ชื่ออื่น ๆ

คำดารารัศมี (เชียงใหม่)

คำดาราเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง ๗ ม. เรือนยอดแผ่กางออก โคนต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑๕ ซม. เปลือกบาง เรียบหรือแตกเป็นร่องละเอียด สีเทา กิ่งก้านคล้ายรูปทรงกระบอก มีนวลสีขาวมีขนตรงหนานุ่มสีเทาเงินคล้ายกำมะหยี่ พบน้อยมากที่กิ่งก้านเกลี้ยง

 ใบประกอบแบบขนนกสองชั้นเมื่อยังเป็นกล้าต่อมาจะหลุดร่วงไป เมื่อเจริญขึ้นเหลือเพียงก้านใบที่แผ่ออกคล้ายใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีถึงรูปรีกว้างรูปขอบขนานแกมรูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่กลับ กว้าง ๐.๕-๒.๕ ซม. ยาว ๒-๕ ซม. ปลายแหลมหรือมนเป็นติ่งหนาม โคนมนกลม ขอบเรียบ แผ่นใบค่อนข้างบางด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีเทา มีขนหนานุ่มสีเทาเงินหนาแน่นหรือเป็นนวลสีขาว บางครั้งเกือบเกลี้ยง เส้นกลางใบนูน เห็นชัดเจน เยื้องศูนย์กลางเล็กน้อย เส้นแขนงใบเห็นไม่ชัด มีต่อมซึ่งเห็นไม่ค่อยซัดใกล้เคนใบ ๑ ต่อม ก้านใบยาว ๑-๒ มม. โคนก้านใบป่อง

 ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ช่อย่อยแบบช่อกระจุกแน่นจำนวนมาก ออกตามซอกใบ ก้านช่อดอกยาว ๐.๓-๑ ซม. แกนกลางช่อยาว ๓-๑๑ ซม. มีขนหนานุ่มสีเทาเงินคล้ายกำมะหยี่ ช่อย่อยรูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๐.๕-๑ ซม. ประกอบด้วยดอกย่อยจำนวน ๑๕-๓๐ ดอก สีเหลืองสด มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย สีเหลืองอ่อน หลอดกลีบเลี้ยง ยาว ๐.๕-๐.๘ มม. ส่วนปลายแยกเป็นแฉกขนาดเล็ก ๕ แฉก ยาวประมาณ ๐.๓ มม. ปลายแฉกแหลมทู่ถึงกลมมน มีขนยาวตรงหนาแน่น โดยเฉพาะบริเวณปลายแฉก กลีบดอก ๕ กลีบ รูปใบหอกกลับ กว้าง ๐.๓-๐.๕ มม. ยาว ๑-๑.๓ มม. สีเหลือง ปลายแหลมด้านในค่อนข้างเกลี้ยง ด้านนอกมีขนยาวตรงหนาแน่นโดยเฉพาะบริเวณส่วนครึ่งบนของกลีบและปลายกลีบดอก เส้นกลางกลีบเห็นชัด เกสรเพศผู้จำนวนมาก

 ผลแบบผลแห้งแตกสองแนว แบน ตรงหรือบิดรูปแถบแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๑-๒.๒ ซม. ยาว ๕-๑๒ ซม. ลักษณะคล้ายแผ่นหนังแต่ค่อนข้างบาง เมื่อยังอ่อนมีขนนุ่มคล้ายกำมะหยี่ปกคลุม เมื่อแก่เกลี้ยง ขอบฝักตรงหรือคอดระหว่างเมล็ด หรือเป็นคลื่น เมล็ดรูปขอบขนานหรือรูปทรงรี ยาว ๖-๘ มม. สีดำ ก้านเมล็ดเรียวเล็กหรือแผ่กว้าง ไม่มีเยื่อหุ้มเมล็ด

 คำอาราเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ โตเร็ว มีถิ่นกำเนิดทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของออสเตรเลียแต่ปัจจุบันมีการเพาะขยายพันธุ์เพื่อการค้า และปลูกกันทั่วไปในออสเตรเลีย รวมทั้งยังมีการนำเข้าไปปลูกเป็นไม้ประดับกันอย่างแพร่หลายในต่างประเทศด้วย เช่น ในแอฟริกา เอเชีย และอเมริกาใต้ ในประเทศไทยมีการนำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับทางภาคเหนือพบแพร่กระจายตามที่โล่งแจ้งในป่าสนเขาที่สูงจากระดับนํ้าทะเล ๑,๐๐๐-๑,๑๐๐ ม. ออกดอกตลอคปี

 ชื่อไทยตั้งเพื่อเทิดพระเกียรติแด่ "เจ้าดารารัศมี" พระราชชายาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕).