เกรอะ

Dioscorea wallichii Hook.f.

ไม้เถา มีเหง้ายาว โคนเถามีหนามประปราย ใบรูปหัวใจเส้นโคนใบมี ๙ เส้น ดอกเพศผู้เป็นช่อแยกแขนง ออกตามง่ามใบ สีน้ำตาลอมแดง ดอกเพศเมียเป็นช่อเชิงลด ออกตรงข้ามกัน ช่อผลยาวห้อยย้อยลง ผลแบบผลแห้งแตก มี ๓ ปีก

เกรอะเป็นไม้เถา มีเหง้าสีน้ำตาลหยั่งลึกลงไปในดิน ประมาณ ๑ ม. มีรากฝอยจำนวนมาก ส่วนที่ต่อกับลำต้นลงมาเรียวสอบ เนื้อในสีเหลืองอ่อนเป็นเสี้ยน เนื้อเหง้านุ่ม สีขาวลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ มม. พันต้นไม้อื่นไปทางขวา ตอนโคนมีหนามห่าง ๆ

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปหัวใจ กว้างและยาวประมาณ ๒๕ ซม. ปลายแหลม ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีนวล เส้นโคนใบ ๙ เส้น เห็นชัดทางด้านบน ด้านล่างนูนเส้นใบย่อยมีจำนวนมาก เห็นไม่ชัด เรียงทแยงขนานกันห่าง ๆ ระหว่างเส้นใบ ก้านใบยาวเท่ากับแผ่นใบหรือยาวกว่าเล็กน้อยโคนก้านโป่ง สีม่วงแดง

 ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกเพศผู้แบบช่อแยกแขนง รูปสามเหลี่ยมด้านเท่ากลาย ๆ ยาวประมาณ ๑๐ ซม. ออกตามง่ามใบ ช่อแขนงแบบช่อเชิงลด มีหลายช่อ แต่ละช่อมี ๒๐-๓๐ ดอก แกนช่อดอกเป็นเหลี่ยม ใบประดับเล็กมาก สีแดงอมน้ำตาล รูปไข่ปลายแหลม ยาวประมาณ ๑ มม. ใบประดับย่อยเล็กมาก รูปคล้ายใบประดับ กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ สีน้ำตาลอมแดง รูปไข่ปลายมน ยาวประมาณ ๑ มม. ปลายกลีบโค้งเข้าหากัน ขอบกลีบสีจางกว่า กลีบดอก ๓ กลีบ รูปไข่กลับ สั้นกว่ากลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้ ๖ อัน สั้นกว่ากลีบดอกก้านชูอับเรณูสั้นกว่าอับเรณู เกสรเพศเมียเป็นหมัน รูปสามเหลี่ยม ปลายมี ๓ แฉก ดอกเพศเมียแบบช่อเชิงลดตั้งตรง ปลายโค้งลง ออกตรงข้ามกับใบและยาวเท่ากับใบ ๑-๒ ช่อ แต่ละช่อมีประมาณ ๒๐ ดอก ใบประดับรูปไข่กว้างปลายแหลม กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ รูปไข่กว้าง ปลายมน ยาวประมาณ ๑ มม. กลีบดอกคล้ายกลีบเลี้ยงแต่เล็กกว่า เกสรเพศผู้เป็นหมัน เล็กมาก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๓ ช่อง ยอดเกสรเพศเมียเป็นแฉกสั้น ๖ แฉก รูปเคียว

 ช่อผลยาวประมาณ ๕๐ ซม. มีช่อละ ๔-๕ ผล ผลแบบผลแห้งแตก มี ๓ ปีก กว้าง ๑.๕-๑.๘ ซม. ยาวประมาณ ๒ ซม. ปลายตัดหรือเว้า โคนค่อนข้างตัด ขอบมน มีนวลและมีประสีน้ำตาลเข้ม ก้านผลยาวประมาณ ๔ มม. ตอนบนกว้างประมาณ ๔ มม. ผลแก่จัดแตกตรงกลางตามรอยประสานเมล็ดสีน้ำตาลอมเทา มีปีกโดยรอบ

 เกรอะมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ค่อนข้างหายาก ในต่างประเทศพบที่อินเดียและพม่า

 เหง้าทำให้สุกแล้วกินได้ แต่ไม่นิยมกัน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เกรอะ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Dioscorea wallichii Hook.f.
ชื่อสกุล
Dioscorea
คำระบุชนิด
wallichii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Hooker, Joseph Dalton
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1817-1911)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางทิพย์พรรณ สดากร