ห้องที่ ๑๒๕ : นายโตเปรียญ


           ปางองค์อรรคเรศร์อ้างนามมณ โฑเฮย
ทรงลักษณวิไลยยล เฉิดหล้า
งามกรก่อนกายกล หนึ่งกลั่น สรรแฮ
คู่สนิทเสนอหน้า พิเภกไท้อสุรี
           แต่ปางทศภักตรเจ้า ลงกา
ยังสืบพระชนมปรา กฎด้าว
มณโฑคู่เสนหา ทรงพระ ครรภเฮย
คิดขวบอุทรท้าว นาฎได้หนึ่งเดือน
           ราพร้ายมลายชีพแล้ว ไป่นาน
พิเภกครองศฤงฆาร เขตรครื้น
จำเนียรพระนางขาน ไขเหตุ ครรภเฮย
แดพระผู้ผ่านพื้น ภพด้าวแดนสฐาน
           จอมมารชื่อท้าวทศ คีรี วงษเฮย
ทราบเหตุแห่งเทพี พร่ำพร้อง
เร่งคิดเร่งยินดี โดยสวาศ
กลหนึ่งประจวบพ้อง ลาภแม้นแมนสรวง
           กำหนดทศมาศถ้วน นางทรง ครรภ์เฮย
ประสูตรพระกูมารยง ยศล้ำ
ทรงศิริวิไลยองค์ ลออเอี่ยม
ควรคู่นครค้ำ เขตรด้าวแดนมาร
           ทันใดสังข์ศับท์ซอ้ง แตรผสาน
สังคีตประโคมขาน กึกก้อง
พิณพาทยประดังการ เกรียวเกรีก
โดยขนบธรรมเนียมต้อง ถ่องเบื้องแบบบรรพ์
           ดวงภักตรผิวผองแม้น เพ็ญแข
ทรงลักษณวิไลยแล เลิศผู้
คืออินทรชิตแปร เปนรูป คืนฤๅ
มาปราบศัตรูกู้ ศึกแก้ไพรี
          จอมราพพิเภกผู้ เพ็ญยศ
หลงคิดว่าโอรส สืบไส้
แช่มชื่นกระมลมท มัวโม่ห์
เพียงหนึ่งท้าวเธอได้ ผ่านด้าวดุสิตสวรรค์
           รักปานชีพท้าวทศ คีรี วงษเอย
รังเกียจฦๅจักมิ สักน้อย
หมายมอบบุรีศรี เสวตรฉัตร
เฉลิมยศโอรสช้อย เชิดค้ำไผทสฐาน
           ประทานนามตามจิตรท้าว จำนง
แดพระกูมารยง ยิ่งแก้ลว
ไพนาสุริย์วงษ เฉลิมเกียรดิ์
ภูลสวัสดิพิพัฒน์แผ้ว ผ่องพ้นอันตราย
           เปรมใจจอมราชเจ้า ลงกา
ทรงเลือกเหล่าสนมนา เรศได้
เว้นโทษหกสฐานปรา กฎยศ ยิ่งเฮย
เปนพระนมหน่อไท้ ท่านท้าวอสุรี
           จัดอนงค์ทรงยศเนื้อ นวนศรี
โฉมเฉิดเลิศนารี เรียบร้อย
เปนพระพี่เลี้ยงมี ยศศักดิ์
เฉลิมเกียรดิ์พระหน่อน้อย ใฝ่เฝ้าบริบาล
           มารหนึ่งฝ่ายน่าอ้าง วรณี สูรเฮย
วงษญาติทศศีร์ ผ่านเผ้า
เปนพระพี่เลี้ยงปรี ชาฉลาด
เฉลิมยศพระลูกเจ้า จักให้บำรุงถนอม
           บุตรีพิเภกเจ้า จอมมาร
เบญกายนงพาล ผ่องหน้า
ร่วมเสน่หกระบินทร์กาล เพรงเนิ่น โน้นนอ
ครรภ์ประดิฐตั้งช้า จวบเข้าประสูตรไสมย
          มารนางมานะกลั้น ใจทน
ปว่นปวดทุกขุมขน ขุ่นไข้
จวนรุ่งไก่การน ขันเร่ง ยามเฮย
ประสูตรบุตรเฉภาะได้ ฤกษพ้นยามสาม
           โฉมเลิศเหลืองเรื่อเนื้อ นวนฉวี
