ชื่ออื่น ๆ

ฝรั่งน้ำ (ใต้); มะซามุด (น่าน); มะน้ำหอม (เหนือ); มะห้าคอกลอก (แม่ฮ่องสอน); ยามู่ปะนาว่า (มลายู-ยะลา

ชมพู่น้ำดอกไม้เป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๐ ม.กิ่งเรียว แบนหรือเป็นเหลี่ยม เปลือกเรียบ สีเทาอมขาวหรือสีน้ำตาล

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๔.๕ ซม. ยาว ๑๒-๑๗.๕ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบค่อนข้างหนา เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ด้านบนสีเขียวเข้มค่อนข้างเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่า เส้นกลางใบเป็นร่องตื้นทางด้านบน เส้นแขนงใบข้างละ ๑๑-๑๔ เส้น เส้นขอบในข้างละ ๒ เส้น ก้านใบยาว ๐.๗-๑.๔ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามปลายกิ่ง ยาวได้ถึง ๖ ซม. แต่ละช่อมีดอก ๓-๘ ดอก พบน้อยที่มี ๑ ดอก

ก้านช่อยาว ๓-๕ ซม. แกนช่อรูปทรงกระบอกก้านดอกยาว ๐.๓-๑.๓ ซม. ดอกสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน ฐานดอกรูปถ้วย ปลายผายคล้ายปากแตร ยาว ๑.๒-๑.๔ ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกับฐานดอกปลายแยกเป็น ๔ แฉก แต่ละแฉกรูปครึ่งวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๘ มม. ขอบบางใส กลีบดอก ๔ กลีบ แยกกันเป็นอิสระ รูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑.๕-๑.๗ ซม. โคนหนา แผ่นกลีบมีต่อมจำนวนมาก เกสรเพศผู้จำนวนมาก แยกกันเป็นอิสระ เกสรรอบนอกยาวกว่ารอบใน อับเรณูรูปขอบขนานแกมรูปรี ยาวประมาณ ๑ มม. ก้านชูอับเรณูเรียว สีขาวหรือสีเหลืองอ่อน รอบนอกยาว ๓-๓.๗ ซม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว ยาว ๔-๔.๕ ซม. ยื่นเหนือกลุ่มเกสรเพศผู้ ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด สุกสีเหลืองอ่อนหรือสีเขียวอ่อนอมเหลืองมีกลิ่นหอม รูปทรงกลมแป้นหรือค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓.๕-๕ ซม. ปลายผลมีกลีบเลี้ยงและก้านยอดเกสรเพศเมียติดทน เมล็ดรูปคล้ายผล มี ๑ เมล็ด พบน้อยที่มี ๓ เมล็ด

 ชมพู่น้ำดอกไม้มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคมาเลเซีย ปลูกเป็นไม้ผลทั่วไปในเขตร้อน มีการปลูกตามบ้านหรือในสวนทั่วทุกภาคของประเทศไทย

 ประโยชน์ ผลสุกรสหวาน มีกลิ่นหอม รับประทานได้.