ลูกลมมาลับแล้ว		แปลงตน
โตเท่าพรหมสกนธ์		เก่งกร้าว
สี่ภักตร์แปดแขนขน		ขาวผ่อง
แสดงเดชเหาะดลด้าว		ด่านท้าวมัฆวาน
เหนมารหลับเนตรตั้ง		พิธี
เปนประกายอัคนี		รุ่งเร้า
แต่พลพวกยักษี		สามารถ
รวังด่านชาญฉกรรจเก้า		โกฏิเฃ้มกวดขัน
หณุมานทยานเข้ารบ		พลรอญ รับแฮ
ยักษแย่งแทงฟันศร		สาดทิ้ง
วายุบุตรฉุดชิงถอน		โถมถีบ
ปากกัดฟัดยักษกลิ้ง		เกลื่อนเกล้ากลางสนาม
มัฆวานลืมเนตรพ้อง		ลิงประไพ เผือกนา
มาฆ่ามารบันไลย		แหลกสิ้น
แกว่งคทาฝ่าเปนไฟ		กรดกระหวาด
ตากระหลอกกลอกลิ้น		ทลึ่งท้าถลาโถม
โจมตีกระบี่ร้า		รบรับ
รวบรัดมัดมารจับ		ลากเงื้อ
ฟาดลงปัถพีกับ		ถึงขาด ใจเอย
เพลิงกรดมอดหมดเชื้อ		ดับสิ้นสาปสูญ
หณุมานเหาะเข้าด่าน		ในทฤษดิ์ มารเฮย
มีชื่อกาฬสูรมหิทธิ์		หอกเฟื้อย
ใจหาญอ่านมนต์สิทธิ์		ไสยเวท
เรียกนาคหลายหลากเลื้อย		เลิกพั้งพานโผน
พ่นพิศมเปนพิศม์น้ำ		กรดกาล
ไหลลั่นดันดินดาน		เดือดล้น
พลสิบแปดโกฏิทหาร		แหนรอบ
ขุนกระบี่ตระบัดปล้น		ด่านด้านกาฬสูร
ร่ายเวทแปลงเพศเพี้ยน		กายา
เปนสุบรรณบินถลา		ไล่จ้ำ
จิกฉาบคาบนาคมา		เหมือนเหยื่อ
ลางหลบลางตายน้ำ		กรดแห้งเหือดหาย
กลายเพศจากครุธแล้ว		เปนลิง เผือกนา
ภักตรสี่แปดกรสิง		หนาทเกรี้ยว
กาฬสูรเดือดโดดชิง		ไชยกระบี่
ขับพวกพหลพลเลี้ยว		ไล่ล้อมลิงขาว
พลมารรุมรบล้อม		อุตลุด
ลิงชกชิงอาวุธ		เหวี่ยงแว้ง
จับยักษหักแฃนฉุด		ฃาฉีก ตายนา
ตลุยไล่เลยไปแย้ง		ยุทธ์ด้วยกาฬสูร
กาฬสูรกุมหอกสู้		สอึกแทง
ลิงปัดยักษวัดแวง		เหวี่ยงไว้
หันเหียนเปลี่ยนเพลงแผลง		พลิกท่า
ลิงหลอกชิงหอกได้		โดดห้ำหักโหม
โถมถีบถูกแทตยล้ม		เลยผลุน
รวบรัดบาทมารหมุน		คว่างคว้าง
ตกถึงที่ขอบขุน		เฃาจักร วาฬแฮ
หักด่านทำการมล้าง		เหล่าร้ายตายเปลือง
หณุมานเหาะกลับเข้า		พลับพลา
กราบบาททูลกิจจา		จบถ้วน
น้องพระนรายน์สา		ทรชื่น ชมเอย
ยอยกวายุบุตรล้วน		ฦกล้ำเลิศทหาร
จึ่งพระพรตพร้อมพระ		สัตรุศ
ทรงเครื่องพิไชยยุตร		รยับพร้อย
เสดจเหนือรถรัตนบุษ		บกมาศ
ให้ยกพยุหบาตรคลอ้ย		เคลื่อนท้องทางสถล
ข้ามแถวแนวทุ่งทั้ง		ทิวพนัศ
ข้ามด่านดงพงชัฎ		ชะอื้อ
ลิงมารทหารผลัด		กันโห่
พระก็ชมดงชื้อ		ช่อไม้ไพรรหง
แสนสนุกนิ์รุกขชาติล้วน		แลเดียร ดาษนา
ไม้กับเฃาราวกับเขียน		ฉากโค้ง
เฃาสูงก็สูงเจียน		จอมเมฆ
เปนชะแง่ชะโงกโง้ง		ชง่อนเงื้อมงำหาว
ริมทางชมพฤกษสล้าง		แลรหง
เยนร่มลมพัดผง		แพ่วพื้น
สาขาลัดาพง		พันพุ่ม
เหมอุทกตกชื้น		ชุ่มน้ำใจพหล
ไม้หอม ๆ รื่นเร้า		แรงรมย์
เหมือนจะชักชวนดม		ดับร้อน
