคอยสังหารหมู่ อรินทรเฮย
ยังบ่ชอบเชิงย้อนขยับยั้งคอยที
           ปางองค์นฤนารถน้องนารายน์
เหนวิรุญมุขกลายรูปนั้น
พระมุ่งพระมั่นหมายอินทรชิต แน่นา
รุกเร่งพานรซั้นสั่งให้ประจัญบาน
           โยธาพานเรศพร้อมเพรียงพลัน
รบรุกเหล่ากุมภัณฑ์เพิกมล้าง
เหลือตายตื่นหกหันระเหิดแตก หนีเฮย
เวียนวุ่นวิ่งหมุนคว้างพ่ายแพ้พลสวา
           อินทรชิตยลไพร่แพ้พานร พิโรธเฮย
แผลงนาคบาศฤทธิ์รอนรวดผ้าย
เปนนาคเกลื่อนกลาดสลอนรวบรัด ริปูแฮ
พิศม์พ่นเปนเพลิงร้ายรอบกลุ้มกลางสมร
          รึงรัดพระลักษณทั้งพลากร
หกสิบสมุทวานรนาคคล้อง
ล้มสลบกลาดดินดอนดูอนาถ
แต่พิเภกบต้องนาคด้วยเปนประยูร
           โอรสทศภักตรได้ยลดัษ กรนา
นาคบาศรึงรัดทั่วหน้า
ปรีดีปรบหัตถ์ฉัดฉานเหาะ ลงเฮย
พบพิเภกเดียวท้าท่อพ้อพาลราญ
           เหวยอสูรประดาษด้านทรลักษณ
ลบหลู่ญาติวงษยักษส่ายไส้
ทุจริตจิตรเปนอักตัญญุ ตาแฮ
ร่วมคิดอมิตรให้ล่าล้างประยูรตน
           หากพระบิตุเรศสิ้นชนมาน
ยักษโศกลิงสำราญรื่นเย้ย
ตัวจักขุ่นรำคาญฤๅชื่น ชอบเฮย
ใดตรีพิเภกเอ้ยอย่าอ้ำอำปลัง
           พิเภกจึ่งเอื้อนตอบอินทรชิต
เหวยลูกเล็กกจีริตหยิ่งพร้อง
จาบจ้วงล่วงลามคิดถามไถ่ ไยนา
มูลเหตุใครก่อข้องเกี่ยวด้วยดำฤษณา
           ตัวเรากับราพร้ายทศภักตร์
ขาดประยูรขาดรักขาดเชื้อ
เขาหัวโห่เราหักจิตรนึ่ง สงบนา
เขาโศกไปโศกเอื้อจิตรน้อมในธรรม์
           อินทรชิตยินตอบแค้นเพียงพิศม์ เพลิงเอย
ฉิช่างรักสุจริตสัตยแท้
ปากพูดกับใจคิดหลีกหลาก กันนา
เสือแก่จำศิลแก้เรื่องร้ายอุบายบัง
          อวดว่าจงจิตรเกื้อยุติธรรม
ไฉนจึ่งส่อแนะนำสื่อรู้
สาวไส้สู่กาจำจิกเล่น ฤๅนา
กลศึกฦกลับสู้เชิดชี้คดีแถลง
           ไพรีจึ่งอาจเอื้อมอหังการ
หมิ่นอสุรวงษราญไป่น้อย
เพราะตัวจิตรจองผลาญสืบส่อ เสียดเฮย
จึ่งเสื่อมเวทเดชด้อยสุดสิ้นเสียวงษ
           พิเภกจึ่งตอบถ้อยอินทรชิต
เราจะพึ่งญาติมิตรไป่ได้
สุดจนทุพลคิดเซซัด ไปนา
ไห้บรู้กี่ไห้คับแค้นใจจน
           เที่ยวสัญจรเจอะพ้องพานร พลแฮ
กุมสู่พระสี่กรเดชกล้า
ให้เราสบถต่อศรพรหมมาศ แล้วนอ
ใดพระตรัสถามข้าจึ่งต้องทูลแถลง
           หากเราคุมคิดแกล้งบอกขาน คดีแฮ
เสร็จศึกหมายเมืองมารมุ่งแล้ว
พระลักษณจักพะพานสาตรสิ่ง ใดเลย
เราจักทูลระหัศแผ้วผ่องพ้นอันตราย
           อินทรชิตเคียดแล้วกล่าววาจา
คิดนิดว่าเปนอาเนื่องเนื้อ
หาไม่จักมรณาเพราะหัดถ์ เราเอย
พลางเทิดคันศิลป์เงื้อเงือดเข้าโรมรน
           พระยาพิเภกคร้ามฤทธิรอน
วิ่งฉวัดเฉวียนซอนซอกลี้
อินทรชิตไล่ตลุมบอนบทบ ทันเลย
กลับสู่รถทรงชี้ช่องพร้องพลมาร
          พระลักษณซึ่งต้องสาตรนาคี
เหนไป่รอดชีวีกลับยั้ง
รอรามเชษฐจรลีมาโศก สลบแฮ
จึ่งประหารชีพทั้งพี่น้องกองพหล
           ภอพลบเลิกทัพเข้าบูรี เฝ้าฤๅ
ชนกาธิบดีธิราชเจ้า
ท้าวทศภักตรปรีดีตรัส ถามแฮ
พ่อสู่สงครามเข้าศึกสู้เปนไฉน
           องค์อินทรชิตน้อมทูลสาร
ตั้งแรกตราบส้งหาร๑เศิกม้วย
ทศเศียรทราบสำราญเริงรื่น
เพียงทิพยโสรดทรวงด้วยเผด็จร้อนหฤไทย
           อินทรชิตประนตน้อมทูลลา
เสดจกลับยังปรางปราสาทแก้ว
เชยชมนาฎคณนารีรัตน ภิรมยเฮย
ในศิริไสยาแพร้วเพริศพร้อมอนงค์นาง
           ปางองค์ทศภักตร์ปลื้มเปรมปรา โมทย์เฮย
เพ็ญภักตรเพียงจันทราเมฆแผ้ว
เสดจยังอรรคชายายวนหยอก เย้าแฮ
ลูบพระปฤษฎางค์แล้วเล่าข้อขาดเข็ญ
           มณโฑอัคเรศร์น้อมทูลสาร
ขอพระทรงตฤกการรอบไว้
พิเภกจิตรจัณฑาลตัวซอก ไซ้รนา
จักช่วยมนุษยให้รอดฟื้นคืนชนม์
           ทรงฟังเพียงโสตรต้องศรแผลง ผลาญเฮย
อั้นอัดอุราแรงพิโรธเร้า
ความรักหักจำแขงใจอด นิ่งนา
เสด็จจากแท่นรัตนเข้าสู่ห้องผธมทรง

