ห้องที่ ๑๓๓ : พระราชครูพิเชต


           พระพรตพจนเอื้อน อภิปราย
แก่อสุรเสนานาย นั่งพร้อม
เราจะยกพลราย โรมรบ
เข้าบุกตระบึงล้อม ไล่มล้างมารกระลี
           วรณีสูรกับท้าว ทศพิณ
พิฆาฏสับเปนสิ้น อย่าไว้
สำแดงเดชกระบินทร ระบือภพ
ใครจักเหนไฉนให้ กล่าวชี้เชิงณรงค์
           สุครีพรีบนบไท้ ทูลสนอง
อันจะยกพลกอง ทัพปล้น
ลงกาจักหม่นหมอง โซรมซรุด
ยักษประชาเปนต้น จักต้องพลอยตาย
           อนึ่งวิเชียรพรหมเมศนั้น ในมือ มารนา
ผิวทศพิณจะกระพือ พิโรธเร้า
พาลพิฆาฏเสียคือ ตายเปล่า
จะเสื่อมเสียพระเกียรดิ์เจ้า หลักหล้าภพไตร
           เราผองคงจักต้อง ดำริห์
พระอวตารจะติ โทษได้
บงกระบี่ที่ชาญพิ ไชยยุทธ
ถือรับสั่งแต่ใต้ บาทให้หาตัว
           เยียวมันยิ่งแม้นไม่ ยอมมา
จึ่งยกพลโถมถา รบเร้า
ธจึ่งตรัสปฤกษา สืบต่อ ไปเฮย
กระบี่ใดควรเข้า ต่อถ้อยทศพิณ
           สุครีพทูลแนะไท้ นฤบาล
เหนแต่ชมภูพาน แกว่นรู้
ยงยุทธว่องโวหาร หากซื่อ ตรงนา
ควรจักวางกระมลกู้ กิจให้สื่อสาสน
          พระตำรัสสั่งใช้ ชมภู พานเฮย
จงสื่อนครลองดู สักครั้ง
เขาจะอ่อนน้อมดูนู ฤๅฃัด แขงนา
ท่านอย่าเผลอพลันพลั้ง พลาดต้องบัดสี
           พานรินทร์รับสั่งแล้ว เรห็จทยาน
บันลุลงกาสฐาน ไป่ช้า
ลอยอยู่นะคัคณานต์ ตรงช่อง แกลแฮ
สีหนาทตวาดท้า แทตยท้าวทศพิณ
           เองสมคบพี่เลี้ยง เปนขบถ
เย่อหยิ่งชิงศิริยศ พิเภกได้
กูถือสั่งพระพรต อนุชพระ กฤษณนา
มานราชบัญชาใช้ เฉภาะให้หาเอง
           เรวรีบไปเฝ้าพระ ทรงยศ
ที่หว่างเขามรกฎ ใหญ่กว้าง
จะทรงซักคดีขบถ โดยชื่น เนตรนา
เองหากขึงคัดง้าง แม่นม้วยมือทหาร
          ทศพิณพิโรธร้อง เหวยลิง
ทรลักษณหยามหยิ่งจริง จาบจ้วง
เองเปนบ่าวพึ่งพิง บุญมนุษย์
ไยจึ่งหยาบลาบล้วง หลู่เชื้อพงษพรหม
           มาเคารพนบเบื้อง บาทา กูเฮย
พูดแต่สุภาพภา สิตน้อม
จึ่งสมแก่ทูตา นุทูต แขกแฮ
กลับโอ่อวดอ้อมค้อม ขู่ให้ใครขาม
           พานเรศพิโรธแค้น คือไฟ
เหม่ลูกเลกจัญไร อวดรู้
ไปฤๅจักบไป มึงว่า มาเทอญ
มึงขัดมึงขึงสู้ จักสิ้นอาสัญ
          ลิงยักษต่างออกอ้าง อวดหาญ
ต่างโกรธกลเพลิงกาล จ่อจี้
ทศพิณสั่งพลมาร จับกระบี่ ฆ่าเวย
ยักษยั่นลิงเลี่ยงลี้ ไปล้อมโรมรัน
           พานรินทรรีบเลื่อนล้ำ ลงไป
ประดิษฐานภูมไผท เผ่นกว้าง
โถมถีบถูกอุรไพ นาสุร วงษแฮ
ตกแท่นจับจิกง้าง เกษเกล้ากุมภัณฑ์
           ตบต่อยถูกเนตรหน้า โปกปับ
โนโหนกแตกตัวยับ เลือดย้อย
เหยียบอกด่าสำทับ ยักษถ่อย
กูหากคิดอยู่น้อย หนึ่งไว้ชีวา
           เกรงเกินรับสั่งไท้ จุธาภพ
หาไม่จะฟันประจบ จวบม้วย
ภาแผลที่ต่อยตบ ฝากมาตุ มึงนา
ขุนกระบี่แกว่งขรรค์ด้วย เดชห้าวอวดหาญ
           รเห็จทยานไปเฝ้าพระ ภูวไนย
ที่พลับพลาเนินไศล เลิศแล้ว
ทูลคดีซึ่งมีไชย เชิงพูด
พระสดับภักตรแผ้ว ตรัสซร้องสรเสริญ
           ทศพิณมานะน้อย ฤไทยนัก
เสียยศอรสุศักดิ์ เผ่าผู้
ชลเนตรน่านนองภักตร ผิวเผือด
เปนสุดฤทธิสุดรู้ รีบเฝ้าชนนี
           มณโฑยลหน่อไท้ รันทด
ค่อยประคองโอรส ลูบไล้
ทราบการเร่งกำสรด แสนเทวศ
นางร่ำพิไรให้ ตรัสห้ามโหยหวล
          ทศพิณพิโรธเกรี้ยว กระทืบบาท
ธไป่ลามาตราช รีบร้อน
มามณฑิรมณีมาศ ประทับแท่น ทองแฮ
สั่งพี่เลี้ยงเกณฑ์ต้อน เตรียมรี้พลขันธ์
           ฝ่ายกุมภัณฑ์พี่น้อง สองกุ มารแฮ
ยามลิวันกันยุ เวกนี้
ทราบว่าทศพิณมุ เตรียมหมู่ มารนา
เกรงจักพลอยป่นปี้ เพราะเปื้อนปนพาล
           ภากนไปเฝ้าพระ มารดา ทูลเฮย
นางทราบโสมนัศา สั่งซ้ำ
พ่อลอบออกไปหา พระยาน ชิตเฮย
จกช่วยจักชูค้ำ พ่อให้ไภยไกษย
           สองรับโอวาทแล้ว ลาจร
ลอยลิ่วปลิวอำพร ภาคฟ้า
ถึงมรกฎสิงฃร ลงบอก ยบลเฮย
แก่กระบี่นายกองกล้า เดชก้องยามพวาร
           กระบี่พาสองยักษ์เยื้อง ยาตรา
พบธนุชิตสองรา บอกแจง
ขุนกระบี่ก็พามา ถวายพระ พรตแฮ
ลองรับอาษาแว้ง จับท้าวทศพิณ
           ภูบาลบานเบิกปลื้ม หฤไทย
ตรัสภิปรายปราไสย เพราะพร้อง
ขอบจิตรที่จองใจ จงรัก เรานา
รีบกลับไปปกป้อง พิเภกไว้จงดี
           สองอสูรรบสั่งไท้ ภูธร
ถวายอภิวาทจร จาดเฝ้า
โผนทยานยาตรอำพร เต็มพัด
บันลุลงกาเข้า สู่ห้องปรางเหม

