ห้องที่ ๑๓๗ : หม่อมเจ้าพระพุทธุปบาทปีลันท์


           พระพรตเดินทัพเต้าตามวิถี
ตัดทุ่งทางพนาลี ลัดอ้อม
ใกล้เฃตรด่านอสุรี อยู่รัก ษาเฮย
ท้าวทศคิริวงษ์น้อม นบแล้วทูลฉลอง
           เฃตรนี้เกือบใก้ลด่าน มลิวัน
สองยักษ์มิฤทธิ์มหันต์ ฮึกห้าว
ทำน้ำกรดเพลิงกัลป์ ปิดช่อง ทางนอ
เชอญพักคิดหักด้าว ด่านแล้วจึ่งจร
           ทรงสดับสั่งให้หยุต โยธา พักเฮย
สุครีพเร่งทำพลับพลา เสร็จแล้ว
เชิญสองกระษัตรา เสด็จประ ทับแฮ
สองสถิตย์หฤไทยแผ้ว พักใก้ลเชิงเขา
           ปางท้าวจักรวรรดิเจ้า มลิวัน
พร้อมหมู่สนมอนันต์ อเนกเฝ้า
ประทมมิหลับรัน ทดทอด องค์เอย
จนจะจวนรุ่งเร้า จึ่งเคลิ้มนิทรา
           ฝันว่าลูกม้าหนึ่ง ในนคร
เพลิงติดหางอัศดร โดดดิ้น
วิ่งผกวกเวียนจร จนทั่ว เมืองนา
ลามติดเสวตรฉัตรสิ้น ติดต้ององค์มาร
           บริวารมิตรญาติต้อง อัคคี ท่ววนา
อีกว่าสองเทพยมี ฤทธิ์แก้ลว
ทรงครุธเลื่อนลอยลี ลาศแต่ อิสาณแฮ
เด็ดเกษอะสุเรศร์แล้ว โลดขึ้นไปประจิม
           ภอสุริโยภาษแจ้ง เวหน
ฃุนยักษหวาดพลิกตน ตื่นแล้ว
เสโททราบดุจลน อายอัค คีนา
สรงเสร็จเสด็จแคล้ว คลาศยังพระโรงคัล
          ประทับรัตนอาศนใต้ เสวตรฉัตร
เสวกยักษบรรสัช สงบเฝ้า
ให้หาหมู่โหรตรัส บอกเรื่อง ฝันนา
แด่พระโหราเถ้า ถี่ถ้วนทุกประการ
           ขุนโหรโอนศิรน้อม อัญชลี
พิเคราะห์ตามคัมภีร์ สาตรรู้
ทราบเหตุว่าจะมี ศึกใหญ่ แลนา
เหลือฤทธิจะคิดกู้ เกียจกั้นกันไภย
           ซึ่งนิมิตรว่าม้า สินธพ
เพลิงติดหางเวียนตลบ วิ่งร้อง
เสวตรฉัตรสริราพยพ ยับย่อย นั้นนอ
อันตะรายมากต้อง ทั่วสิ้นธานี
           มูลเหตุแต่เดกได้ อาไศรย พระนา
ซึ่งว่าสองเทพยมไห มหิทธิ์พร้อม
ทรงครุธนั่นคือไพ รีฤทธิ เลิศแฮ
จักยกจตุรงค์ล้อม พิภพให้อันตราย
           ปางท้าวจักรวรรดิเจ้า จอมอสูร
ทรงสดับโหราทูล เหตุรู้
แดเดือดพรั่นอาดูร คิดคาด เค้าแฮ
ไภยแต่ทคพิณผู้ ผ่านพื้นลงกา
           ตริเสร็จจึ่งเอื้อนราช บรรหาร
สั่งสุพิณสันมาร มหิทธิแกล้ว
เองรีบสู่เชีงสฐาน ไกรลาศ
บอกปรเมศดาบศแคล้ว คลาศเข้ามาวัง
           สุพิณรับแล้วรีบ เหาะจรัญ
บันลุพระนักธรรม์ พรตกล้า
เข้านบอภิวันท์ แถลงเหตุ ท่านเฮย
ฃอพระคุณอย่าช้า ราชรั้งรอคอย
           พระฤๅษีปรเมศได้ ฟังคำ
ลุกจากสฐานคลำ ห่อผ้า
ครองหนังพยัฆลำ ดับห่อ ชฎาเฮย
ลูกปะคำหายคว้า ไขว่ค้นวนเดิน
           หาปะคำไป่ได้ อุตลุด
ปริกขารในกุฎิ์ เกลื่อนค้น
เสนายักษเหนอยุด นานนัก เตือนนา
ฉวยพัชพายักษร้น รุดคล้อยลอยโพยม
           ถึงนิเวศท่านไท้ นฤบาล
ลงจากเวหาศสฐาน ที่ไกล้
ขึ้นปราสาทพิมาน มุข์มาศ พลันแฮ
สถิตย์อาศน์ลาศไว้ แทบเจ้ากรุงมาร
           ท้าวจักรวรรดินมัศน้อม ฤๅษี
เล่านิมิตรโดยคดี มากถ้วน
โหรทายว่าจักมี ศึกใหญ่
ท่านก็ปรีชาล้วน เลศแจ้งจงไข
           ฤๅษีตฤกแล้วทราบ ตลอดกิจ
แจ้งเสร็จในนิมิตร แม่นพร้อง
ถูกตามเคราะห์โหรพิท ทูลเหตุ ฝันนา
ดวงพระชาตาต้อง ฆาฏด้วยลักษณ์จันทร์
           บาปเคราะห์อริใหญ่เข้า แทรกเรือน ลักษณเฮย
แม้เทพคงลดเลือน ตกใต้
จึ่งถวายพระพรเหมือน โหรคาด เคราะห์นา
ทรงฤทธิ์คิดอย่าได้ เดือดร้อนหฤไทย
           อันในสุบินนี้ที่ ทำนาย ศึกแฮ
จะเกิดอยุทธมากหลาย เล่ห์ล้ำ
กำลังศึกจะวาย เพราะแผ่ รักนา
เอาเมตตาจุนค้ำ คิดให้ไภยหาย
          จักช่วยเสดาะเคราะห์ด้วย พระมนต์
เศกยอดคาถาจน ครบแล้ว
พันคาบวดสกนธ์ ฃุนยักษ นั้นแฮ
อวยศิริลาแคล้ว คลาศยั้งกุฎีดง
           ปางพระพรตขัติยเจ้า จอมพล
ประทับพลับพลาบน แท่นไท้
ไสยาศยิ่งพะวน พวักกิจ ศึกแฮ
ที่จะปราบยักษให้ มอดสิ้นเผ่าพันธุ์
           ปัจฉิมยามล่วงสิ้น แสงจันทร์
เสียงสกุณกาไก่ฃัน แจ่มแจ้ว
ปวงบุษบ์อุบลบัญจ์ บานเบิก กลีบนา
สรงเสร็จทรงเครื่องแล้ว เสด็จเบื้องพลับพลา
           อสุรพลกระบี่ทั้ง สามนคร
หมอบเกลื่อนประนมกร กลาศเฝ้า
ดำหรัสว่าจักรอญ สองด่าน ไฉนนา
ใครจะอาษาเข้า หักล้างด่านมาร
           พระยาอนุชิตน้อม ศิรีอา ษาเฮย
ข้าบาทจักทูลลา รีบเต้า
ทำลายด่านยักษา ให้เพิก พังแฮ
ด้วยเดชกำลังเกล้า กม่อมผู้เดียวดาย
           สองอนุชจอมภพไท้ สี่กร
สดับพระยาพานร ฤทธิ์ล้ำ
รับหักด่านนคร ควรยก ชอบนอ
อวยศิริไชเยศซ้ำ สั่งให้รีบจรัล
           บุตรพระพายอ่อนเกล้า รับพร ลาเอย
สรวมเดชพระทรงศร ปกเกล้า
ให้ปรามปราบดัษกร ภังพ่าย ฤทธิแฮ
ทูลเสร็จลูกลมเร้า รีบร้อนจรจรัล