จบห้องที่ ๗๒

  เนื้อความกล่าวถึงวิรุญมุขกลับมาทูลอินทรชิต อินทรชิตจึงให้วิรุญมุขแปลงเป็นอินทรชิตคุมทัพ ส่วนอินทรชิตก็ร่ายเวทกำบังตัวขึ้นไปแฝงอยู่ในก้อนเมฆ คอยแผลงศรฆ่าพลวานร ฝ่ายพระลักษณ์เห็นอินทรชิตแปลงก็สั่งพลวานรเข้าโจมตี อินทรชิตแฝงเมฆอยู่ก็แผลงศรนาคบาศเป็นนาคเข้ารัดพระลักษณ์และเหล่าวานร เว้นแต่พิเภก เนื่องจากเป็นเผ่าพงศ์เดียวกัน แล้วอินทรชิตก็ออกจากเมฆลงมา เห็นพิเภกก็ไล่ฟันแต่พิเภกหนีรอดไปได้ อินทรชิตจึงกลับมาที่รถ เห็นพระลักษณ์ต้องศรคาดว่าจะไม่รอดชีวิต ก็รอให้พระรามออกมาเห็นแล้วคร่ำครวญจนสลบ จะได้ฆ่าเสียทั้งสองพระองค์ ขณะนั้นเป็นเวลาพลบจึงยกพลกลับกรุงลงกา ทูลทศกัณฐ์ว่าได้สังหารพระลักษณ์แล้ว ทศกัณฐ์ดีใจบอกความแก่นางมณโฑ นางมณโฑจึงเตือนสติว่าอย่าวางใจเพราะพิเภกสามารถช่วยชีวิตพระลักษณ์ได้
⬆ ๑ ที่ถูกต้องน่าจะเป็น “ตั้งแรกตราบสังหาร”

คำอภิธานศัพท์

คำศัพท์ คำอธิบาย
นาคบาศศรที่พระพรหมประทานให้อินทรชิต แผลงเป็นฝูงนาค