ชื่ออื่น ๆ

ชีอดเพล (ใต้); แดงนา (ประจวบคีรีขันธ์)

ชีขาดเพลเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๔๐ ม. เส้นรอบวงยาวได้ถึง ๓ ม. เปลือกสีเทา เรียบ แตกเป็นแผ่นสี่เหลี่ยม หรือแตกเป็นแผ่นห้อยลงที่ส่วนบนของลำต้น เปลือกในสีน้ำตาลแดงหรือสีม่วง เนื้อไม้แข็ง สีน้ำตาลแดง กิ่งเรียวยาว มีช่องอากาศ

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานแกมรูปใบหอกถึงรูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๗-๑๔ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนรูปลิ่มขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน ด้านล่างเกลี้ยง เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๑๐ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห ก้านใบยาว ๐.๕-๑.๘ ซม. ที่ปลายก้านใกล้โคนใบมีต่อมขนาดเล็ก ๒ ต่อมหูใบอยู่ในซอกก้านใบ รูปใบหอก ยาว ๐.๕-๑ ซม. ปลายแหลม ร่วงง่าย มีขนประปราย

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง กว้าง ๖-๑๒ ซม. ยาว ๕-๑๓ ซม. ก้านดอกยาว ๒-๘ มม. ใบประดับรูปไข่ถึงรูปใบหอกร่วงง่าย กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๑.๕-๓ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปรีถึงรูปกลมกว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๔-๕ มม. กลีบดอกสีขาวอมชมพู มี ๕ กลีบ รูปขอบขนาน กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๕-๗ มม. เกสรเพศผู้ ๒๕-๓๐ เกสร อับเรณูติดที่ฐาน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนยาวคล้ายเส้นไหมหนาแน่น มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติดด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยง

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงรีถึงรูปทรงรีแกมรูปขอบขนาน กว้างประมาณ ๒ ซม. ยาว ๒.๕-๔ ซม. ผลสุกสีดำอมม่วง ผนังผลชั้นนอกบางชั้นกลางแข็ง ชั้นในบางและมีขนคล้ายขนแกะสีน้ำตาล เมล็ดมักมีเพียง ๑ เมล็ด

 ชีขาดเพลมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบขึ้นตามบริเวณหน้าผาหินและเขาหินใกล้ชายฝั่ง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑๓๐ ม. ออกดอกเดือนมีนาคมถึงเมษายนเป็นผลเดือนพฤษภาคม ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย อินโดนีเซีย เกาะนิวกินี หมู่เกาะแคโรไลน์ หมู่เกาะโซโลมอน และในเขตร้อนของออสเตรเลีย

 ประโยชน์ ผลรับประทานได้.