จบห้องที่ ๑๓๗

  เนื้อความกล่าวถึงเมื่อทัพของพระพรตมาใกล้ด่านเมืองจักรวรรดิ พิเภกทูลว่าเขตนี้มียักษ์นายด่าน ๒ ตน ด่านหนึ่งเป็นด่านน้ำกรด อีกด่านเป็นด่านเพลิง ต้องหักด่านให้ได้ก่อนจะเคลื่อนทัพต่อไป ฝ่ายท้าวมลิวันฝันว่าลูกม้าตัวหนึ่งหางติดไฟ ไฟลามไปทั่วเมืองจนไหม้เศวตฉัตรและองค์ท้าวมลิวัน มีเทพ ๒ องค์ทรงครุฑมาตัดเศียร โหรทูลทำนายว่าจะมีศึกใหญ่เกินกำลังมาประชิดนคร ส่วนม้าสินธพคือเด็กซึ่งมาอาศัยพระองค์ เทพทรงครุฑคือศัตรูที่มีเดชานุภาพ ท้าวมลิวันได้ฟังคำทำนายก็รู้ว่าทศพิณคือต้นเหตุ จึงสั่งให้สุพิณสันไปเชิญปรเมศดาบสเข้ามาเฝ้า พระดาบสได้ฟังความฝันก็เห็นว่าโหรทำนายถูกต้อง ท้าวมลิวันชะตาถึงฆาต จะพ้นภัยได้ต้องใช้ความรักความเมตตา และช่วยทำพิธีสะเดาะเคราะห์ให้ ฝ่ายพระพรตตรัสถามหาผู้อาสาหักด่าน หนุมานจึงทูลอาสาทำการแต่ผู้เดียว