ข้าวสารดอยสุเทพ

Maesa argyrophylla K. Larsen et C. M. Hu

ไม้พุ่ม ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานแกมรูปรีถึงรูปรี ดอกสมบูรณ์เพศหรือดอกแยกเพศต่างต้นแกมสมบูรณ์เพศ ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อแยกแขนง ออกตามซอกใบ ดอกสีขาว ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลม เมล็ดมีจำนวนมาก

ข้าวสารดอยสุเทพเป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๓ ม. กิ่งมีขนละเอียดค่อนข้างหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานแกมรูปรีถึงรูปรีกว้าง ๓-๖ ซม. ยาว ๑๐-๑๖ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือเป็นติ่งแหลมแกมเรียวแหลม โคนรูปลิ่มกว้างถึงมนขอบจักฟันเลื่อย ปลายของจักเป็นปุ่มแข็งคล้ายหนามยกเว้นบริเวณส่วนที่ค่อนมาทางโคนใบมักเรียบ แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียวมะกอก เกลี้ยง ด้านล่างสีเขียวอมเทา มีขนประปรายตามเส้นใบ เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๙ เส้น เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ริ้วต่อมเห็นไม่ชัดหรือไม่มี ก้านใบยาว ๐.๘-๑.๔ ซม.

 ดอกสมบูรณ์เพศหรือดอกแยกเพศต่างต้นแกมสมบูรณ์เพศ ช่อดอกแบบช่อกระจะ อาจแยกแขนงบริเวณโคนช่อ ๑-๒ กิ่ง ออกตามซอกใบ ยาว ๑-๒.๕ ซม. มีขนละเอียดหนาแน่น มีใบประดับย่อย ๑ คู่ ก้านดอกยาวประมาณ ๑.๕ มม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่ ยาวประมาณ ๐.๘ มม. มีขนละเอียด ขอบ


มีขนครุยและมีริ้วต่อม กลีบดอกสีขาว รูประฆัง ยาวประมาณ ๓ มม. โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปค่อนข้างกลม มีริ้วต่อม เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดอยู่ภายในหลอดกลีบดอก อับเรณูรูปขอบขนาน ยาวประมาณ ๐.๒ มม. แตกตามยาว ก้านชูอับเรณูยาวเท่ากับอับเรณูรังไข่อยู่กึ่งใต้วงกลีบ มี ๑ ช่อง และมีออวุลจำนวนมากก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๐.๒ มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มหรือเป็นพูตื้น ๓-๕ พู

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒.๕ มม. เมล็ดมีจำนวนมาก

 ข้าวสารดอยสุเทพเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยมีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ พบตามป่าดิบแล้งหรือป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับทะเล ๑,๑๐๐-๑,๓๐๐ ม. ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ข้าวสารดอยสุเทพ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Maesa argyrophylla K. Larsen et C. M. Hu
ชื่อสกุล
Maesa
คำระบุชนิด
argyrophylla
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Larsen, Kai
- Hu, Chi Ming
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Larsen, Kai (1926-2012)
- Hu, Chi Ming (1935-)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางปริญญนุช กลิ่นรัตน์