พฤกษผลผลิผลรงม		งอมห่าม
ลิงยักษหักปลิดปล้อน		เปลือกปลิ้นกินพลาง
สีหสางกวางแรดเนื้อ		เสือสิงฆ์
เหนพวกพลยักษลิง		หลีกเร้น
โคถึกกะทิงมหิงษ์		หายลับ
รอกกะต่ายกะแตเต้น		ตื่นลี้ลับแฝง
เงียบสงัดจัตุบาทพื้น		พนมไพร
ฟังแต่เสียงเรไร		หริ่งร้อง
ตามแถวที่แนวไกล		กลางเถื่อน
เสียงค่างบ่างชะนีก้อง		กู่ให้โหยหวน
เสียงสัตวทวิบาทพร้อง		เพรียกเพราะ
ดังกระเวนไพรเราะ		เรื่อยริ้ว
ค้อนทองจับทองเคาะ		ดังเข่น ค้อนแฮ
พอพวกพหลโห่วิ้ว		ว่อนว้าหวาดหนี
เสียงสุโนคเสนาะนั้น		นานา
ดุเหว่าสาลิกา		ไก่แก้ว
พระคนึงนึกถึงมหา		วังนิเวศน์
เคยศับท์ประโคมแจ้ว		แจ่มเจื้อยจับทรวง
ชมพลางพระพรตท้าว		หัศไนย
ยลยอดศิลาไศล		ลิ่วฟ้า
ดังแสงนพรัตน์ใส		ดำหรัส ถามเอย
เออพิเภกเฃาหน้า		โน่นนั้นนามใด
พิเภกพิศถ่องแท้		ทูลความ
เขาเรียกมยุรานาม		ถิ่นนั้น
ศิลาเลื่อมแลวาม		แววมยุ เรศเอย
รุกขชาติเปนชั้นชั้น		ช่อค้อมหอมหวาน
ชลพุไหลทลุท้น		ธารา
ลงสุคนธคงคา		เขตรโพ้น
หลักเมืองมลิวันมา		นานเนิ่น
เชิญประทับทีโน้น		ข่มทั้งนามเมือง
ทรงฟังจึ่งเสดจยั้ง		จัตุรงค์
ตรัสสั่งสุครีพจง		จัดตั้ง
ที่ประทับพลับพลาลง		เขามยุ ราเอย
เกณฑ์พวกพลลิงทั้ง		แทตยด้วยโดยเรว
สุคริพรับสั่งเจ้า		วงษ์จักร
รีบรดมลิงยักษ		แยกย้าย
ทุกหมวดทุกกองนัก		การกวด ขันแฮ
ตั้งจัดสารวัดร้าย		เร่งร้อนเรวทำ
เกณฑ์กันปันด้านทุก		พนักงาน
ทำพลับพลาปราการ		ค่ายป้อม
เปนจักรพยุหโขลนทวาร		คูเขื่อน ขันธ์แฮ
เสือป่าแมวเซาด้อม		ดอดสุ้มเสรจสรรพ์

จบห้องที่ ๑๓๘
  เนื้อความกล่าวถึงหนุมานเนรมิตกายใหญ่เท่าพระพรหมเหาะมาถึงด่านนอก เห็นยักษ์มัฆวารหลับตาทำพิธีเป็นประกายไฟโชติช่วง มีพลยักษ์เฝ้าระวัง หนุมานทะยานเข้าจู่โจมพลยักษ์ตายเกลื่อนสนาม ยักษ์มัฆวารลืมตาเห็นวานรเผือกฆ่าพลของตนตายหมด ก็แกว่งคทาเป็นไฟกรดเข้าต่อสู้แต่ถูกจับฟาดพื้นสิ้นชีวิต หนุมานจึงเหาะเข้ายังด่านในที่ยักษ์กาฬสูรเฝ้า มีพลยักษ์เฝ้าอยู่โดยรอบ ยักษ์กาฬสูรร่ายมนตร์เรียกพญานาคมาพ่นพิษเป็นน้ำกรด หนุมานแปลงเป็นพญาครุฑไล่จิกพญานาค ตายบ้างและหนีบ้าง น้ำกรดจึงแห้งไป แล้วหนุมานก็คืนร่างเป็นวานรเผือก กาฬสูร พลยักษ์ และหนุมานต่อสู้กันอย่างสามารถ หนุมานชิงหอกกาฬสูรได้ และโดดถีบกาฬสูรล้มลงและรวบจับเท้าขว้างไปตกที่ขอบเขาจักรวาลเสียชีวิต หนุมานเหาะกลับมาทูล พระพรตและพระสัตรุดจึงเคลื่อนพลมาถึงเขามยุราซึ่งเป็นหลักเมืองมลิวัน พิเภกทูลให้พักทัพที่นี่เพื่อเป็นการข่มนามเมือง

คำศัพท์	คำอธิบาย
เสือป่าแมวเซา	กองสอดแนม