ดำปลอด

Diospyros frutescens Blume

ชื่ออื่น ๆ
พลับกล้วย (ใต้)

ไม้ต้นขนาดใหญ่ เปลือกสีดำ ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ใบแห้งสีออกดำ ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกเพศผู้และช่อดอกเพศเมียแบบช่อกระจุกหรือช่อกระจุกเชิง ประกอบ ออกเหนือรอยแผลใบตามกิ่ง ทั้งดอกเพศผู้และเพศเมียสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน มีขนเป็นแนวบริเวณ กลางกลีบด้านนอก ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมหรือรูปทรงรี กลีบเลี้ยงติดทนขยายใหญ่ ส่วนโคนติดแน่นกับผิวผล ส่วนปลายแยกเป็นแฉกยาว ขอบม้วนออกเป็นคลื่น เมล็ดสีดำ รูปทรงรี โค้ง


     ดำปลอดเป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ สูงได้ถึง ๒๕ ม. เปลือกสีดำ แตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ กระพี้สีขาว แก่นสี น้ำตาลเข้มถึงสีดำ
     ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนานหรือ รูปขอบขนานแกมรูปใบหอก กว้าง ๔-๙ ซม. ยาว ๑๐- ๒๕ ซม. ปลายแหลม โคนสอบหรือมน ขอบเรียบหรือเป็น คลื่นเล็กน้อย ใบอ่อนมีขนประปราย ใบแก่เกลี้ยง แผ่นใบ บาง เส้นแขนงใบข้างละ ๘-๑๒ เส้น แต่ละเส้นโค้ง ปลาย เส้นจดกับเส้นถัดขึ้นไปก่อนถึงขอบใบ เป็นร่องทางด้านบน และนูนทางด้านล่าง เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๐.๕-๒ ซม. มีขนนุ่ม ใบแห้งออกสีดำ
     ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกเพศผู้แบบช่อ กระจุกหรือช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกเหนือรอยแผลใบ ตามกิ่ง มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ ๔ กลีบ กลีบ เลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาว ๒-๓ มม. กลีบ ดอกสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปคนโท ยาว ๔-๖ มม. ปลายแยกเป็นกลีบยาวเท่า ๆ กับส่วนที่ติด กันมีขนเป็นแนวบริเวณกลางกลีบด้านนอก ดอกเพศผู้ มีเกสรเพศผู้ ๑๔-๑๘ เกสร มีขนตามแนวระหว่างอับเรณู รังไข่ที่เป็นหมันมีขนนุ่ม ดอกเพศเมียคล้ายดอกเพศผู้ แต่ มีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย เกสรเพศผู้เป็นหมัน ๘ เกสร มีขน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่หรือรูปทรงค่อนข้าง กลม มีขนคล้ายเส้นไหม มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียมีขนนุ่ม ยอดเกสรเพศเมียเล็ก
     ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลม หรือรูปทรงรี กว้าง ๑.๕-๒ ซม. ยาวหรือสูงประมาณ ๒ ซม. เปลือกผลแข็ง เมื่ออ่อนมีขน ผลแก่จัดเกลี้ยง สีดำ กลีบ เลี้ยงติดทนขยายใหญ่ โคนด้านในติดกับส่วนล่างของ ตัวผลคล้ายกระทงหุ้มผล ปลายแยกเป็นอิสระ ขอบม้วนออก และเป็นคลื่น กลางกลีบจีบเป็นราง ก้านผลยาว ๒-๕ มม. เมล็ดสีดำ รูปทรงรี โค้ง
     ดำปลอดมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคเหนือและภาคใต้ พบตามป่าดงดิบ ที่สูงจากระดับ ทะเล ๑๐๐-๕๐๐ ม. ส่วนมากออกดอกเดือนมีนาคมถึง กรกฎาคม เป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงกันยายน ในต่าง ประเทศพบที่มาเลเซีย
     ประโยชน์ เนื้อไม้ทำด้ามเครื่องมือเกษตร ทำ เครื่องแกะสลัก.

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดำปลอด
ชื่อวิทยาศาสตร์
Diospyros frutescens Blume
ชื่อสกุล
Diospyros
คำระบุชนิด
frutescens
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume ช่วงเวลาคือ (1796-1862)
ชื่ออื่น ๆ
พลับกล้วย (ใต้)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.จำลอง เพ็งคล้าย และนางสาวอารี พลดี
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.