ห้องที่ ๑๕๖ : พระสาธุศีลสังวร


           ปางวันยุวิคทั้ง มัจฉา ณุเอย
ครองราษฎร์บาดาลมา เนิ่นได้
คิดถึงพระจักรา กับหณุ มานแฮ
จึ่งสั่งอำมาตยให้ ตรวจพร้อมโยธี
           อสุรีรีบจัตล้วน พลยักษ
สี่เหล่ารวบรวมพรัก ไพ่รพร้อม
สามารถอาจหาญหัก โหมศึก
เทียบรถเทียบพลห้อม แห่หน้าหลังอนันต์
           สองกุมารต่างเข้า สนานองค์ เสร็จเอย
ประดับเครื่องสัณห์ทรง เสด็จเต้า
บังคมพระมาตุรงค์ ทูลเหตุ
ลูกจะลาขึ้นเฝ้า นเรศร์ทั้งหณุมาน
           พิรากวนกล่าวโอบอ้อม อวยพร
สองบุตรจงถาวร สวัสดิคุ้ม
โอรสประนมกร กราบบาท ลาแฮ
ยกพยุหเกลื่อนกลุ้ม ผุดขึ้นดินดล
           พลเดินลั่นสนั่นใกล้ กรุงศรี อยุทธแฮ
อยุดทัพแทบคิรี พักร้อน
ต่างตนก็เปรมปรี หายเหนื่อย หน่อยนา
เที่ยวสกัดแสกงต้อน กต่ายเนื้อโคมหิงษ์
           ปางพระยาพานเรศท้าว นามมหา ชมภูเฮย
คิดใคร่เยือนจักรา ธิราชเจ้า
สั่งให้จัดโยธา พลันเสร็จ พร้อมแฮ
ทรงรถรีบพลเข้า ป่าไม้มาพลัน
           ขุนกระบินทร์นำทัพเข้า เฃตร์อยุท ธยาเฮย
เหนแต่รอยนับสมุท มากแท้
ผู้เดียวดอดด้อมมุด รถซุ่ม ดูฤๅ
เหนชัดบัดวิ่งแต้ บอกท้าวชมภู
          ตูดูเหนศึกเสี้ยน อสุรา ราชเอย
ตั้งอยู่ริมมรรคา อคร้าว
นายหนึ่งภักตร์เปนสวา หางมัจ ฉาแฮ
นายหนึ่งเปนแทตยท้าว แน่เจ้าจอมพล
           ท้าวชมภูทราบซ้ำ สงไสย นักนา
พระพรตเล่าเสด็จไป ปราบเสี้ยน
ชรอยอริราชไถล ยกเกี่ยว ยุทธ์นา
กูจะหักให้เหิ้ยน สั่งให้พลผจญ
           ขุนพลขับไพร่เข้า โจมตี
ฝ่ายยักษเสียท่วงที พ่ายแพ้
สองนายบ่อรอรี ฃับรถ เรวเฮย
ต้อนหมู่อสูรแก้ หัดถสู้หมู่สวา
           พานรวนวิ่งแต้ แตกกระจุย
ท้าวขับกระบี่ลุย ไล่คว้าง
ยักษรับจับลิงขยุย ขยุกรวบ มารแฮ
เพียงพิภพถล่มล้าง มืดคลุ้มผงคลี
           องค์พระตรีภพเจ้า อยุทธยา
ออกพระโรงรัตนา มาตยพร้อม
เสียงสท้านพสุธา พระตรัส สั่งเฮย
อนุชิตจงด่วนด้อม สืบร้ายดีไฉน
           วายุบุตรรับสั่งแล้ว เรวคลาน ออกเอย
รีบระเห็จเหาะทยาน ลิ่วฟ้า
เหนสองทัพประจันบาน พลันเหาะ ลงแฮ
เข้ากีดกลางขวางหน้า จึ่งห้ามปรามถาม
           สองกุมารกราบก้ม เศียรลง
บอกว่ามาเฝ้าองค์ ธิราชไท้
พวกกระบี่ทรนง ฤทธิ์รบ ลูกเฮย
ข้าจึ่งฃับพหลให้ รบด้วยพลสวา
          มหาชมภูว่าน้า คุมนิกร
มาประหนตนรินทร อยู่เกล้า
สำคัญว่าฝ่ายบร มาติด เมืองเอย
น้าจึ่งขับพลเข้า รบร้ารอญเข็ญ
           วายุบุตรฟังทราบแล้ว สำราญ สรวลเฮย
นั่นมัจฉาณุกุมาร บุตรข้อย
วันยุวิกผ่านบาดาล ฃ้าบาท นรายน์เอย
สองอนุชเสร็จศึกคล้อย บัดนี้กลับมา
           ชมภูไขหว่านล้อม ฉลาดเฉลย
เราผิดแล้วพ่อเอ๋ย อย่าขึ้ง
สองนายบ่อนิ่งเฉย กล่าวตอบ ท้าวแฮ
หลานก็ผิดฦกซึ้ง โทษฃ้าฃออะไภย
           ฝ่ายอนุชิตให้เคลื่อน พลสอง เมืองนา
ถึงนอกวังอยุดกอง ทัพไว้
ผู้เดียวด่วนเฝ้าลออง บาทบัด ทูลเอย
ขอเบิกสามนายให้ สู่เบื้องบทศรี
           นฤบดีสดับปลื้ม กมลปรา โมชเอย
โปรดเบิกสามนายคลา สู่เฝ้า
สามทราบต่างรีบมา โดยด่วน
ถึงประนตน้อมเกล้า หมอบเฝ้าฟังคดี
           พระยลกระบี่ทั้ง อสุรินทร์
ทรงชื่นชมสมถวิล กระบี่ท้าว
นานแล้วพึ่งยลยิน ดีที่ สุดเอย
วันยุวิกบาดาลด้าว ทุกขร้อนฤๅเกษม
           อสุรินทร์ยินพระพร้อง เจริญใจ
จึ่งกราบทูลภูวไนย บ่ช้า
พระเกียรติ์ปกเกษไป เปนศุข สวัสดิ์เอย
ข้าคิดถึงผ่านฟ้า รีบเฝ้าฝ่าธุลี
          พระจักกรีตรัสถ้อย แดหะ ณุมานนา
บุตรท่านหางเกะกะ กีดแท้
อนุชิตจึ่งเดชะ โปรดช่วย
พ้นเพศมัจฉาแก้ ปลดเปลื้องรำคาญ
           ตรัสว่าอย่าทุกขร้อน กบี่ศรี
พระจับพระขรรค์โมฬี แกว่งใกล้
นังคุษฐหลุดเองมี ความศุข สบายเอย
พ่อลูกไหว้แล้วไหว้ เล่าล้นเหลือเกษม
           ปรีดาปราโมชถ้วน มันตยา มาตย์เอย
ปโรหิตพราหมณา เนกน้อม
มิเสียทีที่เกิดมา พบบาท ลอองเอย
ต่างชื่นต่างชมพร้อม พร่ำพร้องสรเสริญ
           แปลงมัจฉาเสร็จแล้ว โองการ ตรัสเอย
ซึ่งจักให้หณุมาน ปกด้าว
มลิวันจักไกลสฐาน เรานัก
ให้มัจฉาณุฤทธิกร้าว ปกแคว้นแทนบิดา
           จึ่งโปรดตั้งแต่งให้ เปนพระยา
หณุราชโดยบันดา ศักดิ์ไซ้ร
ไปครองกับรัตนมา ลีมลิ วันแฮ
หนึ่งประทานเครื่องต้นให้ ทั่วทั้งสามนาย
           ประทานเสร็จจึ่งเอื้อน อรรถอะ นุญาตเฮย
สองอนุชพลแทตย์กระ บี่นั้น
ซึ่งมาต่ออรินระ ราญศึก เสร็จแฮ
ให้นิวัตคืนเฃตรขั้น สู่ด้าวเมืองตน
           สองพระอนุชนารถทั้ง ท้าวพระยา
น้องประนตทูลลา คลาดคล้อย
ยกพยุหโยธา คืนกลับ
สู่บุเรศใหญ่น้อย ทั่วด้าวแดนสฐาน

