ชื่ออื่น ๆ

คางแมว, ปูผ้า (ลำปาง); มันไก่, มันพร้าว, มันหมู (เหนือ); หมูหมัน (เชียงราย)

จันมันเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๒๐ ม. กิ่งอ่อนเป็นสี่เหลี่ยม มีขนสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมเทาประปรายถึงหนาแน่น มีช่องอากาศกระจายทั่วไป กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่ รูปไข่ แกมรูปรี หรือรูปรี กว้าง ๔-๑๐ ซม. ยาว ๖-๑๕ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่ม มนกลม หรือรูปหัวใจ มักเบี้ยวเล็กน้อย ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนมีขนประปรายถึงหนาแน่นด้านล่างมีขนหนาแน่นกว่าและมีต่อมขนาดเล็กสีน้ำตาลกระจายทั่วไป เส้นกลางใบนูนเล็กน้อยทางด้านบน นูนเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๑๒ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห ทั้งเส้นแขนงใบและเส้นใบย่อยเห็นชัดเจนทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๑.๕-๓ ซม. ด้านบนเรียบหรือเป็นร่องตื้น ๆ มีขนสีน้ำตาลแดงหนาแน่น

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนงคล้ายช่อเชิงหลั่น ออกตามปลายกิ่ง ยาว ๔-๑๕ ซม. ก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก ยาว ๑-๔ ซม. ก้านและแกนช่อมีต่อมขนาดเล็กสีน้ำตาลหนาแน่น ดอกเล็ก มีจำนวนมาก สีขาวหรือสีขาวอมเขียว ก้านดอกยาว ๑-๕ มม. ใบประดับรูปไข่ รูปแถบ หรือรูปแถบแกมรูปใบหอก ยาวได้ถึง ๑ ซม. ใบประดับย่อยรูปแถบหรือรูปแถบแกมรูปใบหอก ยาว ๑-๑.๕ มม. ทั้งใบประดับและใบประดับย่อยร่วงง่าย กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาว ๑.๕-๒ มม. ปลายแยกเป็นแฉกเล็ก ๆ ๕ แฉก ขนาดเกือบเท่ากัน แฉกรูปไข่หรือรูปสามเหลี่ยมแกมรูปไข่ปลายแหลมหรือมน มีขนสั้นนุ่มและต่อมขนาดเล็กสีน้ำตาลทั้ง ๒ ด้าน กลีบดอกรูปปากเปิด ยาว ๒.๕-๕ มม. โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูประฆังแคบ ปลายแยกเป็น ๔ แฉก แฉกบน ๑ แฉก รูปกลมหรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน มีขนาดใหญ่สุด ปลายมนหรือเว้าตื้น แฉกล่าง ๓ แฉก รูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ ปลายมนด้านนอกหลอดและแฉกกลีบดอกมีขนสั้นประปราย คอหลอดกลีบดอกมีขนอุยสีขาวหนาแน่น เกสรเพศผู้ ๔ เกสร ยาวไม่เท่ากัน โผล่พ้นหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูเรียวยาว อับเรณูรูปไข่ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่กลับหรือรูปค่อนข้างกลม เกลี้ยงหรือมีขนและมีต่อมสีเหลืองประปราย มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียเป็นแฉกสั้น ๆ ๒ แฉก

 ผลคล้ายผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่หรือรูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๖ มม. สุกสีม่วงดำมีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดขนาดเล็ก มี ๔ เมล็ด

 จันมันมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง