ง้าย

Rhodamnia kerrii J. Parn. et NicLugh.

ชื่ออื่น ๆ
ปุ้ย (ตะวันออก)
ไม้พุ่ม ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่ รูปรี หรือรูปไข่กลับแกมรูปรี เส้นโคนใบ ๓ เส้น แผ่นใบด้านล่างเมื่อแห้งสีขาวอมเหลือง ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ ดอกสีขาวหรือสีขาวอมเหลือง ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปค่อนข้างกลม ปลายผลมีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดรูปค่อนข้างกลมหรือเป็นสันเหลี่ยม สีน้ำตาลคล้ำ

ง้ายเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๒ ม. เปลือกสีน้ำตาลอ่อน แตกเป็นแผ่นสะเก็ดเล็ก ๆ ห้อยลง

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่ รูปรีหรือรูปไข่กลับแกมรูปรี กว้าง ๑-๒ ซม. ยาว ๒-๓ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือหยักคอดเป็นติ่งแหลม โคนสอบหรือมน ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน เมื่อแห้งสีออกน้ำตาลแดง ด้านล่างมีขนสั้นประปรายหรืออาจเกลี้ยง สีขาวอมเหลืองเมื่อแห้งเส้นโคนใบ ๓ เส้น ด้านบนเป็นร่องและด้านล่างนูนเป็นสันคม เส้นแขนงใบค่อนข้างขนานกัน ข้างละประมาณ ๑๐ เส้น มีเส้นขอบในซึ่งอยู่ถัดจากขอบใบเข้ามา ประมาณ ๐.๕ มม. เห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบเรียวยาวประมาณ ๕ มม. มีขนสั้นสีเทาค่อนข้างหนาแน่น

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก กระจุกละ ๑-๒ ดอก


ออกตามซอกใบ ช่อตั้ง ก้านช่อยาวไม่เกิน ๕ มม. หรืออาจเห็นไม่ชัด มีขนสั้นสีเทา ก้านดอกยาว ๑-๑.๕ ซม. มีขน กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ยาวประมาณ ๕ มม. ปลายแยกเป็น ๔ แฉก ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายมน ด้านนอกมีขนสั้นสีทองค่อนข้างหนาแน่น กลีบดอก ๔ กลีบ สีขาวหรือสีขาวอมเหลือง รูปไข่กลับ ยาวประมาณ ๖ มม. ด้านนอกมีขนสั้นสีน้ำตาลแกมขาวหนาแน่น เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๔ มม. โคนก้านชูอับเรณูติดกับฐานดอกรูปถ้วย รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด แต่มักเจริญเพียงเม็ดเดียว ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวเล็ก ยาวได้ถึง ๔ มม. โคนก้านสีชมพู ปลายแผ่ออกเล็กน้อย

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปค่อนข้างกลม ขนาดประมาณ ๑ ซม. แก่จัดสีน้ำตาลคล้ำ มีขนสั้นประปราย ปลายผลมีกลีบเลี้ยงติดทน เปลือกผลเมื่อแห้งค่อนข้างเปราะ เมล็ดรูปค่อนข้างกลมหรือเป็นสันเหลี่ยม สีน้ำตาลคล้ำ

 ง้ายเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยและค่อนข้างหายาก มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคตะวันออก พบตามป่าหญ้า ที่สูงจากระดับทะเล ๑,๐๐๐-๑,๓๐๐ ม. ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม เป็นผลเดือน มีนาคมถึงเมษายน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ง้าย
ชื่อวิทยาศาสตร์
Rhodamnia kerrii J. Parn. et NicLugh.
ชื่อสกุล
Rhodamnia
คำระบุชนิด
kerrii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Parnell, John Adrian Naicker
- Nic Lughadha, Eimear
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Parnell, John Adrian Naicker (1954-)
- Nic Lughadha, Eimear (1965-)
ชื่ออื่น ๆ
ปุ้ย (ตะวันออก)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.จำลอง เพ็งคล้าย