จบห้องที่ ๑๕๖

  เนื้อความกล่าวถึงไวยวิกและมัจฉาณุครองเมืองบาดาลคิดถึงพระรามและหนุมาน จึงสั่งให้จัดทัพเดินทางไปอยุธยา นางพิรากวนอวยพรให้ทั้งสองเดินทางปลอดภัย เมื่อใกล้ถึงกรุงอยุธยา ก็หยุดพักทัพ ฝ่ายท้าวชมภูเดินทัพเพื่อมาเฝ้าพระราม เมื่อทหารเห็นรอยเท้ากองทัพจำนวนมากจึงซุ่มดูแล้วไปทูลท้าวชมภูว่าน่าจะเป็นทัพยักษ์ เพราะนายทัพตนหนึ่งหน้าเป็นลิง หางเป็นปลา อีกตนหนึ่งเป็นยักษ์ ท้าวชมพูคิดว่าชะรอยจะเป็นข้าศึก จึงสั่งให้กองทัพเข้าโจมตี ทัพของทั้งสองฝ่ายจึงปะทะกัน เสียงอึกทึกไปถึงกรุงอยุธยา พระรามสั่งให้หนุมานไปสืบข่าว หนุมานเห็นทัพทั้งสองกำลังประจัญบาน จึงเข้าขวางไว้ และบอกให้ทั้งสามรู้จักกัน แล้วพาไปเฝ้าพระราม พระรามเห็นว่ามัจฉาณุมีหางเกะกะจึงตัดเสีย และเห็นว่าหนุมานครองเมืองมลิวันอยู่ไกลพระองค์ จึงแต่งตั้งให้มัจฉาณุเป็นพระยาหณุราชไปครองเมืองมลิวันแทนบิดา และประทานนางรัตนมาลีเป็นชายา