หณุมานเมื่อม่อยต้อง		ลมพัด ตื่นแฮ
ปลุกสุครีพบอกรหัศ		เหตุเค้า
เมื่อกี้ง่วงโงกอัศ		จรรย์จิตร น้าเอย
เชิญสู่พลับพลาเฝ้า		ฃัติยนั้นจักไฉน
สุครีพผลุนวิ้งแต้๑		ตกใจ
เข้าปากหณุมานไป		หมอบฉเง้อ
เลงบอเจอะจอมไตร		ภพแท่น เปล่าแล
วิ่งกลับกระบ่ำกเบ้อ		บอกพ้องพลอึง
ลูกลมสร่างเวทพร้อม		พานรินทร พลเฮย
พิเภกพระลักษณผิน		ภักตรฟื้น
หวามหวาดอนาถถวิล		ทวีเทวศ
พิเภกโศกลิงสอื้น		อนุชท้าวเจียนมรณ์
พิเภกทูลว่าเจ้า		บาดาล
มาลักพระอวะตาร		สู่ด้าว
ขอวายุบุตรหาญ		โดยเสดจ ด่วนเฮย
วรราชอนุชท้าว		สดับแล้วบัญชาตาม
ขุนกรบินทรยินถี่ถ้อย		ทวนถาม มารเฮย
แผนที่ทิศทางตาม		ด่านด้น
ทราบเสร็จบ่อเข็ดขาม		ลารีบ รเห็จแฮ
ลุสระโกมลต้น		มรัคยั้งหยุดถวิน
บงบัวบานแบะแม้น		กงรถ
วายุบุตรจับดอกปลด		บัดสบั้น
เศียรมุดปล่องก้านหมด		หางตลอด ไปแฮ
ผลุดโผล่จวบด่านกั้น		ก่อล้วนผาแลง
หณุมานโถมถีบป้อม		พังปตู หักเฮย
พลยักษคึกคักกรู		จับปล้ำ
ลิงรับจับตรีชู		ฉับฟาด มารแฮ
ด่านปรักยักษล้มขว้ำ		กบี่ล้างเรวจร
พบคชทุรโหดเหี้ยม		เหิมมัน
กรบี่จู่โจมปรจัญ		จับช้าง
อีกอุกรุกแทงถลัน		ลิงรวบ งาเฮย
พลันเหยียบฅอคชง้าง		พลุกล้มลาญสาร
เสรจล้มคชด่านแล้ว		บพัก ผ่อนเฮย
รีบมุ่งหมายเมืองยักษ		เหย่าก้าว
ถึงสามแพรกทางชะงัก		ฉงนคิด คนึงเฮย
ผันพบขุนเขากร้าว		ปรบก้องปกายพราย
ลูกลมโดดแล่นขึ้น		หลังเขา
พังโขดดับกำเดา		ด่วนด้อย
ผากลาดเกลื่อนเพลิงเพลา		พลันมอด หมดฮือ
เสรจรีบลิงวิ่งต้อย		ว่องเต้าตามแผน
จรจวบยุงเท่าคั้ง		คาวอโข
บินกลุ่มชุมฉู่โฉ		เฉกผึ้ง
ปากจี้กระบี่โล		หิตดูด ดึ่มแฮ
ลิงตบปัดบัดบึ้ง		บีบล้างฤๅหลอ
ประหารสิ้นยุงใหญ่เยื้อง		จรดล
ลุโบษขรณียล		เปี่ยมน้ำ
เศลาเลื่อมลายปน		ประดับ ขอบแฮ
สี่เหลี่ยมแลหลากล้ำ		เลิศพื้นเพียงมณี
มัจฉาณุกรบี่น้อย		เนาสระ บัวนอ
ยามดึกนึกอยากจะ		เที่ยวเต้า
ผันผุดจากบ่อนปะ		ขุนกบี่ พ่อเฮย
แผดว่าไยลอบเล้า		เล่ห์นี้ลิงไหน
ลูกลมเคียดคู่ฟ้า		ไฟฮือ
โจมจับประจันมือ		มุ่งล้าง
หลานลมว่องไวคือ		จักรผัด ผันแฮ
ต่างเรี่ยวต่อแรงง้าง		หัดถ์ยื้อชุลมุน
หณุมานโถมถีบต้อง		อกบุตร
ปักป่วนซรวนเซรซรุด		เสือกขว้ำ
จับบาตฟาดซ้ำหลุด		มือโลด ทลวงแฮ
ใยบ่อเจ็บจักปล้ำ		ปลาศแล้วเลงฉงน
ถามว่าสูเผ่าพ้อง		พงษใด
หางจึ่งเปนปลาใจ		เก่งกล้า
มัจฉาณุพลันไข		ราวเรื่อง เดิมแฮ
นางมัจฉาแม่ข้า		พ่อนั้นหณุมาน
วายุบุตรรู้เรื่องแล้ว		เหาะหาว
เปนระวิเดือนดาว		ดาดฟ้า
มัจฉาณเมิลวาว๒		วามสว่าง
กราบบาทฟูมแฝดหน้า		เนตรน้ำนองสาย
บิดรถามบุตรเอื้อน		อำทาง
ไมยราพมิคุณบาง๓		ก่อนไว้
ท่านมาอย่างไรวาง		แบบต่อ ฉนั้นนา
แม้บอกไปบอกให้		ผิดเค้ากรตัญญู
วายุบุตรฟังบุตรแจ้ง		จิตรปจักษ
บงประทุมเกบหัก		ขาดก้าน
ลงปล่องลุสระพัก		เวทร่าย บังแฮ
แฝงพุ่มพฤคษโลกด้าน		ด่านชันดุลยน
พิรากวนแก่ต้อง		ต้กพึก๔
หลายเทียวจนยามดึก		เมื่อยล้า
หยุดบั่งขอบสระนึก๕		ทวีเทวศ
บ่นร่ำรำพรรถุเคร้า		บ่อจ้างตักชล๖
หณุมานแมกุซุ่มซุ้ม๗		โสตรฟัง
ยินเรื่องนางยักบดัง		ร่ำเศ้รา
ออกนามพระทรงสังข์		กับบุตร แก่นา
ว่าจะต้มเช้าเข้า		ร่วมม้วยคราวเดียว
ลูกลมคงรูปแล้ว		คำขยาย นางเอย
เราจักเชิญพระนารายน์		กลับด้าว
ทั้งจะช่วยบุตรยาย		ยืนชีพ นานนา
ไฉนจักเข้าเมืองท้าว		ราพได้กลใด
นางฟังว่ายากแท้		ทางจรัญ เมืองเฮย
แม้ว่าเปนแมลงวัน		ก็ฃ้อง
เพราะจักรกรดผัดผัน		เนืองนิตย์ รอบนอ
ทางทะวารนั้นต้อง		ชั่งเข้าออกเสมอ
พระรามไมยราพให้		ขังกรง เหล็กเฮย
โกฎิ์ยักษคุมอยู่ดง		โตนดโน้น
ท่านผู้วุฒิไกรจง		ตรองตริ การนา
ไปไป่ถึงที่โพ้น		จักแก้ใดไฉน
เออเปนไรเท่านี้		พอคิด
เผือจักเปนใยติด		ที่ผ้า
แม้ขึ้นชั่งหนักผิด		สังเกต กลายนอ
ตอบว่าคันชั่งช้า		คร่ำแล้วหักเอง
ผิวะยักษจักขู่ค้น		แคะไข คำเฮย
ตอบว่ามาเดียวไฉน		หน่วงช้า
เกลือกชลบ่อทันใคร		จักรับ ผิดนา
พลันยาตร์พลางเถียงท้า		เล่ห์นี้จงจำ
นางสดับพจน์ยิ้ม		ยินดี
ช่างคิดช่างพาที		เลศล้ำ
กระสันสะใบควี		ควาดมั่น ใจนอ
พลันกระเดียดม่อน้ำ		เคร่ายั้งยลลิง
หณุมานอ่านเวทเยื้อง		เปนใย บัวเฮย
ปลิวแตะติดสะใบ		เบียดเนื้อ
นางบ่อหนักแต่ใจ		ชวนหนัก อยู่นา
หวังฤทธิ์วายุบุตรเกื้อ		รีบก้าวกลับเมือง

จบหน้าที่ ๕๔
  เนื้อความกล่าวถึงเมื่อหนุมานต้องลมพัดกายฟื้นขึ้นมา ก็ปลุกสุครีพ สุครีพเข้าไปในปากหนุมาน ไม่เห็นพระราม ก็ปลุกพระลักษณ์และพิเภก จึงรู้ว่าไมยราพสะกดเอาพระรามไปแล้ว พระลักษณ์จึงสั่งให้หนุมานลงไปช่วย หนุมานลงไปเมืองบาดาลตามสายบัว ทำลายกำแพงด่านฆ่าพวกยักษ์และสัตว์ร้ายต่าง ๆ จนกระทั่งไปถึงด่านชั้นในพบมัจฉานุซึ่งรักษาด่านอยู่ ทั้งสองสู้รบกันเป็นสามารถ แต่ไม่อาจทำอันตรายแก่กันได้ ในที่สุดหนุมานและมัจฉานุก็รู้ว่าเป็นพ่อลูกกัน หนุมานถามทาง มัจฉานุกตัญญูต่อไมยราพจึงได้แต่บอกใบ้ให้ หนุมานจึงลงตามสายบัวไปจนถึงเมืองบาดาล พบพิรากวนมาตักน้ำ จึงแปลงร่างเป็นใยบัวติดผ้าสไบนางพิรากวนเพื่อลอบเข้าเมือง

คำศัพท์	คำอธิบาย
หลานลม	มัจฉานุผู้เป็นลูกของหนุมาน (ลูกลม), ดูที่ ลูกลม