เกล็ดนาคราช

Pyrrosia piloselloides (L.) M.G.Price

ชื่ออื่น ๆ
กีบม้าลม (เหนือ), มันเหี้ย (ชลบุรี), อีแปะ (จันทบุรี)
เฟิร์นอิงอาศัย เหง้ายาว ใบมี ๒ แบบ ใบไม่สร้างอับสปอร์รูปไข่ถึงเกือบกลม ใบที่สร้างอับสปอร์รูปขอบขนานกลุ่มอับสปอร์ไม่มีเยื่อคลุม เรียงเป็นแถวตามขอบใบ

เกล็ดนาคราชเป็นเฟิร์นอิงอาศัย เหง้าเล็ก ทอดยาว เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ มม. ยาวได้มากกว่า ๑ ม. และแตกสาขาได้ดี เหง้ามีเกล็ดขนาดเล็กทั่วไป เกล็ดรูปไข่หรือรูปขอบขนาน ขอบหยักซี่ฟันไม่เป็นระเบียบ

 ใบเดี่ยว มีรูปร่างต่างกัน ๒ แบบ ใบไม่สร้างอับสปอร์รูปไข่ถึงเกือบกลม กว้าง ๑.๕-๒ ซม. ยาว ๒-๔ ซม. ปลายมน โคนมนหรือสอบ ขอบเรียบ แผ่นใบหนา มีขนรูปดาวทั่วไป ทั้ง ๒ ด้านแต่ไม่หนาแน่น เส้นใบเห็นไม่ชัด ไม่มีก้านใบ

 ใบสร้างอับสปอร์รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก กว้าง ๕-๘ มม. ยาว ๓-๑๕ ซม. ปลายมน โคนสอบเรียวเล็กลงเส้นกลางใบเห็นชัดเจนทั้ง ๒ ด้าน แผ่นใบ ขน และเส้นใบมีลักษณะเช่นเดียวกับใบไม่สร้างอับสปอร์ ก้านใบสั้น กลุ่มอับสปอร์กว้างประมาณ ๓ มม. ไม่มีเยื่อคลุม เรียงเป็นแถวขนานกับขอบใบ ขณะที่ยังอ่อนมีขนรูปดาว

 เกล็ดนาคราชมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค ขึ้นบนต้นไม้ในป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งทั่วไปบริเวณค่อนข้างร่ม บนพื้นที่ระดับต่ำจนถึงสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑,๐๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดียตอนเหนือจีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีน มาเลเซีย และอินโดนีเซีย

 ในมาเลเซียใช้ใบบดกับยิปซัมทาผิวหนังแก้อาการคัน (Burkill, 1935).

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เกล็ดนาคราช
ชื่อวิทยาศาสตร์
Pyrrosia piloselloides (L.) M.G.Price
ชื่อสกุล
Pyrrosia
คำระบุชนิด
piloselloides
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von
- Price, Michael Greene
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Linnaeus, Carl von (1707-1778)
- Price, Michael Greene (1941-)
ชื่ออื่น ๆ
กีบม้าลม (เหนือ), มันเหี้ย (ชลบุรี), อีแปะ (จันทบุรี)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ. ดร.ทวีศักดิ์ บุญเกิด