ตดหมูตดหมาเป็นไม้เลื้อย ยาวได้ถึง ๙ ม. เถาอ่อนสีเขียว เกลี้ยง เถาแก่จัดสีเทา ทุกส่วนมีกลิ่น
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปแถบ กว้าง ๐.๕-๑.๒ ซม. ยาว ๔-๑๑.๕ ซม. ปลายแหลมโคนรูปลิ่ม มนกลม หรือรูปหัวใจ ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนหนาแน่น เส้นกลางใบนูนเล็กน้อยทางด้านบน นูนเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๑๒ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห ทั้งเส้นแขนงใบและเส้นใบย่อยเห็นชัดทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๔-๑๑ มม. หูใบระหว่างก้านใบรูปสามเหลี่ยมกว้างถึงกลม ยาว ๑-๓ มม. ใบที่ติดอยู่กับช่อดอกจะมีขนาดเล็กกว่าปรกติ
ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามซอกใบและที่ปลายกิ่ง ยาว ๔-๑๕ ซม. กิ่งแขนงของช่อดอกกางออกจากกัน ก้านช่อดอกยาว ๐.๗-๒.๕ ซม. ก้านและแกนช่อดอกเกลี้ยงจนถึงมีขน ดอกสีขาวหรือสีขาวอมเขียว กลางดอกสีม่วง รูปหลอดแคบปากบาน กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาว ๐.๘-๑.๔ มม. ปลายแยกเป็นแฉกเล็ก ๕ แฉก ขนาดเกือบเท่ากัน แต่ละแฉกรูปไข่หรือรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ ปลายแหลมหรือมน มีขนสั้นหนาแน่น กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๐.๗-๑.๔ ซม. ด้านนอกสีขาวอมเขียว มีขน ด้านในสีม่วง ปลายแยกเป็น ๔-๕ แฉก ยาว ๑-๒.๕ มม. ปลายแฉกหยัก เกสรเพศผู้ ๔ เกสร อยู่ภายในหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูเรียวยาว อับเรณูทรงรูปไข่ รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ทรงรูปไข่กลับหรือรูปทรงค่อนข้างกลม มีขน มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยาว ๐.๗-๑.๔ ซม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็นแฉกสั้น ๒ แฉก
ผลคล้ายแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปรีกว้าง แบนด้านข้าง กว้าง ๔.๕-๗.๕ มม. ยาว ๕-๘ มม. ผลแก่สีม่วงดำ มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดสีดำ กว้าง ๓.๘-๕.๕ มม. ยาว ๓-๔.๕ มม. มีปีกกว้าง ๐.๖-๑.๖ มม.
ตดหมูตดหมามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค พบตามป่าเต็งรังหรือป่าเบญจพรรณ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลปานกลางจนถึงประมาณ ๖๐๐ ม. ออกดอกเดือนธันวาคมถึงกุมภาพันธ์ เป็นผลเดือนมีนาคมถึงเมษายน ในต่างประเทศพบที่เมียนมาและภูมิภาคอินโดจีน.