ลออเอี่ยมพระอินทรีย์ ผ่องหน้า
กายกรลักษณยักษี ภักตรเล่ห์ ลิงเฮย
แผกเพศมารทั่วหล้า แหล่งพื้นอสุรพงษ
           ปางไสมยท่านท้าวทศ คีรี วงษเฮย
เหนบุตรพระบุตรี แช่มช้อย
โอบองค์นัศดาปรี เปรมสวาศ
วางตักกอดยักษน้อย แนบเนื้อถนอมขวัญ
           ทันใดธก็เอื้อน โองการ
รังสฤษดิ์สมญามาร มอบให้
ชื่ออสรผัดหลาน เธอยศ เสนอนา
สมศักดิสมวงษไท้ ธิราชท้าวบำนาญ
           จัดหาพี่เลี้ยงเหล่า นางนม
ฝ่ายน่าฝ่ายในกรม ทั่วถ้วน
ทรงลักษณ์ภักตร์ผ่องสม ยศสอาด รูปเฮย
เวรแก่พระหลานลว้น เลือกไว้บำรุงขวัญ
           ท้าวจัดพัศดุพร้อม ศฤงฆาร
ทุกสิ่งอลังการ ก่องแก้ว
แดองค์พระกุมาร หลานรัก เสร็จเฮย
จอมยักษยิ่งผ่องแผ้ว เพื่อด้วยดุษฎี
           อสุรีหลานราพทั้ง โอรส
เยาวลักษณเฉลิมยศ ยิ่งหล้า
เสดจใดคู่เสดจบท จรร่วม กันเฮย
เช้าค่ำบขาดหน้า ใฝ่เฟี้ยมเคียมคัล
          สองนั้นไป่คิดข้อ เคลือบแคลง
หนึ่งรักหนึ่งสำแดง รักบ้าง
ร่วมเสวยร่วมสรงแสวง ศุขสู่ กันนา
พร้อมพรักยักษคู่อ้าง พ่างพ้องชนนี
           อสุรีสองฝึกซ้อม การสง ครามเฮย
เพลงรบดุรงค์ยง ยิ่งแกล้ว
ต่างขับประชันอง อาจอวด หาญแฮ
เปนศุขทุกข์ร้อนแผ้ว ผ่องพ้นไภยพาล
           กลสารหาญหัดรู้ เชิงสาร
กลศึกฝึกรำบาน แบบตั้ง
กลโถมทัพทยาน ในยุทธ์
กลล่าฝึกล่ายั้ง อยู่รั้งฟังกล
           การรณเรียนรอบรู้ หลายกระบวน
เพลงหอกเพลงง้าวทวน ท่าดั้ง
ตีคลีประชันชวน ชอบเล่น
ศรสาตรประลองตั้ง ฝึกซอ้มทวยหาญ
           สบไสมยหลานลูกเจ้า ลงกา
ด่วน ๆ เสด็จปรา สาทไท้
โดยกิจกุมารคลา เคียมราช
เปนขนบธรรมเนียมได้ ดังนี้นิจรันดร์
           กุมภัณฑ์พิเภกเจ้า ธานี
เหนบุตรนัดดาลี ลาดเฝ้า
โอบองค์ตระกองศรี ศุภลักษณ สองแฮ
ถนอมลูบจูบเกษเกล้า ยั่วเย้าบุตรหลาน
           จอมมารจัดบุตรฟื้น มนตรี
อายุสิบขวบปี นับได้
พันหนึ่งประมาณมี ยศศักดิ์
องค์ละห้ารอ้ยให้ ลูกไท้หลานเธอ

จบห้องที่ ๑๒๕

  เนื้อความกล่าวถึงนางมณโฑซึ่งบัดนี้เป็นมเหสีของพิเภก แต่ทรงครรภ์กับทศกัณฐ์ก่อนสิ้นชีพ ให้กำเนิดโอรส พิเภกดีใจคิดว่าเป็นลูกของตน ให้ชื่อว่า ไพนาสุริยวงศ์ ส่วนนางเบญกายตั้งครรภ์กับหนุมานและให้กำเนิดกุมาร มีกายเป็นยักษ์ หน้าเป็นวานร ให้ชื่อว่า อสุรผัด พิเภกโปรดปรานทั้งสองกุมารมาก ให้ร่ำเรียนการสงครามและฝึกเพลงอาวุธจนชำนาญ