ซางจิง

Nageia motleyi (Parl.) de Laub.

ชื่ออื่น ๆ
ซางจีน, พญาไม้, รายอกายู (นราธิวาส)
ไม้ต้นประเภทพืชเมล็ดเปลือย กิ่งอ่อนมักเป็นสันสี่เหลี่ยมตามยาว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉากรูปรี รูปรีแกมรูปใบหอก หรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง สตรอบิลัสแยกเพศอยู่ต่างต้น ออกเดี่ยวหรือเป็นกระจุกตามซอกใบ เมล็ดทรงรูปไข่หรือรูปทรงกลม สีน้ำตาลเป็นมันส่วนที่ติดกับเมล็ดอวบนุ่มและขยายใหญ่ขึ้นเป็นแท่งรูปกรวยหรือคล้ายรูปทรงกระบอก

ซางจิงเป็นไม้ต้นประเภทพืชเมล็ดเปลือย สูงได้ถึง ๔๐ ม. เส้นรอบวงยาวได้ถึง ๑.๕ ม. ลำต้นเปลาตรง เปลือกเรียบ มักแตกเป็นสะเก็ดสีน้ำตาล เรือนยอดคล้ายรูปกรวยคว่ำ มีกิ่งก้านค่อนข้างหนาแน่น กิ่งอ่อนสีเหลืองอ่อน ผิวเกลี้ยง และมักเป็นสันสี่เหลี่ยมตามยาว กิ่งมักออกตรงข้ามเป็นคู่และสลับทิศทาง โคนลำต้นมักมีรากค้ำยันและมีพูพอนต่ำ

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปรี รูปรี แกมรูปใบหอก หรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๔.๕ ซม. ยาว ๔-๙ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนสอบแคบถึงค่อนข้างมน ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวเกลี้ยงเป็นมัน ไม่มีเส้นกลางใบ เส้นใบจำนวนมาก เรียงถี่และขนานกันจากโคนไปสู่ปลาย ก้านใบสั้น ค่อนข้างแบน ยาวประมาณ ๕ มม. เมื่อแห้งสีเหลือง สีส้ม หรือสีแสด

 สตรอบิลัสแยกเพศอยู่ต่างต้น ออกเดี่ยวหรือเป็นกระจุกตามซอกใบ สตรอบิลัสเพศผู้ออกรวมเป็นช่อคล้ายช่อหางกระรอกสั้น ๆ มีกาบหรือเกล็ดมากแต่ละกาบมีเกสรเพศผู้ ๑ คู่ สตรอบิลัสเพศเมียออกเดี่ยว รูปทรงกลมเล็ก มีกาบหรือเกล็ดรองรับ แต่ละกาบมีออวุล ๑ เม็ด ติดอยู่บนฐานรูปกรวยที่อวบนุ่มฐานนี่จะขยายตัวขึ้นเพื่อรองรับเมล็ดเปลือย

 เมล็ดทรงรูปไข่หรือรูปทรงกลม กว้างและยาวประมาณ ๑ ซม. เปลือกแข็ง สีน้ำตาลเป็นมัน ส่วนที่ติดกับเมล็ดอวบนุ่มและขยายใหญ่ขึ้นเป็นแท่งรูปกรวยหรือคล้ายรูปทรงกระบอก กว้างประมาณ ๕ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. และอยู่บนก้านเรียวเล็กที่ยาวประมาณ ๑.๕ ซม.

 ซางจิงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามป่าพรุหรือชายป่าพรุ และป่าชายหาด ที่สูงจากระดับทะเลไม่เกิน ๓๐ ม. ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ซางจิง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Nageia motleyi (Parl.) de Laub.
ชื่อสกุล
Nageia
คำระบุชนิด
motleyi
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Parlatore, Filippo
- de Laubenfels, David John
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Parlatore, Filippo (1816-1877)
- de Laubenfels, David John (1925-)
ชื่ออื่น ๆ
ซางจีน, พญาไม้, รายอกายู (นราธิวาส)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.จำลอง เพ็งคล้าย