ตาเหินเหลืองเป็นไม้ล้มลุกหลายปี มักพบเป็นต้นเดี่ยวหรือแตกกอห่าง มีลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าค่อนข้างใหญ่ ฉ่ำน้ำ มีกลิ่นหอมอ่อน ลำต้นเทียมเกิดจากกาบใบเรียงสลับโอบซ้อนกันแน่นชูเหนือดิน สูงได้ถึง ๒.๕ ม.
ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนานหรือรูปรี กว้าง ๗.๕-๑๐ ซม. ยาว ๔๐-๕๑ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบเป็นคลื่นเล็กน้อย ด้านบนค่อนข้างเกลี้ยง ด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ไร้ก้าน ลิ้นใบสีเขียว รูปขอบขนาน กว้าง ๒.๖-๓.๓ ซม. ยาว ๓.๔-๔.๘ ซม. เป็นเยื่อค่อนข้างบาง ปลายยอดเว้าตื้น มีขนสั้นนุ่ม กาบใบสีเขียว ค่อนข้างหนาและอวบน้ำ มี ๔-๕ กาบที่อยู่ใกล้โคนลำต้นเทียมไม่มีแผ่นใบ กาบที่อยู่เหนือขึ้นไปสูงได้ถึง ๒.๕ ซม. เรียงสลับโอบซ้อนกันแน่น
ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบกึ่งช่อกระจะ ออกที่ปลายลำต้นเทียม ตั้งขึ้น ยาว ๑๕ ซม. มีขนหนาแน่น ก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก ยาว ๓-๔.๘ ซม. มีขนหนาแน่น มีใบประดับ ๑๒-๒๔ ใบ ใบประดับที่โคนก้านช่อหนาคล้ายแผ่นหนัง รูปคล้ายใบ ถัดขึ้นไปมีใบประดับรูปคล้ายกรวย สีเขียว รูปไข่กลับ กว้าง ๓.๘-๕ ซม. ยาว ๕.๔-๖ ซม. มีขนสั้นนุ่ม ใบประดับย่อยสีเขียวอ่อน ค่อนข้างบางและโปร่งแสง ขนาดค่อย ๆ เล็กลงไปสู่ปลายช่อย่อย ส่วนใหญ่รูปใบหอกกว้าง ๐.๖-๒.๓ ซม. ยาว ๑-๔ ซม. มักม้วนเป็นหลอด ปลายแหลม มีขน แต่ละซอกใบประดับมี ๕-๖ดอก ทยอยบานไปสู่ปลายช่อ ดอกสีขาวแกมสีเหลือง มีกลิ่นหอม มีขนสั้นนุ่ม กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด กว้าง ๕-๖ มม. ยาว ๔-๔.๕ ซม. ปลายแยกเป็นแฉกสั้น ๓ แฉก กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบ กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๗.๔-๘.๗ ซม. ปลายแยกเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉกรูปแถบ กว้าง ๖-๗ มม. ยาว ๔-๕ ซม. ปลายคุ่ม ปลายสุดแหลม เกสรเพศผู้ ๖ เกสร ที่สมบูรณ์มี ๑ เกสร อับเรณูสีเหลือง กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๑-๑.๒ ซม. โคนกางออก ก้านชูอับเรณูสีขาว ยาว ๕.๔-๕.๖ ซม. เกสรเพศผู้ที่เหลืออีก ๕ เกสรเป็นหมันและเปลี่ยนรูปคล้ายกลีบดอก มี ๓ เกสรที่อยู่ตรงกลางเชื่อมติดกันและเปลี่ยนเป็นกลีบปากสีขาว โคนกลีบสีเหลือง รูปเกือบกลม กว้าง ๓.๕-๓.๗ ซม. ยาว ๔-๕ ซม. ปลายแยกเป็นแฉกลึก ๖-๗ มม. โคนสอบเรียวคล้ายก้านกลีบ ยาวประมาณ ๗ มม. ขอบเรียบหรือเป็นคลื่น อีก ๒ เกสรอยู่ข้างกลีบปากข้างละ ๑ เกสร แยกอิสระเป็นกลีบคู่ข้าง รูปใบหอกกลับถึงรูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง ๑.๗-๒ ซม. ยาว ๔.๓-๔.๕ ซม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มีขนสั้นนุ่ม รูปทรงค่อนข้างกลม กว้างและยาว ๔-๕ มม. มี ๓ ช่องแต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียมี ๓ ก้าน ที่สมบูรณ์มี ๑ ก้านรูปคล้ายเส้นด้าย ยอดเกสรเพศเมียคล้ายรูปถ้วย สีเขียว ขอบมีขน ก้านยอดเกสรเพศเมียที่ไม่สมบูรณ์อีก ๒ ก้านลดรูปเป็นติ่ง ยาวประมาณ ๕ มม. สีเหลือง ติดอยู่เหนือรังไข่
ผลแบบผลแห้งแตก มักไม่พบการติดผล
ตาเหินเหลืองเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในเมียนมา จีน และเวียดนาม นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในเขตร้อนทั่วไป ออกดอกเดือนกรกฎาคมถึงตุลาคม.