หญ้าไข่ปูเป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูง ๗-๕๐ ซม. แตกเป็นกอ มีรากออกตามข้อล่าง ๆ
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปแถบ กว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๕-๑๑ ซม. ปลายแหลม โคนมน ขอบมีขนสาก ผิวใบด้านบนมีขนสีขาว กาบใบยาว ๑.๕-๔ ซม. มีขนบริเวณที่ติดกับโคนแผ่นใบ ลิ้นใบเป็นขนสั้น
ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ยอด กว้าง ๔-๘ ซม. ยาว ๕-๑๕ ซม. แกนกลางช่อดอกกลม แกนแขนงช่อเป็นเหลี่ยมและสากคาย ช่อดอกย่อยรูปไข่ กว้าง ๒-๓ มม. ยาว ๔-๖ มม. แบนด้านข้าง ด้านที่ถูกแสงแดดมีสีม่วง ก้านช่อดอกย่อยยาว ๓-๘ มม. กาบช่อดอกย่อยบาง ปลายแหลม พับตรงกลางเป็นสันตามยาว ที่สันพับมีขนคาย กาบล่างสั้นกว่ากาบบน กาบบนยาวประมาณ ๒ มม. มีดอกย่อย ๗-๒๐ ดอก ดอกพร้อมกาบดอกจะทยอยร่วงจากโคนสู่ปลาย ดอกมีลักษณะเหมือนกันทุกดอก กาบล่างบาง กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายแหลม หลังโค้งนูน มีเส้นตามยาว ๓ เส้น กาบบนเล็กกว่ากาบล่างเล็กน้อย ปลายมนและเป็นริ้ว ใกล้ขอบพับเป็นสัน และที่สันมีครีบยื่นออกมาเล็กน้อย มีขนละเอียดที่ครีบ กลีบเกล็ดรูปสามเหลี่ยม มี ๒ อัน เกสรเพศผู้ ๒ อัน อับเรณูเล็กมาก รังไข่อยู่เหนือส่วนวงกลีบ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมีย ๒ เส้น ยอดเกสรเพศเมียมีขนยาวนุ่ม เป็นพู่
ผลแบบผลแห้งเมล็ดติด รูปไข่ ยาวประมาณ ๑ มม. สีน้ำตาล
หญ้าไข่ปูมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคใต้ ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย.