แตรนางฟ้า

Brugmansia × candida Pers.

ไม้พุ่มถึงไม้ต้นขนาดเล็ก กิ่งอ้วนสั้น สีเขียว ทุกส่วนมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ถึงรูปขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรูปรี หรือรูปรี ดอกเดี่ยว รูปกรวย ขนาดใหญ่ ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีขาวอมเขียว สีเหลือง หรือสีชมพูอ่อน มีกลิ่นหอม ผลแบบผลแห้งไม่แตก รูปทรงรี เมล็ดรูปคล้ายไต มีจำนวนมาก

แตรนางฟ้าเป็นไม้พุ่มถึงไม้ต้น สูงได้ถึง ๕ ม. กิ่งอ้วนสั้น สีเขียว ทุกส่วนมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ถึงรูปขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรูปรี หรือรูปรี กว้าง ๘-๑๒ ซม. ยาว ๑๕-๒๕ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนมนกลม เบี้ยว ขอบเรียบ พบบ้างที่หยักเว้าตื้น ใบใกล้โคนกิ่งมักไม่ค่อยเจริญ แผ่นใบบางคล้ายเยื่อ ด้านบนส่วนมากมีขนละเอียดสั้นนุ่มหนาแน่น ด้านล่างมีขนสั้นประปราย เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๙ เส้น เห็นชัด ก้านใบยาว ๓-๘ ซม. มีขนละเอียดสั้นนุ่มหนาแน่น

 ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกรูปกรวย ขนาดใหญ่ สีขาวอมเขียว สีเหลือง หรือสีชมพูอ่อน มีกลิ่นหอม ก้านดอกยาว ๓-๕ ซม. ตั้งตรงในดอกตูมแล้วห้อยลงเมื่อดอกบาน กลีบเลี้ยงคล้ายกาบ โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดแบนชิดกับหลอดกลีบดอกในดอกตูมระยะแรก ต่อมามักโป่งพอง แล้วยืดยาวเป็นหลอดแคบเมื่อดอกบาน ยาว ๑๐-๑๒ ซม. ด้านนอกมีขนละเอียดสั้นนุ่มประปราย ปลายหลอดส่วนที่คล้ายกาบรูปแถบปลายแหลม เกิดจากมีรอยแยกลึก ๑ รอย ลึกประมาณ ๑ ใน ๓ ของความยาวหลอดกลีบเลี้ยง กลีบเลี้ยงมักเหี่ยว ติดทน กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูปกรวย ยาว ๒๕-๓๐ ซม. ห้อยลง โคนสุดเป็นหลอดแคบ แล้วค่อย ๆ ผายกว้างออกเป็นปากแตร เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑๕ ซม. มีเส้นกลีบเป็นริ้วสีอมเขียวตลอดความยาวจากโคนหลอดกลีบดอกถึงปลายหยัก แต่ละหยักมี ๓ เส้น โคนหลอดกลีบดอกสอดแนบอยู่ภายในหลอดกลีบเลี้ยงแต่ไม่เชื่อมติด พับจีบในดอกตูม ขอบปากหลอดดอกที่ผายกว้างเป็นปากแตรหยักเว้าตื้นเป็นคลื่น มี ๕ หยัก รูปสามเหลี่ยมกว้าง ปลายหยักยืดยาวเป็นติ่งคล้ายหางหรือซี่ฟัน รูปใบหอกยาวถึงรูปแถบปลายสุดแหลม ยาว ๒-๓ ซม. มักเรียงจดกันในดอกตูม มีขนละเอียดตามแนวสันด้านนอก ด้านในเกลี้ยง เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ส่วนมากติดต่ำกว่ากึ่งกลางของความยาวหลอดกลีบดอกประมาณปลายหลอดกลีบเลี้ยง ก้านชูอับเรณูยาว ๔-๕ ซม. รูปคล้ายข้องอ มีขนยาวห่างใกล้บริเวณที่เชื่อมติดแต่ส่วนปลายเกลี้ยง อับเรณูสีน้ำตาลหรือสีเทา รูปแถบ กว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๒.๕ ซม. โคนคล้ายรูปเงี่ยงใบหอก ปลายเว้าตื้น ระยะแรกอยู่ชิดกัน ต่อมาแยกออกจากกัน


รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ สีเขียว รูปกรวย ยาว ๑-๑.๕ ซม. มี ๒ พู มีขน มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวแล้วแผ่กว้างเล็กน้อยเหนืออับเรณู ยาว ๑๗-๑๙ ซม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก รูปขอบขนาน แบน ยาว ๕-๗ มม. ปลายมน เอียงไปริมด้านหนึ่ง ยาวไม่พ้นหลอดดอก

 ผลแบบผลแห้งไม่แตก รูปทรงรี กว้างได้ถึง ๒ ซม. ยาวได้ถึง ๒๐ ซม. มีร่องเป็นพูตื้น ๒ พู ตามแนวยาวของผล เมล็ดรูปคล้ายไต ยาว ๐.๖-๑ ซม. มีจำนวนมาก

 แตรนางฟ้าเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในเอกวาดอร์และเปรู แพร่กระจายในเขตร้อนของอเมริกาใต้ อเมริกากลาง แอฟริกา มาดากัสการ์ เอเชีย ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ หมู่เกาะอินเดียตะวันตก และหมู่เกาะต่าง ๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๙๐-๕,๕๐๐ ม.

 แตรนางฟ้าชนิดนี้เป็นลูกผสม นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นไม้ประดับทั่วไป ออกดอกเกือบตลอดปี ไม่พบรายงานการติดผลในประเทศไทย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
แตรนางฟ้า
ชื่อวิทยาศาสตร์
Brugmansia × candida Pers.
ชื่อสกุล
Brugmansia
คำระบุชนิด
candida
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Persoon, Christiaan Hendrik
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1761-1836)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ. ดร.อารีย์ ทองภักดี