ห้องที่ ๖๓ : พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นเทวะวงษวโรประการ


           แสงทองส่องภาคพื้นพโยมหน
ปวงเหล่าวานรพลตื่นเช้า
พรั่งพรูสู่ฝั่งชลชำระ กายนอ
เอะอะอ๊ะผิดเค้าน่านน้ำแคลนคลอง
          ทั้งผองปองเที่ยวค้นไขว่หา เหตุเฮย
ตลอดแหล่งแห่งธาราเหือดแห้ง
สุดคิดสุดปัญญาจักหยั่ง รู้แฮ
อุตหลุดรุดรีบแจ้งต่อท้าวนายพล
          สุริยนเอารสแจ้งจริงประจักษ
เล่ห์ประหลาดอัปหลักหลากแล้ง
พาพลพระหริรักษสู่พลับ พลาแฮ
ทูลเหตุอุทกแห้งเหือดเหี้ยนลำลหาน
          อวตารตระหนักเนื้อความเฃ็ญ
เออพิเภกไฉนเปนดั่งนี้
กุมภกรรฐ์เมื่อยามเยนวานชนะ ลักษณ์นอ
ใยบ่อยกยุทธกี้กลับเกลี้ยงชลสินธุ์
          ยินสารพิเภกน้อมอัญชลี ทูลเฮย
อุปราชตั้งพิธีทดน้ำ
ขุนยักษไม่ออกตีต่อเหตุ นี้นา
แม้ครบเจ็ดวันล้ำเลิศฟ้าดินดาน
          โองการท่านซ้ำตรัสซักถาม
ใฉนจักคิดติดตามต่อแก้
พระยายักษพยายามอยู่แห่ง ใดนอ
ใครจักทานเทียบแท้เท่าด้วยกุมภัณฑ์
          บันหารแห่งเหตุนั้นโหรา สูรเฮย
ทูลว่าพิธีพระยายักษไซร้
จักตั้งอยู่ทิศาภาคแห่ง ใดแฮ
ใครฤอาจรู้ได้ดุจห้านารี
          อันเปนที่ร่วมรู้หฤไทย
ให้หณุมานไปคิดซ้อน
กลแปลงเพศปลอมในหมู่สัต กรินา
ถามไถ่ได้ความร้อนเร่งล้างพิธี
          จักรีบรมนารถได้ทรงสดับ
ถวิลชอบเชิงคิดจับเลศล้าง
โองการตรัสบังคับตามปฤก ษานอ
พายุบุตรรับสั่งร้างรูปดั้งเดิมกาย
          กลับกลายเปนเหยี่ยวห้าวหาญฮึก
ปีกร่าร่อนคะคึกกึกก้อง
ยลวังยักษสมนึกพบพวก พธูแฮ
ลงนิมิตรกายต้องอย่างเพี้ยงยักษินี
          นารีนฤมิตรแส้รงมารยา
ไถลไถ่ถามความพงาเพื่อนพ้อง
อันองค์พระมหาอุปราช
ไป่ยกประยุทธต้องหลีกลี้ไปไหน
          กำนัลในตอบถ้อยนางนี รมิตเฮย
ใช่กิจเจ้าจะวะจีเช่นนั้น
ท้าวเสด็จกิจพิธีการทด น้ำนา
กำหนดเจดวันครั้นครบแล้วคืนวัง
          สมหวังครานี้แน่คำนาง แปลงเฮย
ทับมนุษย์สุดอับปางแม่นแท้
เกรงแต่พิเภกขวางคอล่วง รู้แฮ
จะบอกอุบายแก้กลับล้างกลเรา
          ใจเจ้าจืดตื้นนักตอบพงา ในเฮย
ใครบ่รู้แห่งพระยายักษได้
ยกเสียแต่คันธมาลีกับ
สี่นาฎเก็บดอกไม้ส่งท้าวทุกเวลา
          วายุบุตรนฤมิตรได้เลศอนงค์
หลีกเลี่ยงออกจากวงนาฏนั้น
พอเหินห่างเหนบงบังเนตร นางแฮ
กลายกลับเปนเหยี่ยวหลั้นปีกลี้เลอสวน
          สบนวลวรนุชห้านารี
เดินเด็ดบุษปมาลีเลือกฟั้น
นึกแน่นี่สาวศรีสนิทส่ง ผกานอ
