จิงจาบ

Miliusa mollis Pierre var. mollis

ชื่ออื่น ๆ
คู่ขน (สระบุรี)
ไม้พุ่ม เปลือกเรียบ สีน้ำตาลปนดำ กิ่งอ่อนมีขนสั้นหนาแน่น ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน ด้านล่างมีขนนุ่ม ดอกเดี่ยวออกตามซอกใบ สีเหลืองอ่อน ผลแบบผลกลุ่ม ผลย่อยแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมเปลือกบาง สุกสีม่วงหรือสีดำ มี ๑ เมล็ด รูปทรงกลมมีร่องรอบเมล็ดตามยาว

จิงจาบเป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๒ ม. เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๔ ซม. เปลือกเรียบ สีน้ำตาลปนดำ แตกกิ่งเป็นพุ่มกลม โปร่ง กิ่งอ่อนมีขนสั้นหนาแน่น กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง

 ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๓.๕ ซม. ยาว ๕-๘ ซม. ปลายแหลม โคนมน เบี้ยว ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนค่อนข้างเกลี้ยง ด้านล่างมีขนนุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ ๑๐-๑๓ เส้น เป็นร่องตื้นทางด้านบนและเป็นสันนูนทางด้านล่างปลายเส้นโค้งจดกันก่อนถึงขอบใบประมาณ ๒ มม. ก้านใบยาวประมาณ ๑ มม. มีขนหนาแน่น

 ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ก้านดอกเรียว ยาว ๑-๑.๔ ซม. มีขนนุ่ม มีใบประดับ ๒ ใบ ติดที่โคนและกลางก้านดอก รูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๗ มม. กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ รูป


สามเหลี่ยม กว้างและยาว ๑.๕-๒ มม. ขอบมีขน กลีบดอก ๖ กลีบ เรียงเป็น ๒ ชั้น ชั้นละ ๓ กลีบ สีเหลืองอ่อน กลีบชั้นนอกแผ่กางออกเมื่อบาน รูปไข่ กว้างประมาณ ๑.๓ มม. ยาวประมาณ ๑.๖ มม. ด้านนอกและขอบกลีบมีขนนุ่ม ด้านในเกลี้ยง กลีบชั้นในรูปค่อนข้างกลม กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๒-๓ มม. เกสรเพศผู้ ๘-๙ เกสร ยาวประมาณ ๐.๕ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีประมาณ ๑๐ รังไข่ แยกจากกันเป็นอิสระ แต่ละรังไข่รูปไข่กลับ ยาวประมาณ ๑ มม. มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมาก ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มกลม

 ผลแบบผลกลุ่ม ก้านช่อผลยาว ๑-๑.๓ ซม. มีขนสั้น ผลย่อยแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด มี ๒-๑๐ ผล ก้านผลย่อยยาว ๒.๕-๓ มม. ผลย่อยรูปทรงกลมเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม. เปลือกบาง เรียบสุกสีม่วงหรือสีดำ มี ๑ เมล็ด รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๖-๗ มม. มีร่องรอบเมล็ดตามยาว

 จิงจาบมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบชื้นและป่าดิบแล้ง ที่สูงจากระดับทะเล ๑๐๐-๔๐๐ ม. ออกดอกเดือนพฤศจิกายนถึงเมษายนเป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม ในต่างประเทศพบที่ภูมิภาคอินโดจีน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จิงจาบ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Miliusa mollis Pierre var. mollis
ชื่อสกุล
Miliusa
คำระบุชนิด
mollis
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Pierre, Jean Baptiste Louis
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. mollis
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- -
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1833-1905)
ชื่ออื่น ๆ
คู่ขน (สระบุรี)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น