ดาวประดับ

Cryptostegia grandiflora R. Br.

ชื่ออื่น ๆ
บานบุรีม่วง (กรุงเทพฯ)

ไม้เถาเนื้อแข็ง ทุกส่วนมียางสีขาวคล้ายน้ำนม มีช่องอากาศกระจายทั่วไป ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปขอบขนาน แกมรูปรี หรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ยอดของกิ่งสั้น ดอกสีม่วงอมชมพู รูปคล้าย กรวยแกมรูประฆัง ผลแบบผลแห้งแตกแนวเดียว ออกเป็นคู่ กางออกจากกันในแนวระนาบ รูปคล้ายกระสวย เมล็ดค่อนข้างแบน รูปขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายด้านหนึ่งมีขนเป็นพู่สีนวลหรือสีน้ำตาลอ่อน


     ดาวประดับเป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ทุกส่วนมียางสีขาว คล้ายน้ำนม แตกกิ่งมาก ค่อนข้างหนาแน่น มีช่องอากาศ กระจายทั่วไป
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปขอบขนานแกมรูปรีหรือ รูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง ๒.๕-๖ ซม. ยาว ๓-๑๐ ซม. ปลายแหลมหรือมน มีติ่งแหลมอ่อน โคนสอบเรียว ขอบ เรียบ แผ่นใบค่อนข้างหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนสีเขียว เข้มเป็นมันวาว ด้านล่างสีอ่อนกว่าเล็กน้อย เส้นกลางใบ สีเขียวอ่อนแตกต่างจากสีใบอย่างเห็นได้ชัด เส้นแขนงใบ ข้างละ ๕-๑๑ เส้น ปลายโค้งจดกันเป็นแนวเส้นขอบใน เห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว ๓-๕ มม.
     ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ยอดของกิ่งสั้น อาจแยกแขนงหรือไม่แยกแขนง แต่ละช่อมีดอกน้อย บางครั้งมีเพียง ๑-๒ ดอก ก้านช่อยาวประมาณ ๑ ซม. ใบประดับรูปคล้ายใบหอก ร่วงง่าย ก้านดอกยาวประมาณ ๑ ซม. ดอกตูมรูปคล้ายกระสวย กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูป ใบหอก กว้าง ๒.๕-๔ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. ปลายเรียว แหลม กลีบดอกสีม่วงอมชมพู รูปคล้ายกรวยแกมรูประฆัง เส้นผ่านศูนย์กลางดอกประมาณ ๖ ซม. โคนเชื่อมติดกัน เป็นหลอด กว้างและยาวประมาณ ๑ ซม. ด้านนอกมีขน ประปราย ด้านในมีรยางค์สีเดียวกับสีดอก ๕ อัน เรียง เป็นวงที่กึ่งกลางหลอด รยางค์รูปแถบแกมรูปใบหอก ยาว ๑.๒-๑.๕ ซม. ปลายโค้งอยู่เหนือเส้าเกสร ปลาย หลอดกลีบดอกแยกเป็น ๕ แฉก ซ้อนเวียนไปทางขวา แต่ละแฉกรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้างประมาณ ๑.๕ ซม. ยาวประมาณ ๓ ซม. ปลายแหลมถึงมนแหลม ซีกหนึ่ง ของแฉกกลีบด้านในและด้านนอกมีรอยย่นตื้น อีกซีกหนึ่ง เรียบ เกสรเพศผู้ ๕ เกสร อยู่ชิดกันคล้ายเส้าเกสรทรงพุ่ม ก้านชูอับเรณูอวบ ยาวประมาณ ๔ มม. ปลายสอบเรียว โค้งมาชิดกันคลุมยอดเกสรเพศเมีย กลุ่มเรณูเป็นกลุ่ม เล็ก ๆ จำนวนมากอยู่บนแผ่นใสสีน้ำตาลอ่อน รูปขอบขนาน แกมรูปรี ยาวประมาณ ๒ มม. โคนสอบเป็นก้านสั้น ๆ และเป็นปุ่มเหนียว รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๒ รังไข่ แยกจากกันเป็นอิสระ แต่ละรังไข่มี ๑ ช่อง มีออวุลจำนวน มาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นเชื่อมติดกัน ยอดเกสรเพศ เมียทรงรูปไข่หรือรูปทรงค่อนข้างกลม กว้างและยาว ประมาณ ๒ มม.

 

 

 

 

 


     ผลแบบผลแห้งแตกแนวเดียว ออกเป็นคู่ กาง ออกจากกันในแนวระนาบ แต่ละผลรูปคล้ายกระสวย กว้าง ๒.๕-๓ ซม. ยาว ๖-๘ ซม. ด้านบนค่อนข้างแบนราบ ขอบมีสัน ด้านล่างโค้งนูน มีสันและร่องตื้นห่าง ๆ ปลาย ผลแหลม โคนตัด เปลือกผลค่อนข้างหนาและแข็ง เมล็ด ค่อนข้างแบน รูปขอบขนานแกมรูปไข่ กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๔-๖ มม. ปลายด้านหนึ่งมีขนเป็นพู่สีนวลหรือสี น้ำตาลอ่อน ยาว ๓-๔ ซม.
     ดาวประดับเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่น กำเนิดในมาดากัสการ์ นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป ในเขตร้อน.

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดาวประดับ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Cryptostegia grandiflora R. Br.
ชื่อสกุล
Cryptostegia
คำระบุชนิด
grandiflora
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- R. Br.
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- R. Br. ช่วงเวลาคือ (1773-1858)
ชื่ออื่น ๆ
บานบุรีม่วง (กรุงเทพฯ)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ. ดร.อบฉันท์ ไทยทอง
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.