ห้องที่ ๔๔ : นายเริกหมื่นพากยโวหาร


          สุกรสารเหาะข้ามสู่เวียงอสูร
เข้านบทศกรรฐ์ทูลถี่ถ้วน
ขยมเปนเหยี่ยวเหินยูรยลทัพ รามนา
ลิงประลองฤทธิล้วนเลิศล้ำเหลือหาญ
          ลิงยกหินทุ่มเท้งกระทบผา
กระเทาะถูกปีกถลาหล่นกลิ้ง
ลุดฤทธิคิดแปลงกา๑ยาเปลี่ยน
เปนรูปพานรทิ้งเพศปลิ้นปลอมพล
          พิเภกไปพึ่งท้าวรามพาล
เหตุหณุมานทยานยุดได้
ตัวตูสู่ขุนศาลสุครีพ ซักนา
เปนสัตยทำโทษให้สักหน้ามาเมือง
          ทศเศียรสดับเดือดเศร้าโศกหา กลแฮ
จึ่งกลับเพศเปนดาบศพริ้ม
เห็จเหินหยั่งพลับพลารามร่าย มนต์แฮ
ผูกปากพิเภกปิ้มปากใบ้บสนอง
          ยืนจำเภาะภักตรพริ้มพระราม
ยลนิมนต์สถิตย์ถามถ่องถ้อย
ดาบศก็บอกความบพิตร พระเอย
รูปชื่อกาฬสิทธิคล้อยเคลื่อนเยื้องมาเยียน
          บพิตรมาตั้งทัพทำไฉน
พระพิศณุสนองไขจะแจ้ง
มาผลาญทศภักตรใจหืนโหด
มันลักสีดาแกล้งแส่ข้าควรสนอง
          ไป่ควรบพิตรข้าขอเตือน สตินา
เมียตกมือมารเหมือนม่อร้าว
คือรัตนรคายเฟือนไฝฟ่า
ได้กเสียศักดิ์ท้าวทั่วหล้าฦๅฉิน
          ชีเอยสมรแม่แม้ลักษมี เราฤๅ
ประดุจจินดามณีนาฎแก้ว
ฤๅจะรคายศรีสักหยาด
ไฉนนักสิทธิสอดแคล้วชาติเคลิ้มโฉดเขลา
          ฤๅษีสุดคิดเลี้ยวลดถาม
ยักษกับลิงสองงามสง่าเฝ้า
เนาหนแห่งใดตามเสดจติด มานา
องค์พระจักรีเจ้าจึ่งพร้องสนองสาร
          พิเภกกนิษฐท้าวทศศีร์
สุครีพอนุชพาลีเลิศล้ำ
เชษฐานฤเทศหนีมาพึ่ง เรานา
บุตรพระอินทร์เสียน้ำสัตยสิ้นเสียชนม์
          บพิตรมันพวกพ้องศัตรู
มีพิศมดังพิศม์งูเปรียบได้
เลี้ยงมันจะอดสูขับส่ง เสียนา
นานก็เหนเปนไส้รศึกซ้ำเสียการ
          พระรามบรับถ้อยนักธรรม์ แทตย์นา
พิเภกเผยพจนตันอกเต้น
สุครีพขยับขรรค์คิดจะฉะ ชีนา
เกรงจะมีผิดเว้นโทษไว้ในทรวง
          พลลิงชิงแข่งอ้างขันอา ษาเอย
ลางจะจับยักษาสับริ้ว
ลางจะยกลงกาเกาะทวีป ถวายแฮ
ลางลคึกเลิกคิ้วหลอกค้อนแลขัน
          ชียักษยลย่านแล้วลาเลาะ เลียบนา
ลับเนตรเปนยักษเหาะลิ่วลี้
พิเภกสร่างมนต์เหมาะเมียงบาท ทูลนา
ใช่มุนีเมื่อกี้แก่นท้าวทศกรรฐ์
          ข้าผิดชีพิตรใต้บาทบงษุ์
มันผูกโอษฐฤๅองอาจพร้อง
พระกฤษณโปรดโทษทรงเสียพระ ไทยนา
เสดจสู่ผธมข้องขุ่นแค้นขุนอสูร
          ไทแทตย์ถึงถิ่นแล้วลำเค็ญ
ลำฦกกลศึกเหนเหตุน้อย
ตรัสหาพระหลานเบญญกายบอก เหตุแฮ
ให้ตัดศึกนางอ้อยอิ่งอ้อนวอนวิง
          เผือคิดผิดพ่อเจ้าจึงแปร จากแฮ
ลุงรฦกเหลือแดดักเดี้ย
เปนเคราห์ฉเพาะแฉววกพึ่ง รามนา
สุดที่ตูตามเกลี้ยกล่อมเกลี้ยงกลับเมือง
          พึ่งหลานวานอย่าน้อยกมลษมา เทิญแม่
เชิญช่วยออกอาษาศึกด้วย
แปลงโฉมเฉกสีดาดลหาด ทรายเฮย
ลงทอดธารทำม้วยมอดแล้วลอยไป
          รามลงบงศพเศ้ราสลดทรวง
แม่นว่าสีดาดวงดับแล้ว
จะเลิกล่าทัพหลวงหลีกลับ ไปเฮย
พิเภกจะพึงแผ้วผ่องหน้ามาเมือง
          เบญกายเจบจิตรอั้นจำอา ษาเอย
สนองว่าดูสีดาจึ่งได้
ทศเศียรสั่งเสนานำรถ เทียบแฮ
อวยพระหลานเถลิงให้แห่ป้องไปสวน
          นางถึงจึ่งแจ้งนาฎชนนี นางนา
แมโศกนางศัลยลีลาศเยื้อน
ยาตรเยียนเยี่ยมองค์สีดาไต่ ถามแฮ
พลางโศกซบภักตร์เอื้อนโอษฐแสร้งแถลงสาร
          ข้าบุตรพิเภกผู้ภักดี รามนา
ตรีชฎาชนนีก่อเกื้อ
มาหวังจะฝากชีวิตรแม่ นาแม่
พลางเพ่งองค์อะเคื้อชิดใช้ชมโฉม
          จำเสร็จศุภลักษณ์ล้ำเลขา
สมคิดบังคมลาหลีกเต้า
ถึงสถิตยนิมิตรกายาเฉิด โฉมแฮ
งามเงื่อนสีดาเข้านบไท้ทศเศียร
          ทศภักตรพิศรูปแม้นหยาดโพยม
หลงว่าสีดาโลมโลกย์เยื้อง
แย้มโอษฐอ่ออรโฉมเชิญแม่ ซิแม่
มาแม่มา ๆ เปลื้องปลิดร้อนเรียมกระสัน
          เบญกายอายอับค้อนขวยกระมล
สนองว่าจอมยักษยลอย่าเคลิ้ม
คือหลานกรลับตนตามสั่ง สารนา
ขุนยักษบยินเริ้มริกรี้รับขวัญ
          เรียมแสนสุดสวาดิ์สร้อยโสกี พี่เอย
จะเศกเปนมหิษีสืบเชื้อ
สมบัติมิ่งเมืองมีหมายมอบ แม่นา
พลางนั่งแอบแนบเนื้อสนิทน้อมแนมถนอม
          อนงค์หลานเหลือขัดแค้นเขินขนาง
กลายเพศเปนยักษนางนั่งบึ้ง
ทศภักตร์พิศแลหมางหมองหม่น
ทำกระอักกระแอมอึ้งโอษฐแล้วเลยสนอง
          ลุงษมาตาเฝื่อนแล้วหลานขวัญ
ช่างฉลาดแปลงทรงสรรพ์เสร็จพร้อม
เชิญเทิญเร่งไปทันอรุณรุ่ง ราแม่
นางรับรศพจนน้อมประนดแล้วลาจร

