จิงจ้อขนแดง

Bonamia semidigyna (Roxb.) Hallier f.

ชื่ออื่น ๆ
ฝนแสนห่า (ชุมพร)
ไม้เลื้อยล้มลุก ลำต้นพันเลื้อย ทุกส่วนมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแดงหนาแน่น ใบเดี่ยวเรียงเวียน รูปไข่หรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่ ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบ ดอกสีขาว ผลแบบผลแห้งแตก ทรงรูปไข่หรือรูปค่อนข้างกลม มี ๔ เมล็ด สีดำ เกลี้ยง

จิงจ้อขนแดงเป็นไม้เลื้อยล้มลุก ลำต้นพันเลื้อยทุกส่วนมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแดงหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่หรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่ กว้าง ๒.๕-๑๐ ซม. ยาว ๔-๑๕ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนเว้ารูปหัวใจ ขอบเรียบ แผ่นใบมีขนสั้นหนานุ่มสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแดงทั้ง ๒ ด้าน โดยเฉพาะด้านล่างหนาแน่นกว่าด้านบน เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๗ เส้น ก้านใบยาว ๑-๖ ซม. มีขนเช่นเดียวกับลำต้นและใบ

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบ มี ๓-๕ ดอก ก้านช่อดอกและก้านดอกมีขนสั้นหนานุ่ม ก้านช่อดอกยาว ๓-๑๔ ซม. ก้านดอกยาว ๐.๔-๑.๕ ซม. ใบประดับรูปรี ยาว ๐.๒-๒ ซม. มีขน ดอกสีขาว กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กว้างประมาณ ๕ มม. ยาว ๘-๙ มม. กลีบนอก ๒ กลีบ รูปไข่หรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายแหลมหรือเรียวแหลม ด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม สีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแดง กลีบใน ๓ กลีบ รูปไข่ ปลายแหลมหรือเรียวแหลม ขอบกลีบบางและแห้ง กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูปกรวย ยาว ๓-๕ ซม. ปลายผายกว้างออก เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๓.๕ ซม. ปลายสุดเว้าเป็นแฉกตื้น ๕ แฉก ด้านนอกแถบกลางกลีบมีขนยาวประปราย เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ยาวไม่เท่ากัน อยู่ภายในหลอดกลีบดอก เชื่อมติดกับโคนหลอดโคนก้านชูอับเรณูกว้างกว่าปลาย มีขนยาวประปรายจานฐานดอกเล็ก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ มีขนมี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย โคนมีขน ปลายแยกเป็น ๒ แฉก อยู่ภายในหลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมีย ๒ ยอด รูปค่อนข้างกลมแบบก้นปิด

 ผลแบบผลแห้งแตก ทรงรูปไข่หรือรูปค่อนข้างกลม ยาว ๑-๒ ซม. มีขนที่ปลาย มี ๔ เมล็ด ยาวประมาณ ๖ มม. สีดำ เกลี้ยง

 จิงจ้อขนแดงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้พบเลื้อยพันตามต้นไม้หรือไม้พุ่มในป่าละเมาะและป่าดิบที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงกุมภาพันธ์ ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จิงจ้อขนแดง
ชื่อวิทยาศาสตร์
Bonamia semidigyna (Roxb.) Hallier f.
ชื่อสกุล
Bonamia
คำระบุชนิด
semidigyna
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Roxburgh, William
- Hallier, Hans(Johannes) Gottfried
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Roxburgh, William (1751-1815)
- Hallier, Hans(Johannes) Gottfried (1868-1932)
ชื่ออื่น ๆ
ฝนแสนห่า (ชุมพร)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ.บุศบรรณ ณ สงขลา