ชื่ออื่น ๆ

ดันหมี, แร้ว, หันต้น (ใต้)

ช้าเงาะผีเป็นไม้พุ่มถึงไม้ต้น สูง ๑๐-๑๘ ม. มีขน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ถึงรูปรี กว้าง ๒.๗-๙.๒ ซม. ยาว ๗.๕-๒๔ ซม. ขอบเรียบ ปลายแหลมและยื่นยาวคล้ายหาง โคนมนหรือเว้าตื้น มักเป็นแบบก้นปิดที่มีก้านใบอยู่ใต้แผ่นใบลึกเข้ามาจากขอบโคนใบประมาณ ๒ มม. แผ่นใบด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนตามเส้นใบและซอกเส้นแขนงใบ เส้นโคนใบหรือใกล้โคนใบ ๓-๕ เส้น เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๗ เส้น ก้านใบยาว ๒.๓-๙ ซม. หูใบรูปไข่ โคนโค้งคล้ายเคียว กว้าง ๐.๘-๔ มม. ยาว ๔-๘.๓ มม. ร่วงง่าย

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อกระจะออกตามซอกใบ บางซอกอาจพบ ๒ ช่อ ช่อยาวได้ ถึง ๑ ซม. ไม่มีกลีบดอก ช่อดอกเพศผู้มี ๑-๖ ดอก ใบประดับรูปไข่ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๑.๕-๔ มม. ดอกสีขาวถึงสีเหลืองอ่อน เมื่อบานเส้นผ่านศูนย์กลางดอก ๕-๗.๕ มม. ก้านดอกยาว ๕-๖.๕ มม. กลีบเลี้ยง ๓-๔ กลีบ กว้าง ๒.๘-๓.๕ มม. ยาว ๔.๒-๕ มม. เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูสีขาว ยาวประมาณ ๑.๕ มม. อับเรณูสีเหลืองอ่อนหรือสีนวลยาวประมาณ ๐.๔ มม. ช่อดอกเพศเมียมีดอกเดียวที่ปลายก้านช่อ ใบประดับจำนวนมาก รูปไข่ กว้างประมาณ ๑ มม. ยาวประมาณ ๔ มม. ดอกสีเหลืองอ่อน เมื่อบานเส้นผ่านศูนย์กลางดอกประมาณ ๑.๒ ซม. ก้านดอกยาวประมาณ ๐.๗ มม. กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ กว้าง ๑.๓-๒.๓ มม. ยาว ๖-๘.๓ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนยาวคล้ายหนามนุ่มหนาแน่น มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมาก ยาวประมาณ ๑ มม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๓ แฉก ยาว ๑.๓-๒.๒ ซม.

 ผลแบบผลแห้งแตก สีเขียวอ่อน รูปทรงรีหรือค่อนข้างกลม กว้าง ๑.๒-๑.๔ ซม. ยาว ๑.๘-๒.๕ ซม. มีขนยาวคล้ายหนามนุ่มหนาแน่น ยาวได้ถึง ๙ มม. มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๐.๘-๑ ซม. ยาว ๐.๙-๑.๒ ซม.

 ช้าเงาะผีมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามชายป่า ริมลำธาร ป่าโปร่ง และป่าดิบ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๔๕๐ ม. ในต่างประเทศพบที่เมียนมา มาเลเซีย และอินโดนีเซีย.