กำยาน

Styrax apricus Fletcher

ชื่ออื่น ๆ
ตำยาน, น้ำมันกบ, สลอด (เลย)
-

กำยานชนิดนี้เป็นไม้ต้น สูง ๘-๑๕ ม. กิ่งอ่อนและช่อดอกเป็นเหลี่ยม มีขนเป็นกระจุกปุยสีขาวหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ รูปรี จนถึงรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง ๓-๖ ซม. ยาว ๕-๑๕ ซม. ปลายหูถึงเรียวแหลมโคนสอบ ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบด้านบนมีขนสั้นสีขาวเมื่อออกใหม่ ๆ แต่จะร่วงไปเมื่อใบแก่ ด้านล่างมีขนเป็นกระจุกสีขาวหนาแน่น เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๖ เส้น ก้านใบยาว ๐.๕-๑ ซม.

 ช่อดอกออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง มีทั้งช่อเดี่ยวและช่อแยกแขนง ยาว ๕-๑๐ ซม. ดอกเล็ก สีขาว ก้านดอก วงกลีบเลี้ยง และกลีบดอกด้านนอกมีขนกระจุกสีขาว ก้านดอก ยาวประมาณ ๕ มม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นถ้วยเล็ก ๆ ยาวประมาณ ๔ มม. มีซี่ฟันเล็ก ๆ ที่ปากถ้วย ๕ ซี่ กลีบดอก ๕ กลีบ รูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ยาวประมาณ ๑ ซม. โคนติดกัน เกสรเพศผู้ ๑๐ อัน รังไข่กึ่งใต้วงกลีบ มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒-๖ เม็ด

 ผลค่อนข้างกลม ปลายเป็นติ่ง เส้นผ่านศูนย์กลาง ประมาณ ๑.๕ ซม. มีขนสีขาวสั้น ๆ หนาแน่น เมื่อแห้งผลจะปริแยกออกเป็น ๓ เสี่ยง มีเมล็ดกลม ๑ เมล็ด เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม.

 กำยานชนิดนี้เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ขึ้นบนภูเขาที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๖๐๐-๑,๓๐๐ ม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กำยาน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Styrax apricus Fletcher
ชื่อสกุล
Styrax
คำระบุชนิด
apricus
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Fletcher, James
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1852-1908)
ชื่ออื่น ๆ
ตำยาน, น้ำมันกบ, สลอด (เลย)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ชวลิต นิยมธรรม และ รศ.กัลยา ภราไดย