ก้างปลา

Breynia coronata Hook.f.

ไม้พุ่ม ใบเรียงสลับระนาบเดียว รูปรีแกมรูปไข่ ดอกแยกเพศร่วมต้น ออกตามง่ามใบ ดอกเพศผู้แบบช่อกระจุก ดอกเพศเมียออกเดี่ยว กลีบเลี้ยงติดทน ผลแบบผลแห้งแตกกลมแป้น ผลสุกสีแดง

ก้างปลาชนิดนี้เป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๑.๕ ม.

 ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปรีแกมรูปไข่ กว้าง ๒-๔ ซม. ยาว ๓.๕-๘ ซม. ปลายแหลม โคนมน ขอบเรียบแผ่นใบบาง ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีเขียวอ่อนและมีนวลเล็กน้อยเมื่อแห้ง เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๙ เส้น ปลายโค้งขึ้นเส้นใบย่อยเห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว ๒-๓ มม. หูใบรูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๒-๓ มม.

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ออกตามง่ามใบ กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น ๖ แฉก ไม่มีกลีบดอกและจานฐานดอก ดอกเพศผู้แบบช่อกระจุก ก้านดอกยาว ๔-๖ มม. เกสรเพศผู้ ๓ อัน โคนเชื่อมติดกัน อับเรณูมี ๒ ช่อง ดอกเพศเมียออกเดี่ยว ๆ ก้านดอกยาวประมาณ ๓ มม. กลีบเลี้ยงยาวประมาณ ๒ มม. ติดทน ปลายเป็นแฉก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูประฆัง ปลายเว้าตื้น มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ยอดเกสรเพศเมียเล็กมาก แยกเป็น ๓ แฉก โค้งเข้าหากัน

 ผลแบบผลแห้งแตก กลมแป้น กว้างประมาณ ๖ มม. ยาวประมาณ ๕ มม. ปลายเป็นพูและมีติ่ง เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีแดงและดำ เมื่อแห้งสีน้ำตาลเป็นมัน ที่โคนมีกลีบเลี้ยงคล้ายกระดาษติดอยู่ ความกว้างใกล้เคียงกับผล ก้านผลยาว ๒-๓ มม.

 ก้างปลาชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทาง ภาคใต้ ขึ้นตามป่าดิบที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑๕๐ ม. ในต่างประเทศพบที่มาเลเซีย เกาะสุมาตรา และเกาะบอร์เนียว

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ก้างปลา
ชื่อวิทยาศาสตร์
Breynia coronata Hook.f.
ชื่อสกุล
Breynia
คำระบุชนิด
coronata
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Hooker, Joseph Dalton
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1817-1911)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ก่องกานดา ชยามฤต