กับแก้

Selaginella argentea (Wall. ex Hook. & Grev.) Spring

ชื่ออื่น ๆ
พ่อค้าตีเมีย (เหนือ)
พืชใกล้เคียงเฟิร์น ไร้ดอก มีเหง้าทอดไปตามพื้นดินลำต้นแตกกิ่งแบบขนนกสามชั้นทางตอนบน ใบที่เกิดตามลำต้นมีแบบเดียว ใบที่กิ่งมี ๒ แบบ ใบแถวกลางสีเงินและมีขน ขนาดเล็กกว่าใบแถวข้าง สตรอบิลัสเกิดที่ปลายกิ่งเป็นแท่งสร้างอับสปอร์ ๒ ชนิด

กับแก้เป็นพืชใกล้เคียงเฟิร์น ไร้ดอก มีเหง้าทอดไปตามพื้นดิน ลำต้นตั้งตรง สูง ๑๕-๗๐ ซม. มักแตกกิ่งแบบขนนกสามชั้นบริเวณตอนบนของลำต้น ใบที่เกิดตามลำต้นมีแบบเดี่ยว เรียงตัวกันอยู่ห่าง ๆ และเกาะแนบลำต้น รูปไข่หรือรูปคล้ายสามเหลี่ยม ปลายเรียวแหลม โคนมีขนยาว ขอบ


จักฟันเลื่อย ใบที่กิ่งมี ๒ แบบ ใบแถวข้างเล็กมาก ยาวไม่เกิน ๕ มม. รูปรีหรือรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ซีกบนโค้งเว้าเล็กน้อยคล้ายรูปเคียว ปลายแหลม โคนมนหรือเป็นรูปหัวใจและมีขนขอบเรียบหรือจักฟันเลื่อย ใบแถวกลางสีเงินและมีขน ขนาดเล็กกว่าใบแถวข้าง รูปไข่ปลายเรียวแหลม ขอบหยักซี่ฟัน อับสปอร์เกิดบนส่วนที่เรียกว่า สตรอบิลัส (strobilus) ซึ่งออกที่ปลายกิ่ง สตรอลัสประกอบด้วยใบที่มีอับสปอร์หรือสปอโรฟิลล์ (sporophyll) รูปใบหอกขอบจักฟันเลื่อยจำนวนมาก เรียงเป็น ๔ แถวรอบแกนและซ้อนกันแน่นเป็นแท่ง กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๓-๕ ซม. สร้างสปอร์ ๒ ชนิด คือ แมโครสปอร์ (macrospore) จำนวน ๔ สปอร์ และไมโครสปอร์ (microspore) จำนวนมาก

 กับแก้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคใต้ขึ้นตามพื้นดินหรือบนต้นไม้ในป่าดิบชื้นที่ระดับต่ำจนถึงสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑,๕๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่พม่า มาเลเซีย และภูมิภาคอินโดจีน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
กับแก้
ชื่อวิทยาศาสตร์
Selaginella argentea (Wall. ex Hook. & Grev.) Spring
ชื่อสกุล
Selaginella
คำระบุชนิด
argentea
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Wallich, Nathaniel
- Hooker, William Jackson
- Greville, Robert Kaye
- Spring, Antoine Frédéric
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Wallich, Nathaniel (1786-1854)
- Hooker, William Jackson (1785-1865)
- Greville, Robert Kaye (1794-1866)
- Spring, Antoine Frédéric (1814-1872)
ชื่ออื่น ๆ
พ่อค้าตีเมีย (เหนือ)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ.บุศบรรณ ณ สงขลา