ชุมแสงเกาะช้าง

Xanthophyllum geesinkii Meijden

ไม้ต้น ตาข้างเกลี้ยงหรือมีขนสั้นประปราย ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีถึงรูปใบหอก แผ่นใบด้านล่างมักเป็นคราบสีขาวและมีต่อมเล็ก ๆ สีขาว ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่งดอกเมื่อแรกบานสีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองถึงสีเหลืองอมส้ม กลีบดอกรูปช้อน ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม สีเขียว มีนวลเล็กน้อย มีขนประปราย เมล็ดรูปค่อนข้างกลม มี ๑-๒ เมล็ด

ชุมแสงเกาะช้างเป็นไม้ต้น สูง ๑๐-๑๕ ม. ตาข้างเกลี้ยงหรือมีขนสั้นประปราย

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง ๒.๔-๓.๗ ซม. ยาว ๖.๕-๑๐.๑ ซม. ปลายเรียวแหลมโคนแหลมหรือสอบเรียว ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อยบางครั้งอาจพบม้วนงอเข้าบริเวณโคน แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างมักเป็นคราบสีขาวและมีต่อมเล็ก ๆ สีขาว บางครั้งมีต่อม ๑ คู่บริเวณโคนใบเส้นกลางใบมักเป็นสันคมทางด้านบน เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๘ เส้น ปลายเส้นโค้งเชื่อมต่อกันใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นชัดทางด้านล่างก้านใบยาว ๑-๑.๗ ซม. ใบแห้งสีน้ำตาลออกสีเหลือง

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่ง กว้าง ๑.๕-๑๐ ซม. ยาว ๖.๕-๑๗ ซม. ก้านช่อยาว ๑-๓.๕ ซม. เมื่ออ่อนมีขนสั้นนุ่มเมื่อแก่ค่อนข้างเกลี้ยง กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปไข่เรียงเป็น ๒ ชั้น ชั้นนอก ๓ กลีบ ยาว ๒-๒.๗ มม. ชั้นใน ๒ กลีบ ยาว ๓-๓.๗ มม. กลีบดอก ๕ กลีบ เมื่อแรกบานสีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองถึงสีเหลืองอมส้ม รูปช้อน กลีบคู่บนยาว ๕.๕-๗.๕ มม. มีขนปกคลุมบริเวณโคนกลีบด้านใน กลีบคู่ข้างยาว ๖.๕-๗.๕ มม. มีขนปกคลุมบริเวณโคนกลีบด้านใน และกลีบล่างยาว ๕.๕-๖.๕ มม. มีขนปกคลุมบริเวณโคนกลีบด้านในและเส้นกลางกลีบด้านนอก เกสรเพศผู้ ๘ เกสร ยาวประมาณ ๖.๕ มม. ติดที่โคนกลีบดอกก้านรังไข่สั้นมาก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๖ มม. มีขนหนาแน่น มี ๑ ช่อง ออวุลประมาณ ๔ เม็ด

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒ ซม. สีเขียว มีนวลเล็กน้อยมีขนประปราย เมล็ดรูปค่อนข้างกลม มี ๑-๒ เมล็ด

 ชุมแสงเกาะช้างมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงใต้พบตามป่าดิบชื้น ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๒๐๐ ม. ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ เป็นผลเดือนพฤษภาคม ในต่างประเทศพบที่ลาว.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชุมแสงเกาะช้าง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Xanthophyllum geesinkii Meijden
ชื่อสกุล
Xanthophyllum
คำระบุชนิด
geesinkii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- van der Meijden, Ruud
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1945-2007)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาวนันทวรรณ สุปันตี