เคราฤาษี

Coccothrinax crinita (Griseb. et H. Wendl. ex C. H. Wright) Becc.

ไม้ต้นพวกปาล์ม ลำต้นเดี่ยว ขนาดกลาง มีเล้นใยยาวคล้ายเคราสีน้ำตาลรอบคอต้น ใบเดี่ยวรูปฝ่ามือ เรียงเวียนถี่ใกล้ยอด ๑๐-๑๕ ใบ ดอกสีเหลืองช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกกาบใบ ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม สุกสีน้ำตาลอมม่วงถึงสีดำ เมล็ดรูปทรงรี มีร่องตามยาวจำนวนมาก เป็นร่องลึก ๕ ร่อง

เคราฤาษีเป็นไม้ต้นพวกปาล์ม ลำต้นเดี่ยว เจริญเติบโตช้า สูงได้ถึง ๑๐ ม. เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น ๑๐-๑๕ ซม. มีเส้นใยยาวคล้ายเคราสีนํ้าตาลรอบคอต้น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนถี่ใกล้ยอด ๑๐-๑๕ ใบ รูปฝ่ามือแผ่นใบกว้างและยาวประมาณ ๑ ม. ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีเทาอ่อน มีกระจังใบสีเหลืองนูนเด่นเป็นวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๖ ซม. ขอบใบจักเว้าลึกเกือบถึงจุดกลางใบจำนวน ๒๐-๓๐(-๕๓) แฉก แฉกอาจเหยียดตรงหรือโค้งลง ปลายอาจแยกเป็น ๒ แฉก โคนก้านใบแผ่เป็นกาบสั้นและโอบแนบชิดลำต้น ก้านใบยาวประมาณ ๑ ม. สีเหลืองปนนํ้าตาล มีหนามเล็ก ๆ ตามขอบ

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกกาบใบ เป็นช่อตั้งตรง ยาว ๗๐-๘๐ ซม. มี ๓-๕ ช่อ แต่ละช่อที่โคนมีกาบรูปคล้ายเรือ ก้านช่อดอกโค้งอ่อน ยาวประมาณ ๓๐ ซม. มีใบประดับรูปทรงกระบอกหุ้มเป็นช่วง ๆ ดอกสีเหลือง กลีบรวมโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยปลายแยกเป็น ๖ แฉก เกสรเพศผู้ ๙-๑๒ เกสร ก้านชูอับเรณูสั้นมาก โคนก้านชูอับเรณูค่อนข้างแผ่ออกติดกันเป็นรูปถ้วย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปค่อนข้างกลม มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมากยอดเกสรเพศเมียเว้าเล็กน้อย คล้ายรูปถ้วย

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑.๕ ซม. สุกสีนํ้าตาลอมม่วงถึงสีดำเมล็ดรูปทรงรี มีร่องตามยาวจำนวนมาก เป็นร่องลึก ๕ ร่อง

 เคราฤาษีเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในประเทศคิวบา เจริญเติบโตช้ามาก และทนทานนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นปาล์มประดับ และใช้ประดับได้เป็นระยะเวลานาน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เคราฤาษี
ชื่อวิทยาศาสตร์
Coccothrinax crinita (Griseb. et H. Wendl. ex C. H. Wright) Becc.
ชื่อสกุล
Coccothrinax
คำระบุชนิด
crinita
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Grisebach, August Heinrich Rudolf
- Wendland, Hermann
- Wright, Charles Henry
- Beccari, Odoardo
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Grisebach, August Heinrich Rudolf (1814-1879)
- Wendland, Hermann (1825-1903)
- Wright, Charles Henry (1864-1941)
- Beccari, Odoardo (1843-1920)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น