หาช่องมองเชิงชั้นชอบถ้าทางใด
          โผไปจับแอบซึ้งไทรสา ขาเฮย
นางหนึ่งเลือกบุษบาล่าลี้
พิศเลงเพ่งกายาจำจบ สิ้นแฮ
ถาโถบโฉบนางฃยี้ฉีกม้วยมรณ์ชนม์
          เปลี่ยนตนกลช่อนซ้อนกายแปลง
เปนนุชนางนั้นแฝงแมกไม้
หลีกลัดตลัดตแลงหาเพื่อน
พบสี่นางมิได้ล่วงรู้วานร
          กรายกรเก็บเลือกแล้วจัดพาน รองเฮย
เดินออกจากอุทยานคลาศแคล้ว
ถึงแท่นแทบฝั่งธารร่มกร่าง ใหญ่นา
ตั้งเครื่องบูชาแล้วนบนิ้วอัญชลี
          ขุนกระบี่นฤมิตรได้แลเหน
ชลหลั่งคั่งวนเปนกะทะท้น
ฤๅไหลสาดสายเซนเบื้องบูรพ ทิคแฮ๑
รู้ว่าขุนยักษด้นอยู่ใต้ลำละหาน
          หณุมานนฤมิตรด้วยเดชา
กลายกลับเปนลูกพายุไท้
โตกระหง่านผ่านภูผาผกเพิก พังแฮ
ปลุกฤทธิคิดจักได้รบร้าราญสมร
          กรกุมตรีเพชรกล้าวราวุธ
เงื้อง่าท่าฤทธิรุดเร่งเร้า
สี่นางวิ่งอุตหลุดลาญหลบ หนีน้า
ขุนกระบี่รี่เรวเต้าแหวกน้ำดำลง
          พบองค์อุปราชเจ้าลงกา
อ่านเวทนอนขวางชลาแหล่งไว้
ทำเปนเช่นทนบวารีคั่ง อยู่แฮ
กระบี่โกรธโลดโจนใกล้ถีบซ้ำทำทนง
          ปางองค์อสุเรศได้ยินยล
ขุนกระบี่แหวกชลฮึกห้ำ
ฉุนโกรธโดดประจญจับต่อ กรแฮ
ฉวยคทาวุธปล้ำปลุกเข้าตามตี
          ถ้อยทีถ้อยตอบโต้ตีแทง
ลิงหลบยักษ์รแวงปัดป้อง
พัลวันปั่นป่วนแปลงชลลั่น
ลิงถูกตียักษต้องฟาดด้วยคมตรี
          อสุรีสุดฤทธิร้าโรมรัน ลิงเฮย
ถวิลว่าหากจะฃันฃับเฃี้ยว
ผิว่าพ่ายอายคร้น๒ฤๅทั่ว โลกยนอ
ตริเสร็จรเห็จเหาะเลี้ยวเมฆลี้ลงนคร
          วานรเสร็จซึ่งล้างพิธี มารเฮย
เหาะกลับฉับไวลีลาศเฝ้า
ทูลความพระทรงศรีทุกสิ่ง สิ้นแฮ
ทรงทราบสำเร็จเจ้าโลกยล้ำยินดี
          พระตรีภูวนารถพร้องชมชอบ ดีแฮ
ฉลาดคิดทำกิจกอปชอบเค้า
เรืองฤทธิเรี่ยวรณรอบรู้สาตร สรรพแฮ
ชมเสร็จเสด็จเข้าสู่ห้องพลับพลา

จบห้องที่ ๖๓

  เนื้อความกล่าวถึงรุ่งเช้าเหล่าพลวานรพากันไปที่ท่าน้ำ เห็นน้ำแห้งขอดก็มาแจ้งสุครีพ สุครีพจึงไปทูลพระราม พระรามสงสัยว่ากุมภกรรณรบชนะแล้วเหตุใดจึงไม่ยกทัพมาอีก ซ้ำน้ำยังแห้งขอด พิเภกทูลว่ากุมภกรรณทำพิธีทดน้ำ แต่ไม่ทราบว่าทำพิธีที่ใด ขอให้หนุมานซ้อนกลปลอมเป็นหญิงส่งดอกไม้ไปล้วงความลับ หนุมานรับบัญชาแล้วแปลงเป็นเหยี่ยวฆ่านางกำนัลตนหนึ่ง แล้วสวมรอยร่วมเก็บดอกไม้ไปให้กุมภกรรณ เมื่อไปถึงบริเวณพิธีก็สำแดงฤทธิ์เนรมิตกายใหญ่ แหวกน้ำลงจู่โจมกุมภกรรณ ทั้งสองสู้รบกันจนกุมภกรรณเกรงจะพ่ายแพ้เป็นที่อับอายจึงเหาะหนีไป