ตะแบกเปลือกบาง

Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana

ชื่ออื่น ๆ
ตะแบกไข่ (ตราด); ตะแบกใหญ่ (นครราชสีมา, ราชบุรี)
ไม้ต้น ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรูปรี หรือรูปไข่กลับ เส้นใบสีน้ำตาลแดง ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกตามปลายกิ่ง มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลอมแดงหนาแน่น ดอกสีม่วงดอกตูมรูปลูกข่าง มีสันนูน ๑๒ สันหรือมากกว่า มีขนสั้นนุ่มสีขาวหนาแน่น ผลแบบผลแห้งแตกกลางพู รูปทรงกระบอก เมล็ดค่อนข้างแบน มีปีก

ตะแบกเปลือกบางเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๒๕ ม.

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปขอบขนานรูปขอบขนานแกมรูปรี หรือรูปไข่กลับ กว้าง ๒.๕-๕.๕ ซม. ยาว ๑๕-๑๗ ซม. ปลายแหลม เรียวแหลม หรือเกือบกลม ใบอ่อนโคนสอบเรียว ใบแก่โคนมนกว้าง ขอบเรียบเกลี้ยง เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๑ เส้น เส้นใบสีน้ำตาลแดง ก้านใบยาว ๓-๕ มม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกตามปลายกิ่ง กว้าง ๕-๑๕ ซม. ยาว ๑๐-๓๐ ซม. รูปพีระมิดหรือรูปทรงกระบอก ช่อโปร่ง ปลายสุดแตกแขนงเป็นคู่หรือเป็น ๓ แขนง มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลอมแดงหนาแน่นร่วงง่าย ช่อย่อยแบบช่อกระจุก ดอกกลางมีก้านดอกเทียมยาวได้ถึง ๑.๕ ซม. ดอกอื่น ๆ ก้านดอกยาว ๕-๘ มม. ดอกตูมรูปลูกข่าง ยาว ๑-๑.๕ ซม. มีสันนูน ๑๒ สันหรือมากกว่า แต่เมื่อเป็นผลแก่สันนูนที่กลีบเลี้ยงไม่เด่นชัด สันนูนแต่ละสันยาวจนถึงส่วนเว้า ปลายดอกตูมเป็นตุ่มเล็ก ๆ ดอกสีม่วง กลีบเลี้ยงด้านนอกมีขนสั้นนุ่มสีขาวหนาแน่นโคนกลีบเชื่อมติดกับฐานดอกเป็นรูปถ้วย กว้างประมาณ ๖ มม. ยาว ๑.๓-๑.๕ ซม. ปลายแยกเป็น ๖ แฉก แต่ละแฉกยาวประมาณ ๓ มม. กางออกหรือโค้งพับลง บริเวณปลายแฉกด้านในมีขนสั้นนุ่มหนาแน่นครึ่งหนึ่งของแฉกกลีบดอก ๖ กลีบ รูปไข่กลับ กว้างประมาณ ๑ ซม. ยาว ๑.๒-๑.๓ ซม. ขอบเป็นคลื่น ก้านกลีบดอกยาว ๒-๓ มม. ติดที่บริเวณขอบฐานดอกสลับกับแฉกกลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูยาวเกือบเท่ากัน ติดอยู่โดยรอบภายในฐานดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปทรงกระบอกเกลี้ยง มี ๖ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลแห้งแตกกลางพู รูปทรงกระบอกกว้างประมาณ ๑ ซม. ยาว ๑.๕-๑.๗ ซม. ผลแก่แตก ๖ เสี้ยว เมล็ดค่อนข้างแบน มีปีก

 ตะแบกเปลือกบางมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคตะวันออก พบตามป่าดิบหรือป่าผลัดใบ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลปานกลางถึงประมาณ ๓๐๐ ม. ออกดอกเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม เป็นผลเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่ภูมิภาคอินโดจีน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตะแบกเปลือกบาง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Lagerstroemia duperreana Pierre ex Gagnep. var. duperreana
ชื่อสกุล
Lagerstroemia
คำระบุชนิด
duperreana
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Pierre, Jean Baptiste Louis
- Gagnepain, François
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. duperreana
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- -
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Pierre, Jean Baptiste Louis (1833-1905)
- Gagnepain, François (1866-1952)
ชื่ออื่น ๆ
ตะแบกไข่ (ตราด); ตะแบกใหญ่ (นครราชสีมา, ราชบุรี)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาวปาจรีย์ อินทะชุบ