ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่หรือรูปหัวใจถึงรูปไข่กลับ ดอกแยกเพศร่วมต้นร่วมช่อ ช่อดอกแบบ ช่อกระจุกแยกแขนงคล้ายช่อกระจะ ออกที่ปลายยอด ดอกเพศผู้มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ ๕ กลีบหรือ ไร้กลีบดอก กลีบเลี้ยงสีขาวนวล ดอกเพศเมียไม่มีกลีบดอก กลีบเลี้ยงสีเขียวถึงสีเหลืองอ่อน ขอบเป็นชายครุย ผลแบบผลแห้งแตก มี ๓ พู ทรงรูปไข่ มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม มีลายคล้ายหินอ่อน มีจุกขั้ว
ดอกครุยเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๒ ม.
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่หรือรูปหัวใจถึงรูปไข่กลับ กว้าง ๑.๓-๙.๕ ซม. ยาว ๒.๖-๙.๕ ซม. ปลายเรียวแหลม ถึงยาวคล้ายหาง โคนกลมหรือเว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๗ เส้น ออกจากโคนใบ ๒ เส้น พบน้อยที่มี ๔ เส้น เส้นแขนงใบ เชื่อมกันใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๐.๕-๗ มม.
ดอกแยกเพศร่วมต้นร่วมช่อ ช่อดอกแบบช่อ กระจุกแยกแขนงคล้ายช่อกระจะ ออกที่ปลายยอด ช่อ ดอกยาวได้ถึง ๗ ซม. แกนกลางช่อสีเขียว ช่อย่อยเพศผู้ อยู่ทางปลายช่อ แต่ละช่อมีประมาณ ๑๐ ดอก แต่ละข้อมี ๑-๕ ดอก ช่อย่อยเพศเมียอยู่ทางโคนช่อ มีได้ถึง ๕ ดอก หรือมีช่อย่อยที่มีทั้งดอกเพศผู้และดอกเพศเมีย ดอกเพศ ผู้ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๔-๔.๕ มม. มีกลีบเลี้ยงยาวกว่า กลีบดอก ก้านดอกยาว ๐.๕-๒ ซม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ สีขาวนวล รูปไข่ เรียงซ้อนเหลื่อมกัน กลีบดอก ๕ กลีบ กว้าง ๑.๒-๓.๘ มม. ยาว ๑-๒.๘ มม. หรือไร้กลีบดอก จานฐานดอกจักเป็น ๕ พู กว้าง ๐.๓-๐.๘ มม. ยาว ๐.๗- ๒ มม. เกสรเพศผู้ ๑๕-๕๐ เกสร แยกกัน สีขาวถึงสี เหลืองอ่อน เกสรเพศเมียเป็นหมันหรือไม่มี ดอกเพศเมีย มีเส้นผ่ า นศูนย์กลาง ๐.๕-๑.๕ ซม. ก้านดอกยาวได้ถึง ๑.๓ ซม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ สีเขียวถึงสีเหลืองอ่อน รูปไข่ กว้าง ๒.๘-๔ มม. ยาว ๔-๘.๕ มม. ขอบเป็นชายครุย ปลาย มีต่อม เรียงเป็น ๑ หรือ ๒ แถว ไม่มีกลีบดอก จานฐานดอก เป็นวงแหวน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ กว้าง ๑.๗- ๒ มม. ยาว ๑.๒-๒ มม. มี ๓ ช่อง พบน้อยที่มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๓ แขนง แต่ละแขนงแยกเป็น ๒ แฉก
ผลแบบผลแห้งแตก มี ๓ พู ทรงรูปไข่ กว้าง ๐.๘-๑ ซม. ยาว ๑.๑-๑.๓ ซม. เกลี้ยง สีเขียวเข้ม มีกลีบ เลี้ยงติดทน กว้าง ๐.๘-๑ ซม. ยาว ๑.๒-๑.๕ ซม. ชายครุย ยาวได้ถึง ๔.๒ มม. เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๕.๕-๖ มม. ยาว ๖-๗ มม. หนา ๔.๕-๕ มม. มีลายคล้าย หินอ่อน มีจุกขั้ว
ดอกครุยมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวัน ตกเฉียงใต้ ภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงใต้ พบตาม ป่ารุ่นหรือชายป่าดิบแล้ง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึง ประมาณ ๒๕๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ใน ต่างประเทศพบที่จีนตอนใต้ กัมพูชา เวียดนาม ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย
ประโยชน์ ในฟิลิปปินส์ใช้เมล็ดหมักทำเครื่องดื่ม.