จบห้องที่ ๔๔

  เนื้อความกล่าวถึงสุกรสารกลับไปทูลรายงานทศกัณฐ์ และทูลเรื่องพิเภกไปสวามิภักดิ์ ทศกัณฐ์จึงแปลงเป็นดาบสเหาะไปยังพลับพลาของพระราม ร่ายมนตร์ผูกปากพิเภกให้พูดไม่ได้ แล้วแสร้งบอกพระรามว่าชื่อกาลสิทธิ ถามเหตุที่พระรามมาตั้งทัพ พระรามบอกว่าจะมาฆ่าทศกัณฐ์ที่ลักนางสีดามา ดาบสปลอมบอกว่านางสีดาตกอยู่ในมือมาร มีราคีแล้ว เมื่อพระรามแย้งว่านางสีดาเปรียบเสมือนแก้วมณี มิมีสิ่งใดมาทำให้มัวหมองได้ ดาบสปลอมก็ลดเลี้ยวถามถึงสุครีพกับพิเภกที่เฝ้าอยู่ พระรามบอกว่าทั้งสองมาขอพึ่งเพราะถูกพี่ชายขับไล่ ดาบสปลอมจึงบอกว่าเลี้ยงศัตรูไว้จะเป็นไส้ศึกในภายหลังให้ขับไล่ไปเสีย พิเภกอยากจะทูลแต่ทูลไม่ได้ สุครีพขยับดาบจะฟันดาบสปลอมก็เกรงจะมีโทษ บรรดาวานรต่างพากันอาสาจะไปรบยักษ์ ดาบสปลอมเห็นดังนั้นก็ลากลับ พอพ้นเขตทัพก็คืนร่างเป็นทศกัณฐ์เหาะกลับกรุงลงกา ฝ่ายพิเภกเมื่อสร่างมนตร์ก็ทูลความจริงให้พระรามทราบ
  เมื่อทศกัณฐ์กลับถึงกรุงลงกาก็ให้นางเบญกายเข้าเฝ้า ขอให้แปลงเป็นนางสีดาทำเป็นตายลอยน้ำไปเพื่อให้พระรามยกทัพกลับ นางเบญกายขัดไม่ได้ทูลขอไปดูตัวนางสีดาที่อุทยาน แล้วแปลงร่างเป็นนางสีดาให้ทศกัณฐ์ดู ทศกัณฐ์สำคัญว่าเป็นนางสีดาก็เล้าโลม นางเบญกายทูลว่าไม่ใช่นางสีดา ทศกัณฐ์ไม่ฟัง จนนางเบญกายต้องคืนร่างเป็นนางยักษ์ ทศกัณฐ์จึงรู้ตัว ขอโทษ แล้วให้นางเบญกายรีบไปที่ท่าน้ำก่อนรุ่งเช้า