ห้องที่ ๑๗๐ : ขุนหลวงพระไกรศรี


           ปางพระกฤษณุรักษเจ้า จอมสฐาน อยุทธแฮ
ปราบอุณาราชมาร มอดแล้ว
สถิตยอาศนอุทยาน กับอนุช ท่านเฮย
เพียบหมู่เหล่าพหลแกล้ว กบี่เฝ้าบาทบงษุ์
           พระมีสิงหนาทเอื้อน โอฐประภาศ
เดิมพิเภกทายคาด เคราะหร้าย
ปีหนึ่งนับนิราศ แรมเถื่อน
แต่จากอยุทธยาย้าย ยางเข้าขวบปี
           เราปราบอสุระสิ้น เศิกพาล แล้วเฮย
สุครีพเตรียมพลทหาร แห่ห้อม
ขุนกบี่รับโองการ เตรียมเสรจ ทูลนา
พระเสรจทรงเครื่องพร้อม สพรั่งด้วยพลกระบินทร
           พระนารายน์เสดจดั้น แดนดง
ชมพฤกษปักษีลง จับจ้อ
เขาขันคู่เคียงคงคิดอนุช นางเฮย
นกคู่คูพลอดอ้อ ออกเอี้ยงฝ่ายฝูง
           พิศพรรณพิหคแส้ เสียงใส
ดุเหว่าจับพวาไพร พลอดพร้อง
พิกุลเกดแก้วใบ สบัดผลัด ดอกเฮย
เสียงชนีเหนี่ยวร้อง เมื่อสิ้นสุริยแสง
           กาลิงกาศักแก้ว กาชล
นางแอนนางนวลปน เป็ดน้ำ
เขาไฟไก่ป่ายล ยืนคู่ เคียงเฮย
เดียวแต่ตูเต้าซ้ำ ตกไร้แรมสมร
           พระพรตสัตรุศพี่น้อง เนาเมือง อยุทธเฮย
อิกบุตรลบฤทธิเรือง เดชห้าว
สี่กระษัตริย์ระฦกเนือง นิจนับ วันนา
ตั้งแต่เสดจจากด้าว ครบถ้วนจำนวนปี
          พระพรตสัตรุศน้อง อวตาร
ตรัสปฤกษากับหลาน ผ่องแผ้ว
ตริงานสั่งจัดการ รับเสด็จ พระรามแฮ
สั่งเสร็จทรงเครื่องแล้ว เสด็จทั้งสี่พระองค์
           ข้าราชการกึกก้อง เกณฑ์กัน
ตำรวจเตรียมหอกหัน แห่หน้า
ทนายเลือกพลพัน พวกหอก แห่เฮย
หกเหล่านั่งกองถ้า ที่ท้องแถวถนน
           ชาวชนบททั่วทั้ง พระนคร
มานั่งคอยยอกร นบเกล้า
พวกเถ้าแก่ถวายพร เพ้อพูด พึมแฮ
จีนแตงโต๊ะเครื่องเจ้า จุดตั้งตามถนน
           พระนารายน์ล่วงแคว้น เฃตรดง
ทรงนึกนับทิวาคง สิบห้า
หมายเมืองมุ่งมาตตรง ขอบนัค เรศแฮ
ภอบ่ายสุริยเผือดฟ้า ยาตรเยื้องยังนคร
           สี่กรษัตริย์พระเนตรตั้ง ทัศนา
เหนพระจอมจักรา เสดจใกล้
กระษัตริย์สี่หันษา โสมนัศ นักแฮ
รีบออกรับเสดจได้ ก่อนผู้อื่นหลาย
           สองอนุชสองบุตรน้อม บังคม บาทแฮ
หมู่มุขมนตรีประนม นบเกล้า
ปวงชนต่างชื่นชม ยอพระ เกียรดิเฮย
พิณพาทยสังขแตรเร้า เรื่อยซ้องสำเนียง
           ชาวประโคมพรั่งพร้อม คอยฤกษ
โหรลั่นฆ้องไชยเบิก หึ่งก้อง
มโหรทึกอึกเอิก อึงร่ำ รัวแฮ
พราหมณ์อ่านเวทสยมซ้อง ศับท์แส้พรถวาย
          พระสี่กรยลบุตรน้อง นอบประนม น้อมนา
พระหฤไทยชื่นชม ชุ่มชื้น
ชวนอนุชกับบุตรสม ทบเสด็จ พลันเฮย
ดลสฐานปรางพื้น รีบเฝ้ามาตุรงค์
           สององค์ประนตน้อม ทั้งสาม ชนนีเอย
ตรีกระษัตริย์ยลลักษณ์ราม รีบร้อน
เสด็จมาลูบขนองถาม ถึงทุกข์ ยากแฮ
แม่อยู่หลังทรวงสท้อน แทบปิ้มวายชนม์
           พระรามก้มเกษน้อม กราบทูล
เดิมปราบตรีปกันอสูร มอดม้วย
กุเวรบิตุระอาดูร ดานเดือด พิโรธแฮ
ยกพะยุห์ยาตรมาด้วย ลูกล้างสองอสูร
           ภบกุมภัณฑ์นุราชร้าย แรงฤทธิ
เหนลูกมารมาประชิต รบร้า
อสุรทราบหลากจิตรผิด เรารบ นรายน์แฮ
ยอมประนตขอโทษข้า จึ่งให้ไปสวรรค์
           ไปภบวายุภักษร้าย ร่อนรา
โฉบเฉี่ยวสองลูกยา รวบไว้
เผ่นโผนสู่นภา ลิบลิ่ว
กระบี่ตามสองลูกได้ กลับล้างมารปไลย
           ถึงสวนอุณาราชร้าย กุมภัณฑ์
ได้รับสัปยุทธมัน มุ่งร้าย
ลูกถอนกกแก้วยัน ยิงอุระ ยักษเฮย
ตรึงแน่นมิให้ย้าย ติดพื้นภูผา
           สามชนนีนาฎเจ้า จอมอนงค์
ฟังเรื่องโอรสทรง โศกเศ้รา
ช่างตกทุกข์ระทมองค์ อุระแม่ ร้อนพ่อ
พ่อกลับคืนนครเข้า ปกป้องประชากร
          ไอสวรรยแม่มอบให้ คืนหมด
เครื่องราชอิศรยยศ ยิ่งล้ำ
ถวัลยราชเกียรดิปรากฎ ทุกทั่ว ทิศเฮย
ชนมพิพัฒน์ถาวรค้ำ คู่ฟ้าธรณิน
           นารายน์รับเสาวนิตแล้ว ลาจร
เสดจสถิตยพระปัจฐรณ แท่นไท้
ทรงพระราชอนุศร ถึงกรบี่ ทหารเฮย
ความชอบควรปูนให้ ยศทั้งอลังการ
           เสดจออกประทับยั้ง ยังราช อาศน์เอย
ตรัสสั่งคลังอำมาตย์ มากม้วน
ให้จัดเครื่องประสาธน์ บำเหน็จ ทหารเฮย
มงกุฎสังวาลล้วน เพชรแก้วแกมกาญจน์
           จักรรัตนตรัสเรียกให้ หณุมาน
รับเครื่องอลังการ มกุฎแก้ว
ตรัสเรียกเหล่าทหาร ครบหก กรบินทเฮย
ต่างรับเครื่องยศแล้ว เคลื่อนคล้อยถอยหลัง
           พระราชทานบำเหน็จแล้ว ตรัสสอน
ทั่วพระยาพานร นอบน้อม
เอาใจใส่การนคร ดับทุกข์ ราษฎร์แฮ
กระบี่กราบบังคมพร้อม พรั่งก้มประนมกร
           ท้าวพระยาพานเรศน้อม ทุกบูรินทร
ลาพระจอมนฤบดินทร์ จากเฝ้า
มาสั่งพวกพลกรบินทร์ เตรียมสรรพ เสรจแฮ
ต่างด่วนเหาะรีบเร้า ลุเข้าสถิตยสฐาน
           ตรีจักกฤษณเจ้า จักรพงษ
ไสยาศอาศน์เอองค์ อกว้า
ตรอมตรึกนึกอนงค์ อรรคเรศ ทานเอย
โอ้แต่จากอกช้า เนิ่นร้างแรมสมร

