ดอกนางนวล

Habenaria pantlingiana Kraenzl.

กล้วยไม้ดินล้มลุกหลายปี มีหัวใต้ดินสีน้ำตาลอ่อน ใบเดี่ยว เรียงเวียนถี่บริเวณกลางต้น รูปรีแกมรูปใบหอกหรือ รูปไข่กลับแกมรูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกที่ยอด ดอกสีขาวแกมสีเขียว ทั้งกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ปลายกลีบเป็นเส้นเรียวยาว กลีบปากแยกลึกเป็น ๓ แฉก เดือยกลีบปากเป็นหลอด ยาวใกล้เคียงกับรังไข่


     ดอกนางนวลเป็นกล้วยไม้ดินล้มลุกหลายปี มีหัว ใต้ดินสีน้ำตาลอ่อน รูปทรงค่อนข้างกลมรี ต้นเหนือดิน รวมช่อดอกสูงได้ถึง ๕๐ ซม.
     ใบเดี่ยว มี ๕-๗ ใบ เรียงเวียนถี่บริเวณกลางต้น รูปรีแกมรูปใบหอก หรือรูปไข่กลับแกมรูปใบหอก กว้าง ๒.๕-๔.๘ ซม. ยาว ๗.๕-๑๔ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย โคนสอบเป็นกาบหุ้มลำต้น แผ่นใบ บางคล้ายกระดาษ เส้นใบขนานตามความยาวใบ ๗-๙ เส้น
     ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกที่ยอด ทั้งช่อยาว ๑๐- ๑๕ ซม. ก้านช่อยาวประมาณ ๖ ซม. มีใบประดับที่ก้านช่อ ๒ ใบ รูปไข่ ยาว ๒.๕-๕ ซม. ปลายเรียวแหลม แกนช่อยาว ๔-๙ ซม. ดอกเรียงเวียนค่อนข้างแน่นรอบแกนช่อ มี ๒๐- ๓๐ ดอก ใบประดับย่อยรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง ๓.๔- ๖ มม. ยาว ๑๙-๒๕ ซม. ปลายเรียวแหลมถึงเรียวยาวคล้าย หาง ก้านดอกรวมรังไข่ยาว ๑.๖-๓ ซม. ดอกสีขาวแกม สีเขียว ทั้งกลีบเลี้ยงและกลีบดอกปลายกลีบเป็นเส้นเรียว ยาว กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ รูปไข่หรือรูปไข่แกมรูปใบหอก กลีบ บนสีเขียวอยู่ในแนวตั้ง กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๒.๒-๓ ซม. กลีบด้านข้างสีเขียวแกมสีขาวกางออก กว้าง ๓.๕-๔ มม. ยาว ๒-๓ ซม. กลีบดอก ๓ กลีบ กลีบด้านข้างแยกลึกเป็น ๒ แฉก แต่ละแฉกเรียวเป็นเส้น แฉกที่อยู่ทางด้านหน้ายาว ประมาณ ๑ ซม. แฉกที่อยู่ทางด้านหลังยาว ๑.๔-๑.๗ ซม. กลีบดอกที่เป็นกลีบปากแยกลึกเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉก เรียวเป็นเส้น แฉกกลางกว้าง ๐.๓-๐.๔ มม. ยาว ๑.๘-๒.๘ ซม. แฉกข้างกว้าง ๐.๓-๐.๔ มม. ยาว ๑.๔-๒.๘ ซม. เดือยกลีบปากเป็นหลอด ยาวประมาณ ๒ ซม. เส้าเกสรสีเหลือง อมส้ม ยาวประมาณ ๒ มม. อับเรณูมี ๒ พู แต่ละพูรูป คล้ายกระบอง โค้งเล็กน้อย ยาวประมาณ ๔.๕ มม. แตก ตามยาวกลุ่มเรณูรูปทรงรี ยาวประมาณ ๒ มม. ประกอบ ช่อดอกเห็นปลายกลีบเลี้ยงและกลีบดอก เป็นเส้นเรียวยาว ด้วยกลุ่มเรณูย่อยจำนวนมาก ก้านกลุ่มเรณูยาวประมาณ ๒ มม. ปุ่มเหนียวรูปเกือบกลม รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ รูปทรง กระบอก กว้าง ๒.๕-๓ มม. ยาว ๑.๑-๒.๕ ซม. มี ๑ ช่อง มีออวุลจำนวนมาก ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ ยอด แต่ละยอดลักษณะคล้ายกระบอง อยู่ในแนวระนาบ

 


     ผล ยังไม่มีข้อมูล
     ดอกนางนวลมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศ ไทยทางภาคเหนือ พบขึ้นตามทุ่งหญ้า ที่สูงจากระดับ ทะเล ๑,๕๐๐-๒,๐๐๐ ม. ออกดอกเดือนกรกฎาคมถึง สิงหาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เนปาล จีนตอนใต้ เวียดนาม และญี่ปุ่นตอนใต้.

 

 

 

 

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ดอกนางนวล
ชื่อวิทยาศาสตร์
Habenaria pantlingiana Kraenzl.
ชื่อสกุล
Habenaria
คำระบุชนิด
pantlingiana
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Kraenzl.
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Kraenzl. ช่วงเวลาคือ (1847-1934)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ. ดร.อบฉันท์ ไทยทอง
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.