ดอกแล่

Iodocephalopsis eberhardtii (Gagnep.) Bunwong et H. Rob.

ไม้ล้มลุกหลายปี มีขนสั้นนุ่มทั่วไป ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีแคบ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงคล้ายช่อเชิงหลั่น ออก ที่ปลายยอด ช่อย่อยแบบช่อกระจุกแน่น รูปทรงคล้ายจาน วงใบประดับรูประฆังกว้าง ดอกย่อยในช่อมีแบบ เดียวเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ดอกสีขาวแกมสีม่วง ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปกรวย มีสันตื้น ๑๐ สัน ที่ปลาย ผลเป็นหลอดรูเล็ก สีขาว มีเมล็ด ๑ เมล็ด


     ดอกแล่เป็นไม้ล้มลุกหลายปี สูง ๒๐-๙๐ ซม. มี เหง้าใต้ดินใหญ่ มักแตกกิ่งกางออกมาก มีขนสั้นนุ่มทั่วไป
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีแคบ กว้าง ๑.๕-๓.๕ ซม. ยาว ๓.๕-๘.๕ ซม. ปลายแหลม โคนสอบแคบเป็นครีบไป ยังก้านใบ ขอบหยักมน เห็นไม่ชัด ด้านบนมีขนยาวห่าง ตามเส้นใบ ด้านล่างมีต่อมเป็นจุด ๆ และมีขนยาวตาม เส้นใบ
     ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงคล้ายช่อเชิงหลั่น ออก ที่ปลายยอด ช่อย่อยแบบช่อกระจุกแน่น รูปทรงคล้าย จาน ก้านช่อย่อยยาว ๐.๕-๓.๕ ซม. วงใบประดับรูประฆัง กว้าง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ มม. สูงประมาณ ๘ มม. ใบประดับเรียงเป็น ๔ ชั้น ซ้อนทับกัน ชั้นนอก มีขนสั้นและมีต่อมเป็นจุด วงนอกรูปสามเหลี่ยม วงในรูป ขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ดอกย่อยในช่อมีแบบเดียว เป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีประมาณ ๒๐ ดอก กลีบเลี้ยงลด รูปเป็นหลอดสั้น กลีบดอกสีขาวแกมสีม่วง ยาวประมาณ ๕ มม. โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายแยกเป็นแฉกลึก ๕ แฉก รูปใบหอก ยาวประมาณ ๓ มม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร อับเรณูเชื่อมติดกันและหุ้ม ก้านยอดเกสรเพศเมีย ปลายอับเรณูแหลม โคนคล้ายติ่งหู มน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอด เกสรเพศเมียสั้นมาก ยอดเกสรเพศเมียสีม่วง แยกเป็น ๒ แฉก ปลายแหลม

 

 

 


     ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปกรวย ยาวประมาณ ๒.๕ มม. มีสันตื้น ๑๐ สัน สีน้ำตาลอ่อน ร่องสีน้ำตาลเข้ม มีต่อมเป็นจุด ที่ปลายผลเป็นหลอดรูเล็ก สีขาว ยาวประมาณ ๑ มม. ร่วงง่าย มีเมล็ด ๑ เมล็ด
     ดอกแล่มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง พบตามไหล่เขาที่เป็นทุ่งหญ้า ชายป่า ดิบเขา ที่สูงจากระดับทะเล ๑,๐๐๐-๑,๕๐๐ ม. ออกดอก เดือนสิงหาคมถึงธันวาคม เป็นผลเดือนกันยายนถึง กุมภาพันธ์ ในต่างประเทศพบที่เวียดนาม.

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดอกแล่
ชื่อวิทยาศาสตร์
Iodocephalopsis eberhardtii (Gagnep.) Bunwong et H. Rob.
ชื่อสกุล
Iodocephalopsis
คำระบุชนิด
eberhardtii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- (Gagnep.)
- Bunwong et H. Rob.
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (Gagnep.) ช่วงเวลาคือ (1866-1952)
- Bunwong ช่วงเวลาคือ (fl. 2009)
- H. Rob. ช่วงเวลาคือ (1932-)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ก่องกานดา ชยามฤต
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.