จบห้องที่ ๑๗๐

  เนื้อความกล่าวถึงพระรามกลับไปอุทยานเมืองสิงขรและตรัสว่าบัดนี้ได้เดินป่าครบกำหนด ๑ ปี ทั้งยังได้กำจัดยักษ์ร้ายตามคำทำนายของพิเภก จึงให้สุครีพเตรียมทัพกลับกรุงอยุธยา ฝ่ายกษัตริย์ทั้งสี่เห็นใกล้กำหนด ๑ ปีก็เตรียมรับเสด็จพระรามคืนพระนคร ประชาชนทั้งชาวเมืองชาวชนบทรวมถึงชาวจีนต่างพร้อมเพรียงกันจัดเตรียมพิธีสมโภช พระรามเสด็จออกจากอุทยานเมืองสิงขรเป็นเวลา ๑๕ วัน และมาถึงกรุงอยุธยาในเวลาบ่ายคล้อย กษัตริย์ทั้งสี่ออกรับเสด็จ พระรามจึงตรัสชวนกันไปเฝ้าพระชนนีทั้งสาม พระชนนีทูลถวายราชสมบัติและราชอิสริยยศทั้งหมดคืนให้พระราม พระรามระลึกถึงเหล่าพลวานรว่าควรได้รับการปูนบำเหน็จความชอบ จึงพระราชทานจักรรัตน์ให้หนุมาน และพระราชทานเครื่องประดับยศต่าง ๆ ให้แก่เสนาวานรทั้งปวง จากนั้นเหล่าวานรก็ทูลลากลับบ้านเมืองของตน