ชื่ออื่น ๆ

คุณหญิงอรุณขาว, ดอนย่าขาว (กลาง)

     ดอนญ่าขาวเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๕ ม. มีขนหรือ ค่อนข้างเกลี้ยง กิ่งมักออกเป็นคู่ตรงข้าม เมื่ออ่อนเป็น สันเหลี่ยม กิ่งแก่ค่อนข้างมน
     ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่แกมรูป ขอบขนาน รูปไข่ หรือรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๔- ๗ ซม. ยาว ๖-๑๔ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนมน ขอบเรียบหรือเป็นคลื่น แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีจางกว่า เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๑๓ เส้น ปลายโค้งจดเส้นถัดไปใกล้ขอบใบ เห็นชัดทาง ด้านล่าง เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๑-๓ ซม. หูใบ ระหว่างก้านใบคล้ายกาบเชื่อมโคนก้าน ยาวประมาณ ๔ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก เรียวแหลม
     ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อกระจุก ออกที่ยอดหรือตามปลายกิ่ง ก้านช่อยาว ๓-๕ ซม. มีขน ใบประดับและใบประดับย่อยเรียวคล้ายเส้นด้าย ร่วงง่าย ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ยาว ประมาณ ๗ มม. มีขน ปลายหลอดแยกเป็น ๕ แฉก มี ๒ ลักษณะ คือ แฉกเรียวยาวใกล้เคียงกับความยาวมาก อับเรณูรูปแถบเรียวเล็ก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียมี ๒ แบบ มีทั้งแบบก้านเรียวยาว และแบบก้านสั้นโผล่ไม่พ้น หลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก

     ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปคล้าย ทรงกระบอก ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. ปลายผลมีกลีบเลี้ยง ติดทน เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     ดอนญ่าขาวเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิด ในฟิลิปปินส์ นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยเป็นไม้ประดับ ได้ทั่วทุกภาค ออกดอกเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบ ปลูกทั่วไปในเขตร้อนชื้น.