โกสน

Codiaeum variegatum (L.) Blume

ชื่ออื่น ๆ
กรีกะสม, กรีสาเก, โกรต๋น
ไม้พุ่ม ใบเรียงเวียน รูปใบมีหลายแบบ ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกที่ยอดและตามง่ามใบ แยกเพศร่วมต้น ไม่มีกลีบดอก ผลแบบผลแห้งแตก ค่อนข้างกลม

โกสนเป็นไม้พุ่ม สูง ๒-๓ ม. ใบเดี่ยว เรียงเวียน มีสีต่าง ๆ เช่น ขาว เหลือง ส้ม ชมพู แดง ม่วงดำ รูปขอบขนานแกมรูปไข่ หรือรูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายแบบ เช่น กลม แคบยาว บิดเป็นเกลียว ปลายแหลมหรือมน มีติ่ง โคนสอบ ขอบเรียบหรือหยักเว้า บางพันธุ์มีเส้นกลางใบยื่นแล้วมีรยางค์แผ่เป็นใบเล็ก ๆ อีก ๑ ใบ บางพันธุ์เว้าลึกถึงเส้นกลางใบ และเว้นห่างเป็น ๒ ตอน ลักษณะและขนาดของใบแปรไปตามพันธุ์ ก้านใบยาว ๐.๕-๕ ซม.

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ออกเป็นช่อกระจะที่ยอดและตามง่ามใบ ยาวประมาณ ๑๕ ซม. ช่อดอกเพศผู้โค้งลง ก้านยาวมีดอก ๓๐-๖๐ ดอก ดอกกลม ขนาดประมาณ ๓ มม. ก้านดอกยาวประมาณ ๓ ซม. กลีบเลี้ยงเล็ก มี ๓-๖ กลีบ กลีบดอก ๕-๖ กลีบ มีต่อมเรียงสลับกับกลีบ เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก ช่อดอกเพศเมียตั้งตรง ก้านช่อยาว มีดอก ๑๐-๒๐ ดอก ก้านดอกสั้นมาก กลีบเลี้ยงแนบกับรังไข่ ไม่มีกลีบดอก ก้านยอดเกสรเพศเมียมี ๓ แฉก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด

 ผลแบบผลแห้งแตก ค่อนข้างกลม ขนาดประมาณ ๑ ซม. แก่จัดแตกออกเป็น ๓ พู แต่ละพูแตก ๒ เสียง มี ๒ เมล็ด เมล็ดยาวประมาณ ๖ มม. สีน้ำตาล เป็นกระ

 โกสนเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในประเทศไทย มีถิ่นกำเนิดแถบภูมิภาคมาเลเซียและแคว้นควีนสแลนด์ของออสเตรเลีย ใบใช้กินเป็นผักดิบ ตำพอกท้องเด็กแก้โรคระบบทางเดินปัสสาวะผิดปรกติ.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
โกสน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Codiaeum variegatum (L.) Blume
ชื่อสกุล
Codiaeum
คำระบุชนิด
variegatum
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von (1707-1778)
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von (1796-1862)
ชื่ออื่น ๆ
กรีกะสม, กรีสาเก, โกรต๋น
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ.จิรายุพิน จันทรประสงค์