ตาลฟ้า

Bismarckia nobilis Hildebrandt et H. Wendl.

ชื่ออื่น ๆ
ปาล์มมาดากัสการ์
ปาล์มขนาดใหญ่ ลำต้นเดี่ยว ตั้งตรง เมื่อร่วงทิ้งรอยแผลใบเป็นวงรอบลำต้น ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปมือแกมขนนก ปลายแยกเป็นแฉกตามแนวรัศมีถึงกึ่งกลางใบ มี ๗๒-๗๖ แฉก พับจีบไม่เป็นระเบียบ ส่วนปลายแยกเป็น ๒ แฉก แผ่นใบมีไขสีขาว เส้นแขนงใบระหว่างแฉกเป็นเส้นยาวออกจากแผ่นใบเห็นชัด กาบใบมีรอยแยกรูปสามเหลี่ยมด้านล่างก้านใบ ตามผิวกาบ เส้นกลางใบ เส้นแขนงใบ ก้านใบ และขอบกาบใบมีเกล็ดสีน้ำตาลอมแดง ขอบเกล็ดเป็นชายครุย ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบ ดอกออกแล้วต้นไม่ตาย มีช่อแขนงย่อยแบบช่อเชิงลด ใบประดับย่อยสีแดงอมม่วงจำนวนมาก ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง มี ๑-๒ พู รูปทรงรี ทรงรูปไข่ หรือรูปทรงกลม ผนังผลชั้นนอกเรียบเป็นมันวาว ผนังผลชั้นกลางเป็นเส้นใย ผนังผลชั้นในหนา ผิวเป็นร่องลึกตามยาว ผลสุกสีม่วงอมดำ ก้านผลมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลอมส้ม มีเมล็ด ๑-๒ เมล็ด

ตาลฟ้าเป็นปาล์มขนาดใหญ่ ลำต้นเดี่ยว ตั้งตรง โคนต้นบวมพอง สูง ๑๔-๒๐ ม. ลำต้นสีเทาหรือสีน้ำตาลอมเทา เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น ๒๖-๒๙ ซม. เกลี้ยง มีกาบใบเก่ารวมโคนก้านใบติดทนตามลำต้น เมื่อร่วงทิ้งรอยแผลใบเป็นวงรอบลำต้น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน แต่ละต้นมี ๑๔-๒๑ ใบ รูปมือแกมขนนก ปลายแยกเป็นแฉกตามแนวรัศมีถึงกึ่งกลางใบ มี ๗๒-๗๖ แฉก แต่ละแฉกรูปใบหอก ขนาดไม่เท่ากัน แฉกช่วงกลางใบมีขนาดใหญ่กว่าแฉกอื่น ๆ กว้าง ๑๒-๑๕ ซม. ยาว ๑.๒-๑.๕ ม. แฉกช่วง



ใกล้โคนและใกล้ปลายเส้นกลางใบ กว้าง ๓-๑๐ ซม. ยาว ๐.๘-๑.๑ ม. พับจีบไม่เป็นระเบียบ ส่วนปลายแยกเป็น ๒ แฉก แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง มีไขสีขาว เส้นกลางใบยาว ๐.๗-๑ ม. นูนเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบระหว่างแฉกเป็นเส้นยาวออกไปจากแผ่นใบ เห็นชัด เส้นใบย่อยจำนวนมากขนานกับเส้นแขนงใบ เห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๑.๔-๑.๗ ม. แข็ง เป็นร่องทางด้านบน ขอบเรียบ สีขาวอมเทา มีไขสีขาว

กาบใบรูปสามเหลี่ยม โคนเป็นสันทางด้านข้าง มีรอยแยกรูปสามเหลี่ยมด้านล่างก้านใบ ตามผิวกาบ เส้นกลางใบ เส้นแขนงใบ ก้านใบ และขอบกาบใบมีเกล็ดสีน้ำตาลอมแดง ขอบเกล็ดเป็นชายครุย

 ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบ ดอกออกแล้วต้นไม่ตาย ช่อดอกเพศผู้แต่ละต้นมีได้ถึง ๒๐ ช่อ ยาว ๑.๕-๑.๘ ม. ปลายห้อยลง ก้านช่อดอกยาวได้ถึง ๒๐ ซม. แต่ละช่อดอกมีช่อแขนง ๒๕-๓๕ ช่อ แต่ละช่อแขนงมีช่อแขนงย่อยแบบช่อเชิงลด ๓-๗ ช่อ กว้าง ๑-๑.๕ ซม. ยาว ๑๘-๒๓ ซม. มีใบประดับคล้ายหลอดจำนวนมาก ยาว ๓๐-๕๐ ซม. ติดทน ปลายแหลม มีไขสีขาว และเกล็ดสีน้ำตาลอมแดงประปราย ขอบเป็นชายครุย ใบประดับย่อยสีแดงอมม่วงจำนวนมาก เรียงซ้อนเหลื่อม รูปพัด ด้านในมีขนแบบขนแกะหนาแน่น ดอกเพศผู้มี ๓ ดอก ออกจากในแอ่งไม่พร้อมกัน กลีบเลี้ยงเล็ก โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น ๓ แฉก


ไม่สมมาตร กลีบดอกสีแดงอมม่วง โคนสีเหลืองอ่อน มีเส้นแถบตามยาว โคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นก้านสั้น ส่วนกลางเป็นหลอดยาว ปลายแยกเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉกรูปไข่ ยาว ๒-๒.๕ มม. เรียงจดกันในดอกตูม เกสรเพศผู้ ๖ เกสร ติดบนปากหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูยาว ๒-๓ มม. ปลายเรียว อับเรณูติดด้านหลัง แตกตามยาวทางด้านข้าง มีเกสรเพศเมียที่เป็นหมันรูปกรวย ขนาดเล็ก ช่อดอกเพศเมียคล้ายช่อดอกเพศผู้ ช่อแขนงย่อยมีขนาดใหญ่กว่าช่อดอกเพศผู้ ดอกออกเดี่ยว ก้านสั้น มีขนสั้นนุ่ม ก้านยืดยาวเมื่อเป็นผล กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉกรูปสามเหลี่ยม กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๒-๓ มม. เรียงซ้อนเหลื่อม กลีบดอกโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉกรูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๓ มม. ยาวประมาณ ๒ มม. มีเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ๖ เกสร ก้านชูอับเรณูรูปสามเหลี่ยม แบน โคนเชื่อมติดกันเป็นวง ติดบนกลีบดอก อับเรณูรูปหัวลูกศร รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงกลม มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ยอดเกสรเพศเมียสั้น ปลายแยกเป็น ๓ แฉก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง มี ๑-๒ พู รูปทรงรี ทรงรูปไข่ หรือรูปทรงกลม กว้าง ๑.๓-๓.๕ ซม. ยาว ๑.๕-๔.๘ ซม. ผนังผลชั้นนอกเรียบเป็นมันวาว ผนังผลชั้นกลางเป็นเส้นใย ผนังผลชั้นในหนา ผิวเป็นร่องลึกตามยาว ผลอ่อนสีเขียวอ่อน สุกสีม่วงอมดำ ก้านผลยาวได้ถึง ๑.๗ ซม. มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลอมส้ม มีเมล็ด ๑-๒ เมล็ด

 ตาลฟ้าเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดที่เกาะมาดากัสการ์ ในประเทศไทยพบปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในพื้นที่โล่ง ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี

 ประโยชน์ เป็นไม้ประดับตามสวนสาธารณะ สถานที่ราชการ หรืออาคารบ้านเรือน สามารถทนแล้งได้ดี ลำต้นใช้ในงานก่อสร้าง ใบใช้มุงหลังคา แกนกลางลำต้นนำมารับประทานหรือทำเป็นไวน์ได้. (Dransfield et al., 2008)

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตาลฟ้า
ชื่อวิทยาศาสตร์
Bismarckia nobilis Hildebrandt et H. Wendl.
ชื่อสกุล
Bismarckia
คำระบุชนิด
nobilis
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Hildebrandt, Johann Maria
- Wendland, Hermann
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Hildebrandt, Johann Maria (1847-1881)
- Wendland, Hermann (1825-1903)
ชื่ออื่น ๆ
ปาล์มมาดากัสการ์
ผู้เขียนคำอธิบาย
นายธีรวัฒน์ ทะนันไธสง และนายคุณานนต์ ดาวนุไร