จบห้องที่ ๑๓๓

  เนื้อความกล่าวถึงพระพรตปรึกษาว่าจะยกกองทัพเข้าจู่โจมกรุงลงกา จับวรณีสูรกับทศพิณสำเร็จโทษ สุครีพจึงทูลว่า พิเภกและเหล่ายักษ์กรุงลงกาก็จะตายไปด้วย สมควรส่งชมพูพานเป็นทูตไปเจรจา ชมพูพานเหาะเข้ากรุงลงกาและปะทะคารมกับทศพิณ ทศพิณสั่งพลยักษ์จับชมพูพานฆ่า ชมพูพานจึงเข้าทำร้ายทศพิณและออกจากกรุงลงกา ทศพิณไปเฝ้านางมณโฑ แต่ไม่ฟังคำห้ามและออกไปสั่งพี่เลี้ยงให้เตรียมพล เมื่อยามลิวันและกันยุเวกซึ่งเป็นลูกของอินทรชิตกับนางสุวรรณกันยุมาไปเล่าเรื่องให้มารดาฟัง นางสุวรรณกันยุมาแนะให้ลอบออกไปหาหนุมานที่เขามรกฎ หนุมานจึงพาไปเฝ้าพระพรต กุมารทั้งสองทูลอาสาจะจับตัวท้าวทศพิณ พระพรตจึงบอกให้ทั้งสองกลับไปปกป้องพิเภกไว้ให้ดี