ต้นใบหูด

Helwingia himalaica Hook. f. et Thomson ex C. B. Clarke

ไม้พุ่ม ลำต้นเกลี้ยง ภายในคล้ายฟองน้ำสีขาว ตรงกลางกลวง ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ขอบจักฟันเลื่อยคล้ายหนามปลายมีต่อม ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม ออกบนเส้นกลางใบประมาณจุดกึ่งกลางใบ ดอกสีเขียวอมม่วงหรือสีม่วง ไม่มีกลีบดอก ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงรีเมล็ดมีเกราะแข็ง มี ๒-๓ เมล็ด

ต้นใบหูดเป็นไม้พุ่ม สูง ๒-๓ ม. ลำต้นเกลี้ยงภายในคล้ายฟองน้ำสีขาว ตรงกลางกลวง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานหรือรูปใบหอกกว้าง ๑.๕-๓.๕ ซม. ยาว ๕-๑๑ ซม. ปลายเรียวแหลมโคนรูปลิ่ม ขอบจักฟันเลื่อยคล้ายหนามปลายมีต่อม แผ่นใบเกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๒ เส้น โค้งจดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว ๑-๒.๕ ซม. หูใบรูปเส้นด้าย ยาว ๑-๒ มม. บางครั้งแยก ๒-๓ แฉก ร่วงง่าย

 ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม ออกบนเส้นกลางใบประมาณจุดกึ่งกลางใบ ช่อดอกเพศผู้มี ๗-๑๒ ดอก ใบประดับคล้ายหูใบ ยาวประมาณ ๑ มม. ก้านดอกยาว ๑-๒ มม. กลีบเลี้ยง ๓-๔ กลีบ สีเขียวอมม่วงหรือสีม่วง รูปไข่ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๑.๕ มม. ปลายแหลม เกลี้ยง ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้เท่าจำนวนกลีบเลี้ยง ติดระหว่างกลีบเลี้ยง ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๑ มม. เกลี้ยง อับเรณูมี ๒ ช่อง ติดด้านหลัง ยาว ๐.๒-๐.๓ มม. จานฐานดอกคล้ายหมอนเส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๒ มม. หนาประมาณ ๐.๕ มม. ช่อดอกเพศเมียมี ๑-๓ ดอก พบน้อยที่มี ๕ ดอก คล้ายดอกเพศผู้ ก้านดอกสั้นมาก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ยาวประมาณ ๒ มม. มี ๓-๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียรูปทรงกระบอก ยอดเกสรเพศเมียแยก ๓-๕ พู พับงอ

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงรี กว้าง ๔-๕ มม. ยาว ๗-๘ มม. เป็นพูตามจำนวนเมล็ด ที่ปลายมีกลีบเลี้ยงและเกสรเพศเมียติดทน ก้านผลสั้น เมล็ดมีเกราะแข็ง มี ๒-๓ เมล็ด เปลือกบาง

 ต้นใบหูดมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบขึ้นตามที่ลาดชันใต้ร่มเงาในป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับทะเลปานกลางประมาณ ๑,๑๐๐ ม. ออกดอกเดือนมกราคมถึงมีนาคม ผลแก่เดือนสิงหาคมถึงกันยายน ในต่างประเทศพบที่เนปาล อินเดียตอนเหนือภูฏาน เมียนมาตอนเหนือ จีนตอนใต้ และเวียดนามตอนเหนือ

 ประโยชน์ มีศักยภาพนำมาพัฒนาเป็นไม้ประดับเนื่องจากลักษณะช่อดอกที่ออกบนเส้นกลางใบดูแปลกตา และเป็นไม้พุ่มแตกกิ่งต่ำ.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ต้นใบหูด
ชื่อวิทยาศาสตร์
Helwingia himalaica Hook. f. et Thomson ex C. B. Clarke
ชื่อสกุล
Helwingia
คำระบุชนิด
himalaica
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Hooker, Joseph Dalton
- Thomson, Thomas
- Clarke, Charles Baron
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Hooker, Joseph Dalton (1817-1911)
- Thomson, Thomas (1817-1878)
- Clarke, Charles Baron (1832-1906)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ราชันย์ ภู่มา